Vừa qua hết cầu Rạch Chiếc (hướng về ngã tư Thủ Đức), khung cảnh mù mịt, phủ đầy một màu xám đục hiện rõ. Chỉ cần có gió thổi qua, lập tức bụi bẩn, đất cát đã bị xoáy thành cơn, lơ lửng trong không khí. Chưa dừng lại, bụi còn ôm trọn nhà cửa, cây cối. Bụi nhiều đến mức giăng kín một vùng rộng lớn như màn sương bẩn.
Với những hộ dân đã gắn bó lâu năm quanh khu vực này, sống trong cảnh ô nhiễm đã trở thành chuyện thường ngày. Ngược theo chiều gió, phóng viên (PV) tìm tới ga metro Phước Long (nằm trên đường Nguyễn Văn Bá, P.Trường Thọ, TP.Thủ Đức)… Nhà ga hiện đại vừa khánh thành chưa lâu nay đã phủ một lớp bụi dày, cũ đi trông thấy.
Thấy chúng tôi đầu trần trơ trọi, bảo vệ nhà ga nhắc với giọng nửa đùa nửa thật: “Không đeo khẩu trang mà đứng vậy có khi lát về đi khám bệnh đó!”. Chưa kịp đáp lời, chiếc xe “hổ vồ” (xe ben hiệu HOWO chuyên dùng để chở đất, đá) từ đâu lao vụt qua, kéo theo cơn lốc bụi bám riết lấy mọi thứ trên đường.
Tại khu vực tầng trệt ga metro Phước Long, bụi đặc quánh, kết thành lớp vàng đục, phủ lên mọi đồ vật, xe cộ. Bụi còn ám lên tường, len lỏi vào từng khe hở của thang cuốn, bám lên lan can, tay vịn. Khung cảnh nhếch nhác không khỏi khiến cho nhiều hành khách hãi hùng
Bụi đặc quánh, kết thành lớp vàng đục, phủ lên mọi đồ vật, xe cộ. Bụi còn ám lên tường, len lỏi vào từng khe hở của thang cuốn, bám lên lan can, tay vịn...
Mỗi ngày, khu vực nhà ga đều có nhân viên vệ sinh túc trực để làm sạch. Tuy nhiên, với lượng bụi dày đặc như vậy, chỉ sau ít phút lau chùi, mọi thứ đâu lại vào đó. Chị Nguyễn Thanh Tân, nhân viên vệ sinh của Công ty Cổ phần công trình cầu phà TPHCM tâm sự: “Nhiệm vụ của tôi là lau dọn vệ sinh khu vực cầu đi bộ kết nối vào ga Phước Long. Do cấu trúc nền gạch lát nền tại đây có công dụng chống trượt nên mặt phẳng gạch không đồng đều, quá trình quét bụi có khó khăn và phải dùng nước tẩy mạnh để lau sàn”.
Mỗi ngày, khu vực nhà ga đều có nhân viên vệ sinh túc trực để làm sạch nhưng chỉ sau ít phút lau chùi, mọi thứ đâu lại vào đó
Chia sẻ với PV, một nhân viên bảo vệ làm việc tại nhà ga Phước Long cho biết: “Đây có lẽ là nhà ga chịu ảnh hưởng bụi nhiều nhất trong tuyến Bến Thành - Suối Tiên. Ngày nào cũng vậy, mỗi khi xe tải chở hàng hóa đi qua, bụi bay ngợp trời”. Biết là ô nhiễm nhưng nhân viên bảo vệ này cũng vì cuộc sống mà chấp nhận gắn bó với công việc. Điều duy nhất mà anh có thể làm để bảo vệ sức khỏe là sử dụng khẩu trang mỗi ngày.
Anh V, nhân viên bảo vệ ca đêm nhìn theo những chuyến xe cuốn theo khói bụi
Một nhân viên bảo vệ ca đêm khác kể tiếp: “Sau mỗi ca trực đêm, hai hốc mắt của tôi kín bụi. Còn trên chiếc khẩu trang mà tôi sử dụng, bằng mắt thường cũng có thể nhìn được hạt bụi”. Người này tiết lộ, khoảng 2 tháng trở lại đây, sức khỏe của anh có chiều hướng đi xuống, tần suất mắc các bệnh về đường hô hấp cũng tăng dần lên…
Màn sương bụi dày đặc có thể nhìn thấy qua đèn chiếu sáng của phương tiện khi trời tối
Chị Trần Mỹ Linh (TP.Thủ Đức) bày tỏ: “Khu vực này quá nhiều bụi, tôi gửi xe khoảng 4 tiếng đồng hồ quay lại đã thấy bụi phủ một lớp dày trên yên xe. Hy vọng cơ quan chức năng có biện pháp xử lý, tránh ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người”.
Ngán ngẩm vì bụi
Từ quan sát thực tế, ga metro Phước Long nằm gần một cảng cạn và nhiều trạm trộn bê tông đang hoạt động. Mỗi khi có phương tiện lớn đi qua, bụi bay lên mịt mù, bao trùm cả khu vực. Không chỉ riêng nhà ga, lớp bụi dày đặc này còn lan xa, phủ lên nhiều khu vực lân cận.
Mỗi chuyến xe khởi hành ra khỏi cổng là một đợt bụi bao trùm không khí
Chị Trúc Nguyễn (35 tuổi, cư dân một dự án căn hộ đối diện ga Phước Long) than thở: “Nhà tôi ở tận lầu 6 chung cư, nhưng chỉ cần mở cửa ban công hay cửa sổ, chưa đến nửa ngày là bụi đã phủ đầy”. Chị miêu tả, bụi bám trên cửa, trên lan can thành từng lớp trắng xám. Khi lau bằng nước, chị cảm nhận rõ sự rít dính như thể đang chạm vào xi măng vừa trộn…
Lớp bụi mịn bám riết trên cỏ cây, trông giống như bụi xi măng
Song song đường Võ Nguyên Giáp đoạn trạm thu phí Xa lộ Hà Nội, anh Bùi Ngọc Khương, nhân viên dán thẻ thu phí không dừng, mong rằng cơ quan chức năng có biện pháp để giảm bụi, hạn chế ảnh hưởng đến sức khỏe những người làm việc trên đoạn đoạn đường này như anh và người dân di chuyển qua đây.
Anh Khương cho biết: “Tình trạng bụi này xảy ra lâu rồi. Mỗi khi xe ôtô, xe tải đi qua là bụi khủng khiếp, mỗi khi trời gió bụi kinh khủng lắm. Tôi chỉ biết đeo khẩu trang vậy thôi chứ không biết làm gì khác. Tôi nghĩ cần có biện pháp thu gom cát, bụi bên cạnh việc việc nhân viên vệ sinh quét dọn”.
Anh Bùi Ngọc Khương, nhân viên dán thẻ thu phí không dừng, mong rằng cơ quan chức năng có biện pháp để giảm bụi, hạn chế ảnh hưởng đến sức khỏe những người làm việc trên đoạn đoạn đường này
Sau nhiều ngày có mặt ghi nhận tại đường Nguyễn Văn Bá, PV không khỏi bất ngờ trước lượng bụi dày đặc bay trong không khí. Chỉ trong vòng 5 phút đứng bên lề đường trùng với đợt một loạt xe bồn, xe ben, xe ôtô di chuyển qua, chiếc máy ảnh đã bám kín bụi vàng. Tại các cổng có xe thường xuyên ra vào luôn được tưới nước để hạn chế bụi bay trong không khí nhưng tình trạng chung không thuyên giảm.
Trên con đường…“đau khổ”
Rời khu vực ga metro Phước Long, theo phản ánh của người dân, PV Chuyên đề Công an TPHCM tiếp tục đến với nơi được mệnh danh là con đường… “đau khổ”. Đường Lò Lu (P.Trường Thạnh) dù ngày hay đêm đều chìm trong lớp bụi đặc quánh. Nhiều hộ dân khi trò chuyện với chúng tôi đều lắc đầu ngao ngán, bày tỏ thất vọng khi con đường này và cách đó không xa, là đường Lã Xuân Oai ngày ngày ngập trong bụi bặm…
Khổ sở vượt qua bão bụi trên đường Lò Lu
PV gặp một người đàn ông bán dừa, tên Báu. Anh Báu kể, từ sáng sớm tinh mơ cho đến khi đèn đường sáng, chiếc khẩu trang luôn gắn chặt trên khuôn mặt sạm đen này. Buôn bán vỉa hè nên anh Báu không lạ với cảnh ô nhiễm trên toàn tuyến đường này. “Xe ben, xe tải chạy qua cả ngày nên bụi bẩn bay vào nhà dân là đương nhiên.
Chỉ có sớm hoàn thành cải tạo đường thì cuộc sống của bà con nơi đây mới thay đổi được”, anh Báu ngán ngẩm. Cũng theo chia sẻ của người đàn ông này, không ít người khi qua đây đã té ngã vì mặt đường trồi sụt, “ổ gà” đan xen như mắc cửi. Người nhẹ thì trầy xước ngoài da. Người nặng thì gãy chân, tay mà phải tới bệnh viện điều trị.
Vật lộn trên con đường... "đau khổ"
Cách đó không xa, một nữ công nhân làm việc tại xưởng may nhỏ trên đường Lò Lu đang vất vả tưới nước chống bụi. Người này kể, công nhân làm việc ở xưởng may này khốn khổ vị bụi. Chỉ tay về đống chỉ, vai vóc phải vứt bỏ do bị bụi ăn mòn, chị này tặc lưỡi than phiền: “Chị, em phụ nữ làm việc ở đây hầu hết đều mắc phải các bệnh về đường hô hấp. Có người còn mắc bệnh da liễu. Nguyên nhân chỉ có do bụi bẩn”.
“Bụi bặm chẳng lẽ phủ kín nguyên ngày?” - PV đặt câu hỏi. Nữ công nhân nói tiếp, bụi nhiều nhất là vào khung giờ tan làm. Vào những ngày nắng, nóng, bụi đặc quánh đến mức xe đi sau không thấy rõ xe đi trước…
Bụi ám kín trên những cuộn chỉ, tủ kệ...
... và phủ trắng trên sàn nhà của người dân
Quả đúng như những nỗi khổ sở mà người dân nơi đây phải hứng chịu, chỉ trong chưa tới 30 phút có mặt tại đường Lò Lu trong ngày 05/3, khuôn mặt của PV đã bị bụi phủ kín. Trên chiếc gương chiếu hậu của xe máy, phải lấy khăn lau thì chúng tôi mới thấy rõ hình ảnh từ phía sau.
Ông Phương (P.Trường Thạnh) đang tưới nước mặt đường mong giảm bớt bụi
Để đối phó với bụi, người dân sống trên đường Lò Lu và đường Lã Xuân Oai chỉ có thể dùng nước tưới ra đường để giảm bụi. Thậm chí, nhà của ông Phương (ngụ tại số 185 Lò Lu) mỗi tháng tốn vài trăm ngàn đồng chỉ để lấy nước… tưới đường. “Tốn tiền thì cũng phải chịu. Chỉ mong nhà nước, chính quyền làm đường xong sớm cho người dân bớt khổ” - ông Phương nói.
Che mặt để đi qua đoạn đường Lo Lu đầy bụi và xuống cấp
Dự án triển khai nâng cấp, mở rộng đường Lò Lu (P.Trường Thạnh) đã được triển khai từ năm 2020. Công trình làm đường Lò Lu chia làm 2 đoạn, trong đó đoạn 1 (từ đường Lã Xuân Oai đến cầu Lấp) dài khoảng 1.767m; đoạn 2 (từ cầu Chùm Chụp đến đường Nguyễn Xiển) dài khoảng 267m. Tháng 09/2024, dự án đã bị Thanh tra Sở Giao thông vận tải TPHCM (nay là Sở Giao thông công chánh) “tuýt còi” do phát sinh hàng loạt bất cập. Cho đến nay, đầu năm 2025, đời sống của người dân trên con đường “đau khổ” này vẫn chưa được cải thiện.
Trong nhiều ngày có mặt tại khu vực nhà ga Phước Long để ghi nhận tình trạng bụi bẩn gây ô nhiễm, sự xuất hiện của PV cùng thiết bị ghi hình đã tạo ra sự chú ý. Để tránh bị PV phản ánh, một số nhân viên làm việc gần đó đã luân phiên nhau tưới nước ra đường. Tuy vậy, việc làm này không thể nào cải thiện môi trường nơi đây tốt hơn mà còn làm cho đường sá thêm nhếc nhác.