Phát biểu khai mạc triển lãm, Thượng tướng Nguyễn Văn Thành, Thứ trưởng Bộ Công an nêu rõ: Đồng chí Bộ trưởng Trần Quốc Hoàn tên thật là Nguyễn Trọng Cảnh, sinh ngày 23-01-1916 trong một gia đình nông dân nghèo tại thôn Đình, làng Dương Liễu, tổng Nam Kim (nay là xã Nam Trung, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An) - một vùng quê giàu truyền thống văn hiến và cách mạng.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Thành phát biểu khai mạc triển lãm
Đồng chí Trần Quốc Hoàn sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh đất nước còn nô lệ, chứng kiến cuộc sống lầm than, khổ cực của nhân dân dưới ách thống trị, áp bức, bóc lột của thực dân, phong kiến đã sớm nuôi dưỡng trong con người đồng chí tư tưởng yêu nước và tinh thần làm cách mạng.
Ngay từ khi là học sinh, đồng chí đã tích cực tham gia phong trào đấu tranh đòi thực dân Pháp xóa án tử hình cụ Phan Bội Châu (1925); dự lễ truy điệu cụ Phan Chu Trinh (1926) và đấu tranh phản đối thực dân Pháp tẩy chay nhà giáo Hà Huy Tập. Năm 1930 đồng chí tham gia tổ chức Học sinh phản đế của Đảng Cộng sản Đông Dương.
Các đại biểu cắt băng khai mạc triển lãm
Tháng 3-1934, Đồng chí được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương. Cuối năm 1934, Đồng chí bị mật thám Pháp bắt, xử 8 tháng tù và 5 năm biệt xứ. Năm 1936, Đồng chí trốn ra Hà Nội hoạt động trong phong trào Mặt trận dân chủ, công tác ở ban quản trị của các tờ báo: Bạn dân, Thời thế, Hà thành thời báo và tham gia các hoạt động công khai của Mặt trận dân chủ.
Từ năm 1937 đến 1939, theo chỉ thị của Đảng, đồng chí rút vào hoạt động bí mật, tham gia Thường vụ Thành ủy, làm Phó Bí thư và Bí thư Thành ủy Hà Nội. Đầu năm 1941, Đồng chí bị thực dân Pháp bắt lần thứ 2, bị kết án 5 năm tù giam ở nhà tù Hỏa Lò, sau đó chuyển lên nhà tù Sơn La.
Tại nhà tù Sơn La, Đồng chỉ sinh hoạt trong chi bộ nhà tù và được bầu làm Bí thư chi bộ (1944). Sau khi Nhật đảo chính Pháp (9-3-1945), đồng chí đã lãnh đạo, khôn khéo thuyết phục bọn cai ngục trả tự do cho 200 chính trị phạm rút về các vùng hoạt động của Đảng, góp phần bổ sung đội ngũ cán bộ cho Cách mạng Tháng 8-1945. Ra tù, đồng chí được Trung ương cử làm Bí thư Xứ ủy Bắc kỳ (1945), Bí thư Khu ủy liên khu II (1947), Bí thư Khu ủy X (1948), Bí thư Đặc khu ủy Hà Nội (1949).
Thứ trưởng Nguyễn Văn Thành cùng các đại biểu tham quan gian triển lãm
Năm 1951, tại Đại hội lần thứ II của Đảng, Đồng chí được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương; ngày 19-8-1952, được Đảng phân công phụ trách ngành Công an; ngày 6-9-1952, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh bổ nhiệm Giám đốc Nha Công an Việt Nam; tháng 2-1953 làm Thủ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Công an đến năm 1980.
Năm 1960, tại Đại hội lần thứ III của Đảng, Đồng chí được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương và được Trung ương bầu làm Ủy viên dự khuyết Bộ Chính trị, năm 1972 là Ủy viên chính thức Bộ Chính trị. Năm 1976, tại Đại hội lần thứ IV của Đảng, đồng chí được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương và được Trung ương bầu làm ủy viên Bộ Chính trị. Năm 1982, tại Đại hội lần thứ V của Đảng, đồng chí tiếp tục được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương và được cử là Trưởng ban Dân vận Trung ương. Do tuổi cao sức yếu, tháng 9-1986, đồng chí đã từ trần, hưởng thọ 70 tuổi.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Thành nhấn mạnh: Qua hơn nửa thể kỷ hoạt động cách mạng, 30 năm tham gia Ban Chấp hành Trung ương Đảng, trong đó có 20 năm tham gia Bộ Chính trị, 20 năm tham gia Quốc hội, đồng chí Trần Quốc Hoàn là cán bộ lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Đảng đã cống hiến trọn vẹn cuộc đời cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng, của dân tộc.
Các đại biểu tại lễ triển lãm
Trong 28 năm làm Bộ trưởng Bộ Công an, Đồng chí Trần Quốc Hoàn luôn nắm vững và vận dụng sáng tạo quan điểm, chủ trương của Đảng và Bác Hồ để chỉ đạo xây dựng lực lượng CAND thật sự là công cụ sắc bén của Đảng, Nhà nước và nhân dân.
Là người lãnh đạo tài năng, có tầm nhìn chiến lược, đồng chí là người đặt nền móng đầu tiên cho lý luận khoa học nghiệp vụ và công tác xây dựng lực lượng CAND cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Nhắc đến Bộ trưởng đầu tiên của Bộ Công an, chúng ta không thể quên câu nói đã trở thành mục tiêu hành động của lực lượng CAND: “Thức cho dân ngủ ngon, gác cho dân vui chơi, lấy hạnh phúc của nhân dân làm niềm vui, lẽ sống của mọi cán bộ chiến sĩ, lấy sự nghiệp của Đảng làm mục tiêu phấn đấu của toàn lực lượng CAND”.
Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Thành, nhằm giáo dục cán bộ, chiến sĩ và nhân dân về thân thế, sự nghiệp của đồng chí Bộ trưởng Trần Quốc Hoàn, trong nhiều năm qua, Bộ Công an đã chỉ đạo đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu sưu tầm, bảo tồn các tư liệu, hiện vật và tổ chức các hoạt động tuyên truyền về đồng chí Trần Quốc Hoàn.
Năm 2006, Bộ Công an đã hoàn thành việc tu bổ, tôn tạo Di tích lưu niệm đồng chí Bộ trưởng Trần Quốc Hoàn tại số 01 phố Trần Bình Trọng, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Triển lãm hôm nay được tổ chức đúng địa điểm đồng chí Trần Quốc Hoàn đã sống và làm việc từ năm 1967- 1981, được bảo tồn nguyên trạng với gần 300 hiện vật, hình ảnh, tư liệu quý.
Đây là một hoạt động thiết thực kỷ niệm 105 năm Ngày sinh đồng chí Bộ trưởng Trần Quốc Hoàn; đồng thời là dịp để chúng ta tri ân, hiểu sâu hơn về cuộc đời và những cống hiến to lớn của đồng chí Trần Quốc Hoàn đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, dân tộc và lực lượng CAND…
(CAO) Chiều 04/01/2021, tại Hà Nội, Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an tổ chức Hội nghị thông báo kết quả tổ chức Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; nội dung, kết quả Hội nghị lần thứ 14, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII và báo cáo chuyên đề về đồng chí Trần Quốc Hoàn, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Bộ trưởng Bộ Công an, nhân kỷ niệm 105 năm Ngày sinh của đồng chí (23/01/1916 - 23/01/2021).