Tích cực đàm phán ký kết các điều ước quốc tế
Thay mặt Chính phủ ký Báo cáo về Hoạt động tương trợ tư pháp (TTTP) năm 2022 gửi Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, tháng 11-2021, Bộ Tư pháp đã chủ trì phối hợp với các bộ, ngành tổ chức đàm phán trực tuyến vòng 2 Hiệp định TTTP về dân sự giữa Việt Nam và Thái Lan. Kết thúc đàm phán, hai bên đã thống nhất toàn bộ nội dung dự thảo Hiệp định và đang hoàn tất các thủ tục nội bộ theo pháp luật mỗi nước để có thể ký trong thời gian tới.
Năm 2022, Bộ Tư pháp chủ trì phối hợp với các bộ, ngành đàm phán thành công và thống nhất được với phía Lào về dự thảo Hiệp định TTTP trong lĩnh vực dân sự giữa Việt Nam và Lào. Sau khi Hiệp định này được ký và có hiệu lực, sẽ thay thế các quy định về TTTP trong lĩnh vực dân sự tại Hiệp định TTTP các vấn đề về dân sự và hình sự giữa Việt Nam và Lào ký ngày 06-7-1998. Hiện Bộ Tư pháp đang khẩn trương hoàn thành các thủ tục theo quy định của Luật Điều ước quốc tế (ĐƯQT) năm 2016 để sớm ký Hiệp định này.
Trong lĩnh vực TTTP về hình sự, ông Long thông tin, được sự uỷ quyền của Chủ tịch nước, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao (VKSNDTC) đã ký Hiệp định TTTP trong lĩnh vực hình sự giữa Việt Nam và Nhật Bản. Cạnh đó, VKSNDTC đang xây dựng và hoàn thiện hồ sơ đề xuất đàm phán hiệp định với Ác-hen-ti-na, Ăng-gô-la và Ả-rập Xê-Út.
Trong lĩnh vực dẫn độ và chuyển giao người đang chấp hành hình phạt tù (NĐCHHPT), Bộ Công an đã hoàn tất thủ tục trong nước để chuẩn bị đàm phán hiệp định dẫn độ giữa Việt Nam với các nước Ả-rập thống nhất, Phi-líp-pin, Ca ta, Ni-giê-ria và hiệp định chuyển giao người bị kết án phạt tù với Ả-rập thống nhất, Ăng-gô-la, Trung Quốc, Phi-líp-pin, In-đô-nê-xi-a.
Bộ Công an cũng đang hoàn thiện hồ sơ đề xuất đàm phán hiệp định chuyển giao người bị kết án phạt tù với Ả-rập Xê-Út, Bê-la-rút; đang hoàn thiện hồ sơ đề xuất rút tuyên bố bảo lưu điều khoản về dẫn độ đối với 3 Công ước Liên hợp quốc về kiểm soát ma tuý và chủ trì tham gia xây dựng dự thảo Hiệp định ASEAN về dẫn độ để chuẩn bị cho phiên họp lần thứ 2 Nhóm công tác ASLOM trong tháng 10-2022.
Bộ Công an tổ chức bàn giao đối tượng bị yêu cầu dẫn độ cho cơ quan có thẩm quyền của Liên bang Nga
Ủy thác tư pháp hình sự tăng cả 2 chiều
Đề cập đến việc thực hiện uỷ thác tư pháp (UTTP), Bộ trưởng Long thông tin, trong năm 2022, Việt Nam đã gửi 2.125 yêu cầu UTTP về dân sự tới nước ngoài, nhận 1.640 kết quả (gồm 909 yêu cầu gửi năm 2022 và 731 yêu cầu gửi từ các năm trước). Phía nước ngoài gửi Việt Nam 1.059 yêu cầu, nhận 1.082 kết quả (gồm 519 yêu cầu gửi trong năm 2022 và 563 yêu cầu gửi từ các năm trước).
So với năm 2021, UTTP của Việt Nam gửi nước ngoài tăng 136 hồ sơ, UTTP của nước ngoài gửi Việt Nam giảm 297 hồ sơ.
Về UTTP hình sự, theo thống kê của VKSNDTC, Việt Nam đã gửi nước ngoài 264 yêu cầu, nhận 206 kết quả. Phía nước ngoài gửi Việt Nam 98 yêu cầu, nhận 68 kết quả.
Số UTTP có trả lời đều tăng cả hai chiều so với năm 2021. Cụ thể, năm 2021, UTTP hình sự của cơ quan có thẩm quyền nước ngoài gửi đến Việt Nam thực hiện có kết qủa là 49 yêu cầu, UTTP hình sự của cơ quan có thẩm quyền Việt Nam gửi đi nước ngoài thực hiện có kết qủa là 156.
Về thực hiện yêu cầu dẫn độ, thống kê của Bộ Công an cho thấy, tổng số yêu cầu Việt Nam gửi nước ngoài là 24 yêu cầu. Phía nước ngoài gửi Việt Nam 3 yêu cầu. Đối với các yêu cầu gửi đi nước ngoài, hiện Bộ Công an đang tiếp tục trao đổi với phía đối tác để hoàn thiện, bổ sung hồ sơ theo yêu cầu.
Đối với các yêu cầu nước ngoài gửi Việt Nam, Bộ Công an đang xem xét hồ sơ, chưa chuyển cho toà án trong nước. Do đó, các yêu cầu trong lĩnh vực này chưa có kết quả trả lời.
Ngoài ra, Bộ Công an đã phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức bàn giao 1 đối tượng yêu cầu dẫn độ cho Liên bang Nga và đưa ra cam kết không thi hành án tử hình đối với 1 trường hợp theo yêu cầu của Thụy Điển. Bên cạnh đó, Bộ Công an đã tổ chức đoàn đi Các tiểu vương quốc Ả-rập thống nhất để thúc đẩy giải quyết các yêu cầu dẫn độ của Việt Nam.
Về chuyển giao NĐCHHPT, phía Việt Nam gửi 5 yêu cầu với nước ngoài và nhận 39 yêu cầu từ nước ngoài. Tương tự như lĩnh vực dẫn độ, các yêu cầu chuyển giao NĐCHHPT của Việt Nam gửi đi nước ngoài đang ở giai đoạn trao đổi để bổ sung, hoàn thiện hồ sơ theo yêu cầu.
Đối với các yêu cầu đã tiếp nhận của nước ngoài, Bộ Công an đã chuyển giao 2 yêu cầu cho TAND cấp tỉnh giải quyết theo quy định của Luật TTTP. Trong đó, TAND tỉnh Thái Nguyên đã chấp nhận yêu cầu của Thái Lan, chuyển giao 1 công dân nước này đang thi hành hình phạt chung thân tại Việt Nam về nước. TAND tỉnh Vĩnh Phúc đang xem xét thụ lý yêu cầu của Hàn Quốc đề nghị chuyển giao 1 công dân Hàn Quốc đang thi hành hình phạt tại Việt Nam về nước.
Các yêu cầu còn lại Bộ Công an đang xem xét hồ sơ để chuyển cho toà án trong nước giải quyết. Đồng thời, đã phối hợp với cơ quan chức năng chuyển giao 1 đối tượng cho Úc để tiếp tục thi hành hình phạt tù và xem xét ân giảm hình phạt tử hình đối với 4 phạm nhân quốc tịch Úc.