Hành trình.... bỏ cọc
Như Chuyên đề Công an TPHCM đã phản ánh về vụ trúng đấu giá 4 lô đất tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm (TP.Thủ Đức) với số tiền 37.346 tỷ đồng, diện tích hơn 30.014m2 (tính ra giá bình quân hơn 2,4 tỷ đồng/m2). Ban đầu là 2 doanh nghiệp nộp đơn bỏ cọc, 2 doanh nghiệp còn lại cũng nộp đơn nhưng xin trình bày hoàn cảnh và chậm nộp cũng như rải đều số tiền cùng thời gian... Tuy nhiên, ngay cả lúc cơ quan thuế quyết định cưỡng chế thì ngay trong tài khoản ngân hàng của cả 2 công ty đều... không có tiền.
Bắt đầu từ ngày 17-12-2021, 4 công ty trúng đấu giá vào phiên diễn ra ngày 10-12-2021 (tức trước đó 1 tuần) đã ký kết hợp đồng với các cơ quan chức năng TPHCM, gồm 3 bên, đó là 4 công ty trúng đấu giá - Trung tâm Phát triển Quỹ đất TPHCM và Trung tâm Dịch vụ Đấu giá tài sản TPHCM. 4 công ty trúng đấu giá, gồm: Công ty TNHH Đầu tư Bất động sản Ngôi Sao Việt trúng đấu giá lô đất số 3-12, có diện tích 10.059,7m2 giá 24.500 tỷ đồng (đây là công ty có giá cao nhất, với hơn 2,4 tỷ đồng/m2). Công ty TNHH Đầu tư và Kinh doanh nhà thương mại Bình Minh lô số 3-9, diện tích 5.009,1m2, giá 5.026 tỷ đồng. Công ty Cổ phần Sheen Mega lô số 3-8, diện tích 8.500m2, giá 4.000 tỷ đồng và Công ty Cổ phần Dream Republic lô số 3-5, diện tích 6.446m2, giá 3.820 tỷ đồng.
Khu đô thị mới Thủ Thiêm
Như vậy, sau khi ký hợp đồng trúng đấu giá, theo như quy định thì 30 ngày cơ quan thuế ra thông báo và 4 công ty trúng đấu giá nêu trên phải nộp 50% giá trúng đấu giá vào tài khoản ngân sách Nhà nước và 60 ngày tiếp theo phải thanh toán đủ số tiền quyền sử dụng đất còn lại.
Thế nhưng 2 công ty đã nộp đơn bỏ cọc, đó là Công ty TNHH Đầu tư Bất động sản Ngôi Sao Việt (thuộc Tập đoàn Tân Hoàng Minh, mà ngày 5-4-2022, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã khởi tố bắt tạm giam ông Đỗ Anh Dũng, Chủ tịch, kiêm TGĐ Tập đoàn Tân Hoàng Minh để điều tra về tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản"). Bị khởi tố bị can, bắt tạm giam cùng với ông Dũng, còn có 6 đối tượng khác, trong đó có Nguyễn Mạnh Hùng là Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Đầu tư Bất động sản Ngôi Sao Việt. Ngay sau khi công ty này nộp đơn bỏ cọc, UBND TPHCM đã ra Quyết định hủy kết quả đấu giá lô đất 3-12 của Công ty TNHH Đầu tư Bất động sản Ngôi Sao Việt (thuộc Tập đoàn Tân Hoàng Minh).
4 trường hợp bỏ cọc được xem như là hành vi đơn phương chấm dứt kết quả đấu giá, theo quy định của pháp luật trường hợp này bắt buộc các cơ quan có liên quan phải trình hồ sơ lên UBND TPHCM. Căn cứ vào điểm D khoản 5 Điều 68 Nghị định 43/2014, UBND TPHCM sẽ ban hành quyết định hủy quyết định công nhận kết quả trúng đấu giá trước đó. Theo quy định, số tiền đặt trước sẽ chuyển thành tiền cọc theo quy định tại khoản 5 Điều 39 của Luật Đấu giá tài sản. Các đơn vị không thực hiện nghĩa vụ, xem như bỏ cọc và mất số tiền đã cọc, như vậy TPHCM phải tổ chức lại phiên đấu giá mới. Theo chuyên gia, khi tham gia đấu giá các đơn vị cần chứng minh tài chính, nguồn tiền...
Sau đó, Công ty TNHH Đầu tư Phát triển và Thương mại Bình Minh cũng gửi văn bản xin bỏ tiền cọc. Công ty TNHH Đầu tư Phát triển và Thương mại Bình Minh nêu lý do bỏ cọc, là để tập trung nguồn lực cho việc khôi phục các ảnh hưởng kinh tế do đại dịch gây nên và phục vụ kế hoạch phát triển cho các năm tiếp theo, Công ty Bình Minh đã quyết định không tiếp tục thực hiện triển khai dự án Khu nhà ở chung cư hỗn hợp kết hợp chức năng thương mại dịch vụ trên lô đất có ký hiệu 3-9 thuộc Khu chức năng số 3 trong Khu đô thị mới Thủ Thiêm, là lô đất mà Công ty Bình Minh đã phải trải qua 140 lượt ra giá mới có thể trúng đấu giá với mức cao gấp 6,9 lần so với giá khởi điểm. Doanh nghiệp sẽ phải đóng 5.026 tỷ đồng tiền sử dụng đất và 500 triệu đồng tiền lệ phí trước bạ. Tính theo đơn giá đất, Công ty Bình Minh sẽ bỏ ra hơn 1 tỷ đồng/m2.
Còn lại 2 công ty mặc dù không nộp đơn bỏ cọc, nhưng lại nộp đơn trình bày xin trả giàn trải song cũng không nộp vào ngân sách Nhà nước đồng nào (?). Vào ngày 19-5-2022, Cơ quan thuế TPHCM tổ chức thông tin về thuế, trong đó có thông tin xung quanh vụ việc cưỡng chế, cũng như tình trạng tài sản đối với 2 công ty vẫn chưa bỏ cọc sau khi trúng đấu giá 2 lô đất tại Thủ Thiêm. Cục Thuế TPHCM kiểm tra tài khoản ngân hàng 2 công ty trúng đấu giá đất Khu đô thị Thủ Thiêm, thì cả 2 không có tiền. Mặc dù trước đó, vào hồi đầu tháng 5-2022, Chi cục Thuế TP.Thủ Đức đã ra quyết định cưỡng chế trích tiền từ tài khoản, phong tỏa tài khoản 2 công ty là Công ty Cổ phần Dream Republic và Công ty Cổ phần Sheen Mega do quá hạn đóng tiền trúng đấu giá 2 lô đất tại Khu đô thị Thủ Thiêm, nhưng cũng không mang lại kết quả gì.
4 khu đất tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm
Đó là chưa kể hành trình giải quyết trong vụ việc này. Theo đó, đầu tháng 1-2022, Cơ quan thuế cũng đã ban hành thông báo đến 2 công ty, trong vòng 30 ngày là thời hạn đóng tiền đợt 1 với 50% tiền sử dụng đất và trong vòng 90 ngày là thời hạn đóng tiền đợt 2 (50% còn lại). Sau 90 ngày, hết thời hạn nộp thuế mà 2 công ty vẫn chưa thực hiện đóng tiền vào ngân sách Nhà nước, do vậy cơ quan thuế thực hiện quyết định cưỡng chế tài khoản ngân hàng.
Ngay cả việc sau khi áp dụng cưỡng chế tài khoản, cơ quan thuế sẽ triển khai các biện pháp cưỡng chế khác như khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập, dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, ngừng sử dụng hóa đơn, kê biên tài sản, bán đấu giá tài sản kê biên, thu tiền, tài sản khác của người nộp thuế bị cưỡng chế do cơ quan, tổ chức, cá nhân khác đang giữ. Biện pháp cưỡng chế cuối cùng là thu hồi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, giấy phép thành lập và hoạt động, giấy phép hành nghề. Song đến nay cả việc chậm nộp của 2 công ty này đã lên đến số tiền 200 tỷ đồng vẫn rỗng không (?!).
Chờ đấu giá lại
Vậy là thời gian hạn chót để 2 công ty nộp tiền vào ngân sách Nhà nước đã hết, cả hai đều mất tiền cọc khi tham gia đấu giá. UBND TPHCM sẽ ra quyết định hủy kết quả trúng đấu giá đối với Công ty Cổ phần Dream Republic và Công ty Cổ phần Sheen Mega và coi như 4 miếng đất tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm chờ đấu giá lại. Bởi theo các quy định, tính từ năm 2021 đến nay, như hợp đồng đã ký với các cơ quan chức năng TPHCM, thời gian nộp tiền trúng đấu giá là 180 ngày. Tuy nhiên theo quy định thuế, 2 doanh nghiệp chưa nộp tiền thuế vào ngân sách Nhà nước, số tiền trên sẽ tính chậm nộp 0,03%/ngày. Nhưng đã quá thời hạn phải nộp tiền, 2 công ty này vẫn không đóng tiền.
Trong khi đó cả 2 công ty trước đây đều kiến nghị được thực hiện trả dần số tiền trên bao gồm cả tiền chậm nộp đến tháng 9-2022. Cụ thể, tháng 4 nộp 15% và các tháng 5, 6, 7, 8 mỗi tháng nộp 17% và tháng 9-2022 thanh toán toàn bộ số tiền còn lại. Tuy nhiên qua 180 ngày (đến mốc là ngày 6-7-2022), 2 doanh nghiệp vẫn chưa nộp số tiền như nêu trên, nên được biết theo quy định qua 24 giờ ngày 6-7-2022, mà tài khoản ngân sách Nhà nước vẫn không nhận được tiền nộp của 2 công ty này, thì ngày 7-7-2022 cơ quan thuế sẽ báo cáo lên cơ quan chức năng và công ty sẽ mất cọc.
4 lô đất tại Thủ Thiêm sau khi 4 công ty bỏ cọc với tổng số tiền là hơn 1.051 tỷ đồng (trong đó Công ty Cổ phần Dream Republic cọc 115 tỷ, Công ty Cổ phần Sheen Mega 203 tỷ, Công ty TNHH Đầu tư Bất động sản Ngôi Sao Việt cọc hơn 588 tỷ và Công ty TNHH Đầu tư kinh doanh Thương mại Bình Minh cọc hơn 145 tỷ đồng). Tất cả số tiền cọc sẽ được sung công quỹ, theo Trung tâm Dịch vụ Đấu giá tài sản TPHCM, sau khi 4 doanh nghiệp bỏ cọc thì các lô đất này được giao lại cho Trung tâm Phát triển quỹ đất TPHCM quản lý.
Trung tâm Phát triển quỹ đất TPHCM trong thời gian tới sẽ tổ chức đấu giá lại các lô đất này tùy thuộc vào quyết định của UBND TPHCM. Trong khi đó, theo Ban quản lý Khu đô thị mới Thủ Thiêm, khu đô thị này hiện còn 51 lô đất với diện tích hơn 793.000m2. Tất cả diện tích này là đất thương phẩm, là nguồn thu để thực hiện cân đối tài chính trong dự án đầu tư khu đô thị này từ đầu đến nay. Theo kiến nghị của chuyên gia về bất động sản, đối với các lô đất sau khi hoàn thành các thủ tục xử lý, việc đấu giá lại vẫn diễn ra bình thường theo quy định.