Kiên trì theo đuổi suốt 5 năm, phóng viên đã thu thập được nhiều tài liệu, chứng cứ cho thấy hàng loạt sai phạm nghiêm trọng, có dấu hiệu tiêu cực của một số cán bộ lãnh đạo Công ty Quản lý kinh doanh nhà TP.HCM cùng các đơn vị, cá nhân liên quan, dẫn đến thất thoát cho ngân sách số tiền rất lớn. Vấn đề này cũng vừa được Thanh tra Chính phủ làm rõ, kết luận vào đầu tháng 5-2018.
Kỳ 1: Vài chữ ký, "ẵm" 200 tỷ
Khu đất “vàng” ba mặt tiền góc đường Lê Duẩn - Hai Bà Trưng - Nguyễn Văn Chiêm rộng gần 5.000m2, đo đạc thực tế là 4.896m2. Trong đó, đất tại số 8 Lê Duẩn là 3.433m2, đất số 12 Lê Duẩn là 1.463m2 đất.
Trên khu đất có hai tòa nhà khá đồ sộ, là trụ sở cả 4 doanh nghiệp (DN) nhà nước đều thuộc Bộ Công thương. Trong đó, Công ty cổ phần (CP) Thiết bị phụ tùng, Công ty CP Kim khí và Công ty CP Hoá chất vật liệu điện đặt tại số 8 Lê Duẩn; Công ty CP Vận tải xăng dầu VITACO đặt tại số 12 Lê Duẩn.
Hai khu nhà, đất này đã được UBND TP.HCM xác lập quyền sở hữu nhà nước năm 1994, giao Công ty Quản lý kinh doanh nhà (QLKDN) TP quản lý. Cả 4 DN trên ký hợp đồng thuê nhà dài hạn với Công ty QLKDN do bà Nguyễn Thị Thu Thủy làm Giám đốc (GĐ) thời điểm năm 2007.
Chủ trương đúng của TP
Ngày 20-11-2007, Văn phòng HĐND và UBND TP.HCM có văn bản số 826/TP-VP, truyền ý kiến của Chủ tịch UBND TP lúc đó là ông Lê Hoàng Quân: Thống nhất chủ trương thực hiện dự án khách sạn tiêu chuẩn 5 sao và Trung tâm thương mại (TTTM) tại khu đất số 8 - 12 Lê Duẩn, giao Công ty QLKDN thu hồi, quản lý mặt bằng trong thời gian chuẩn bị đầu tư.
Giao Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) chủ trì, phối hợp các đơn vị liên quan tiến hành các bước đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư, xây dựng tiêu chí xét thầu, mời thầu… theo quy định; từ đó tham mưu UBND TP quyết định lựa chọn chủ đầu tư có uy tín, kinh nghiệm trong lĩnh vực khách sạn; không áp dụng hình thức liên doanh.
Tòa nhà số 8 (màu xanh) và 12 (màu vàng) Lê Duẩn nay đã bị san bằng (ảnh tư liệu)
Việc UBND TP có chủ trương thực hiện dự án khách sạn 5 sao và TTTM tại số 8-12 Lê Duẩn là một chủ trương đúng, phù hợp với Quyết định số 09/QĐ-TTg (QĐ số 09) ngày 19-1-2007 của Thủ tướng Chính phủ về “sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước”.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện, chủ trương trên đã bị GĐ Công ty QLKDN cùng nhiều đơn bị, cá nhân liên quan “lái” sang một hướng khác.
Ngày 4-2-2008, Công ty CP Sài Gòn Hòn Ngọc Viễn Đông được cấp giấy phép hoạt động với 3 cổ đông sáng lập gồm Công ty QLKDN, Công ty Vàng bạc đá quý thành phố và Tổng công ty Công nghiệp Sài Gòn.
Theo thông tin công bố trên mạng, Công ty Sài Gòn Hòn Ngọc Viễn Đông do bà Nguyễn Thị Thu Thủy làm “chủ sở hữu” được giao làm chủ đầu tư số 8 - 12 Lê Duẩn vào ngày 5-2-2008.
Trước đó, Bộ Công thương có văn bản đề nghị cho 4 DN đang thuê nhà được “mua chỉ định” khu đất số 8 - 12 Lê Duẩn để triển khai dự án nhưng UBND TP không chấp thuận vì trái quy định của pháp luật. Cả 4 DN trên liên tục có văn bản kiến nghị, khiếu nại nên dự án không thể triển khai.
Ngày 6-10-2009, Phó Chủ tịch Thường trực UBNDTP lúc đó là ông Nguyễn Thành Tài ký văn bản số 5206/UBND-ĐTMT, nội dung: Chấp thuận để Công ty QLKDN làm chủ đâu tư cùng liên doanh, liên kết với 4 DN thuê đất triển khai dự án. Tỷ lệ vốn góp do các bên họp bàn, thỏa thuận nhưng phải đảm bảo chặt chẽ, rõ ràng về mặt pháp lý cũng như các quy định về trách nhiệm nghĩa vụ của các bên tham gia góp vốn đầu tư, các điều kiện chế tài khi có bên vi phạm hợp đồng, đảm bảo được sự hài hòa lợi ích của Nhà nước, DN và xã hội.
Một góc khu đất “vàng” số 8 - 12 Lê Duẩn hiện tại là bãi giữ xe
Tiếp đến, ngày 30-12-2009, Văn phòng UBND TP có văn bản truyền ý kiến chỉ đạo của Phó Chủ tịch Thường trực Nguyễn Thành Tài: Giao Sở KH&ĐT phối hợp với Sở Tài chính, Công ty QLKDN và các cơ quan có liên quan thẩm định dự án, thẩm định năng lực tài chính các đơn vị tham gia góp vốn, tỷ lệ góp vốn, quy định lộ trình triển khai thực hiện dự án, biện pháp chế tài về tài chính và miễn quyền tham gia dự án đối với các đơn vị bán pháp nhân tham gia dự án cho đơn vị khác…trình UBND TP.
Trong khi chỉ đạo của UBND TP chưa được thực hiện, nhất là việc thẩm định năng lực tài chính các đơn vị tham gia góp vốn thì GĐ Thủy và 4 DN thống nhất thành lập Công ty CP đầu tư Lavenue để triển khai dự án cũng như tỷ lệ vốn góp.
Theo đó, Lavenue có vốn điều lệ 100 tỷ đồng, Công ty QLKDN góp 50 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 50%), tương đương 5 triệu cổ phần (10.000 đồng/cổ phần); còn lại 50 tỷ đồng chia đều cho Công ty CP Thiết bị phụ tùng, Công ty CP Kim khí, Công ty CP Hoá chất vật liệu điện và VITACO, mỗi DN góp 12,5 tỷ (chiếm 12,5%), tương đương 1,25 triệu cổ phần.
Bán dự án từ trong "trứng nước"
Đến ngày 10-9-2010, Công ty CP đầu tư Lavenue mới được Sở KH&ĐT TP.HCM cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Thế nhưng, trước đó, cả 5 cổ đông góp vốn (đều là DN nhà nước) cùng dựng “kịch bản” khá hoàn hảo để “tư nhân hóa” Lavenue.
Sau khi xin giải thể Công ty CP Sài Gòn Hòn Ngọc Viễn Đông, ngày 23-7-2010, GĐ Nguyễn Thị Thu Thủy ký văn bản gửi UBND TP đề nghị cho Công ty QLKDN được “huy động” thêm các nguồn vốn để triển khai dự án.
Chấp thuận đề xuất này nhưng UBND TP chỉ đạo rõ tại văn bản số 5425/VP-ĐTMT ngày 26-7-2010: “Giao Công ty QLKDN xây dựng phương án, kế hoạch cụ thể và có ý kiến góp ý của các Sở KH&ĐT, Sở Tài chính, Sở Tư pháp, Sở Xây dựng để trình UBND TP”.
Ngày 6-8-2010 Công ty TNHH MTV Hoa Tháng Năm (mới thành lập tháng 4-2010) có văn bản gửi Công ty QLKDN đề nghị được “hợp tác đầu tư” thực hiện dự án. Chỉ 5 ngày sau, GĐ Thủy ký công văn đề xuất UBND TP cho Hoa Tháng Năm được “hợp tác đầu tư” với 30% vốn góp trong phần 50% của Công ty QLKDN.
Về phía 4 DN, ngày 16-7-2010, Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) kiêm Tổng GĐ Công ty VITACO Lưu Văn Thăng ký văn bản gửi lãnh đạo Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam Petrolimex (Công ty mẹ), nêu rõ: Công ty QLKDN được giao quyền làm chủ dự án số 8 - 12 Lê Duẩn và dùng giá trị quyền sử dụng đất (dự kiến 1.300 tỷ đồng) để góp vốn đầu tư; 50% giá trị đầu tư còn lại cho 4 DN thuê đất góp theo tiến độ công trình.
Do số vốn đầu tư lớn và thời gian thực hiện kéo dài, 4 DN nhất trí thỏa thuận với Công ty Kinh Đô Land (sau đổi thành Công ty TNHH đầu tư KIDO) “nhượng quyền đầu tư và hỗ trợ di dời trọn gói”. Số tiền mà mỗi DN được nhận tử KIDO là 50 tỷ đồng.
Ngày 26-7-2010, Chủ tịch HĐQT Petrolimex Bùi Ngọc Bảo ký văn bản 1255/XD-CV-HĐQT, đồng ý về chủ trương cho VITACO nhượng lại cổ phần cho KIDO. HĐQT của VITACO họp cấp tốc ngày 27-7-2010, thống nhất nhượng lại cổ phần cho KIDO, lấy “trọn gói” 50 tỷ đồng.
Ngày 20-8-2010, 4 DN thuê đất đồng loạt ký “thỏa thuận nguyên tắc” chuyển nhượng quyền sở hữu toàn bộ phần vốn góp cho KIDO. Sau khi Lavenue được cấp phép hoạt động, cả 4 DN đồng loạt ký giấy “vay tiền” của KIDO ngày 15-9-2010 để góp vốn cổ đông vào công ty. KIDO dễ dàng móc hầu bao 50 tỷ đồng để cho “vay”, chia dều cho 4 DN.
Ngày 28-10-2010, Công ty Cổ Lavenue tổ chức họp Đại hội đồng cổ đông, GĐ Thủy đồng tình với việc cho các cổ đông chuyển nhượng phần vốn góp. Ngay hôm sau, cả 4 DN ký hợp đồng chuyển nhượng toàn bộ 5 triệu cổ phần trong Lavenue cho KIDO với giá 50.000 đồng/cổ phần, thành tiền 250 tỷ đồng. Sau khi trừ khoản tiền “vay”, mỗi DN nhận được 50 tỷ đồng từ KIDO.
Ngày 4-11-2010, Công ty Lavenue được Sở KHĐT cấp giấy chứng nhận đăng ký thay đổi lần 1 với vốn điều lệ 100 tỷ đồng. Trong đó, Công ty QLKDN góp 20 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 20%); Công ty Hoa Tháng Năm góp 30 tỷ đồng (chiếm 30%) và KIDO góp 50 tỷ đồng (chiếm 50%).
Dễ nhận thấy, việc 4 DN “nhượng quyền đầu tư và hỗ trợ di dời trọn gói” hay “chuyển nhượng cổ phần vốn góp” cho KIDO để lấy 200 tỷ đồng (mỗi DN 50 tỷ) là trái với chủ trương của UBND TP. Trên thực tế, cả 4 DN cổ đông không có tiền mà phải đi “vay” để góp vào Lavenue.
Việc Công ty QLKDN bỏ qua khâu thẩm định năng lực chính của Hoa Tháng Năm mà ưu ái đề xuất cho công ty mới được thành lâp này góp đến 30% vốn vào Lavenue là trái với chỉ đạo của UBND TP thể hiện tại văn bản số 5452/VP-ĐTMT ngày 26-7-2010.
Nghiêm trọng hơn, GĐ Thủy không xin ý kiến của UBND TP mà đồng ý cho các cổ đông chuyển nhượng toàn bộ vốn góp cho tư nhân…
(còn tiếp)
(CATP) Thay vì tiếp tục thực hiện dự án (DA), chủ đầu tư lại chây ỳ, bỏ mặc hoặc tìm cách câu kết để kiếm tiền. Điều đáng nói là chính quyền nhiều nơi đang làm ngơ để các "ông chủ” vô tư biến DA thành bãi xe, quán nhậu, kho hàng... tiềm ẩn nhiều hệ lụy về an ninh trật tự, an toàn cháy nổ và mỹ quan đô thị...
Nhóm phóng viên chuyên đề