(CATP) Hơn 1.100 container chứa phế liệu nhập khẩu không đạt chất lượng qua cảng Cát Lái (TPHCM) đã được Hội đồng xử lý hàng hóa tồn đọng tại cảng Cát Lái (gồm Hải quan, Tổng công ty (TCT) Tân cảng Sài Gòn, một số sở, ngành của thành phố...) xử lý, theo hướng buộc hãng tàu vận chuyển phải tái xuất. Số "rác thải" trên được doanh nghiệp nhập khẩu ồ ạt về cảng Cát Lái vào đầu năm 2018, rồi "bỏ của" từ đó đến nay.
Đã cấm, nhưng vẫn nhập rác thải
Mặc dù hơn một năm nay, các cảng biển trên địa bàn TPHCM không tiếp nhận phế liệu nhựa nhập khẩu, nhưng trước đó, cả ngàn container phế liệu nhựa nhập khẩu ùn ùn đổ về cảng Cát Lái vào đầu năm 2018. Các lô hàng này đều bị chủ hàng từ bỏ không nhận vì bị cơ quan chức năng siết chặt giấy phép nhập khẩu.
Tình trạng trên làm Cục Hải quan TPHCM phải tốn nhiều công sức, thời gian theo dõi, xử lý để không ảnh hưởng đến môi trường, trả lại mặt bằng cho doanh nghiệp kinh doanh cảng. Cục Hải quan TP chủ động phối hợp với TCT Tân cảng Sài Gòn quyết liệt áp dụng nhiều giải pháp để xử lý nhanh hàng tồn đọng tại cảng Cát Lái, nhất là mặt hàng phế liệu. Liên tục thống kê, phân loại, tìm chủ sở hữu hoặc doanh nghiệp liên quan đến các lô hàng phế liệu; yêu cầu các doanh nghiệp đến chi cục hải quan xác nhận hoặc xác nhận bằng văn bản chính thức về việc làm thủ tục nhận hàng và bổ sung thông tin liên quan.
Lực lượng chức năng giám định hàng phế thải
Tính đến hết tháng 4-2020, Cục Hải quan TP cho biết, có hơn 2.000 container chứa phế liệu còn tồn đọng lưu tại kho, bãi của cảng hơn 90 ngày (kể từ ngày cập cảng) đã hoàn thành việc kiểm kê, phân loại, trong đó phần lớn nhập khẩu qua cảng Cát Lái.
Theo Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Sài Gòn - Khu vực 1, lượng phế liệu tồn đọng tại cảng Cát Lái là 2.029 container. Trong đó, có 363 container được cơ quan chức năng khóa trọng điểm, do hàng thuộc các chuyên án; 138 container được doanh nghiệp mở tờ khai hải quan, nhưng không đến làm thủ tục nhận hàng; 1.528 container còn lại được chi cục phối hợp với các đơn vị trong Hội đồng xử lý hàng tồn đọng thực hiện phân loại để xử lý. Đến nay, toàn bộ số phế liệu này đã phân loại xong, với kết quả hơn 70% là phế thải.
Trong số trên 1.500 container phế liệu được đưa vào phân loại, Hải quan TP kiểm tra, xác định có tới 1.100 container phế liệu không đủ điều kiện nhập khẩu theo các quy định hiện hành. Theo các nhân viên hải quan Cát Lái, số phế liệu này chủ yếu là màng nhựa, bao bì chưa băm cắt, lẫn tạp chất; vỏ xe cũ, rác thải... có mùi hôi thối, dơ bẩn. Số còn lại gồm 410 container phế liệu đủ điều kiện nhập khẩu (phế liệu thải loại trong quá trình sản xuất nhựa), 6 container không phải là phế liệu...
Làm viêc với các hãng tàu về tái xuất
Lãnh đạo Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Sài Gòn - Khu vực 1 cho biết: Sau khi phân loại phế liệu tồn đọng, hơn 1.100 container phế liệu không đạt tiêu chuẩn buộc phải tái xuất. Hội đồng xử lý hàng tồn đọng tại cảng Cát Lái yêu cầu các hãng tàu vận chuyển số phế liệu trên có trách nhiệm tái xuất ra khỏi lãnh thổ Việt Nam. Hiện đã thống kê, xác định có hơn 10 hãng tàu tham gia vận chuyển số phế liệu không đạt chất lượng nhập khẩu này.
Phế thải nhập khẩu là túi nylon
Theo lãnh đạo Đội Hàng hóa nhập khẩu của hải quan tại cảng Cát Lái, số phế liệu tồn này được nhập khẩu về cảng vào khoảng đầu năm 2018. Nhiều trường hợp nhập khẩu phế liệu, nhưng chưa được cấp giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất, dẫn đến tình trạng nhiều lô hàng chưa thể làm thủ tục nhập khẩu. Một số doanh nghiệp nhập khẩu phế liệu đăng ký địa chỉ kinh doanh không đúng với thực tế hoặc đã chuyển địa chỉ mà không cập nhật. Ngoài ra, có những doanh nghiệp không có giấy xác nhận hoặc có giấy xác nhận, nhưng quá hạn, dùng danh nghĩa, giấy xác nhận của các doanh nghiệp khác để liên hệ với các hãng tàu đóng hàng về Việt Nam, dẫn đến hàng tồn đọng nhiều.
Đến cuối năm 2019, Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Sài Gòn - Khu vực 1 đã làm thủ tục tái xuất 25 container phế liệu nhập khẩu không đạt tiêu chuẩn. Lãnh đạo Cục Hải quan TP yêu cầu, các chi cục hải quan phối hợp TCT Tân cảng Sài Gòn làm việc với hãng tàu để đẩy nhanh việc tái xuất cả ngàn container chứa phế thải ra khỏi lãnh thổ Việt Nam.