(CATP) Theo kết luận điều tra ban đầu, các bị can đã cấu kết với doanh nghiệp để nhận hối lộ hơn 75 tỷ đồng, nhằm cấp khống hoặc làm giả gần 10.000 hồ sơ công bố sản phẩm. Những hồ sơ này, trên danh nghĩa là giấy tờ do Cục An toàn thực phẩm (ATTP) tiếp nhận, thẩm định, xác nhận để cho phép lưu hành sản phẩm ra thị trường. Nhưng thực tế, hàng loạt sản phẩm không đủ điều kiện, thậm chí không rõ nguồn gốc, không qua quy trình kiểm nghiệm, đã được "hợp pháp hóa" qua hình thức "mua bán giấy phép" trá hình.
Khởi tố 18 bị can
Trước đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội "Đưa hối lộ" và "Nhận hối lộ" tại Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), các công ty và tỉnh, thành phố trên toàn quốc; đồng thời khởi tố 18 bị can. Động thái trên là quá trình mở rộng điều tra vụ án hình sự "Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức"; "Đưa hối lộ" và "Môi giới hối lộ" xảy ra tại Công ty TNHH Khoa học TSL, các cơ quan, tổ chức liên quan trên địa bàn TP.Hà Nội và các tỉnh, thành phố trên toàn quốc. Cùng với biện pháp tố tụng trên, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an tiến hành khám xét chỗ ở, nơi làm việc tại 25 địa điểm.
Theo đó, các bị can bị khởi tố để điều tra về tội "Nhận hối lộ", gồm: Nguyễn Thanh Phong (cựu Cục trưởng Cục ATTP); Nguyễn Hùng Long (cựu Phó Cục trưởng Cục ATTP), Đinh Quang Minh (cựu Giám đốc Trung tâm Ứng dụng và đào tạo ATTP), Lê Thị Hiên (cựu chuyên viên Trung tâm Ứng dụng và đào tạo ATTP), Nguyễn Thị Minh Hải (cựu Phó Giám đốc Trung tâm Ứng dụng và đào tạo ATTP).
Cựu Cục trưởng ATTP Bộ Y tế Nguyễn Thanh Phong
Cùng tội danh, các bị can bị khởi tố, áp dụng biện pháp bắt tạm giam, gồm: Lê Hoàng (Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế), Phạm Văn Hinh (Trưởng phòng Giám sát ngộ độc thực phẩm và thông tin truyền thông), Nguyễn Thị Phương Lan (Trưởng Phòng quản lý tiêu chuẩn và kiểm nghiệm), Lã Thái Bình (Phó Trưởng phòng Giám sát ngộ độc thực phẩm và thông tin truyền thông), Đinh Cao Cường (chuyên viên Phòng Giám sát ngộ độc thực phẩm và thông tin truyền thông), Phạm Tuyết Mai (viên chức Văn phòng Ủy ban Codex Việt Nam, cựu nhân viên hợp đồng Trung tâm Ứng dụng và đào tạo ATTP)... Cơ quan Cảnh sát điều tra khởi tố bị can, áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú đối với: Hoàng Thanh Hà (Phó Trưởng Phòng Quản lý sản phẩm thực phẩm, Cục ATTP, do đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi).
Bị cáo buộc tội "Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức", Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố bị can Nguyễn Quang Hưng (Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Dược phẩm Novaco; bị can này trước đó đã bị khởi tố tội "Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức").
Bị cáo buộc tội "Đưa hối lộ", Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố, áp dụng biện pháp bắt tạm giam đối với Phạm Thị Loan (Giám đốc Công ty cổ phần Dược phẩm quốc tế Canada Việt Nam) và Trần Quang Hải (Giám đốc, đại diện pháp luật Công ty cổ phần Dịch vụ thực phẩm quốc tế Fosy).
Sau khi Viện Kiểm sát nhân dân tối cao có các quyết định phê chuẩn các quyết định tố tụng nêu trên, Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an đã tiến hành các biện pháp tố tụng. Hiện, Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an đang tiến hành điều tra mở rộng vụ án, làm rõ toàn bộ sai phạm của các cá nhân có liên quan để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Bị can Đinh Quang Minh
Cấp phép khống cho sản phẩm "bẩn"
Với tư cách là người nghiên cứu các vụ án liên quan đến nhóm tội phạm về chức vụ quyền hạn, Luật sư Nguyễn Văn Lâm - Đoàn Luật sư TP.Hà Nội cho rằng: "Trong vụ việc này, các cá nhân thực hiện hành vi vi phạm pháp luật trong vụ việc này là chủ thể đặc biệt, tức người có chức vụ quyền hạn. Đồng thời, việc xác định hành vi "cấp phép khống" là mấu chốt". Bởi lẽ, cấp phép khống tức là việc cơ quan có thẩm quyền không thực hiện thẩm định thực tế, không kiểm nghiệm trên thực tế, không bảo đảm tiến hành quy trình, điều kiện theo quy định pháp luật, nhưng vẫn "hợp pháp hóa" sản phẩm thông qua các loại giấy chứng nhận, xác nhận do chính cơ quan này cấp. Điều này tạo điều kiện cho hàng hóa không đủ tiêu chuẩn tràn vào thị trường.
Luật sư Lâm cũng đề nghị cơ quan tố tụng cần làm rõ thêm một số vấn đề quan trọng khác như: Vai trò chỉ đạo của lãnh đạo Cục ATTP; trách nhiệm giám sát của Bộ Y tế - cơ quan chủ quản; và nhất là việc phân cấp không rõ ràng cho Trung tâm hỗ trợ thủ tục hành chính. Theo Luật sư, trung tâm này lẽ ra chỉ nên thực hiện vai trò hỗ trợ, nhưng lại được "tiếp tay" cho cả khâu xác nhận hồ sơ.
Trước đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an đã khởi tố 4 bị can về tội "Nhận hối lộ", liên quan tới mở rộng điều tra vụ sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm, phụ gia thực phẩm và vi phạm quy định về kế toán, xảy ra tại Công ty cổ phần Dược phẩm liên danh MediPhar và các đơn vị liên quan.
Các đối tượng Nguyễn Thị Minh Hải, Lê Thị Hiên, Cao Văn Trung (từ trái qua)
Trong các bị can bị khởi tố ngày 13/5/2025, có ông Nguyễn Thanh Phong (cựu Cục trưởng Cục ATTP), Đinh Quang Minh (Giám đốc Trung tâm Ứng dụng và đào tạo ATTP), Nguyễn Thị Minh Hải (Phó Giám đốc Trung tâm Ứng dụng và đào tạo ATTP)...
Quá trình xác minh, điều tra, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an đã làm rõ sai phạm của cán bộ Cục An toàn thực phẩm trong việc thẩm định, hậu kiểm, cấp 4 giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm đạt yêu cầu thực hành sản xuất tốt (Giấy chứng nhận GMP) cho Nhà máy MediPhar và Nhà máy Mediusa; cấp 207 giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm (giấy phép công bố sản phẩm) cho nhóm 9 công ty của Nguyễn Năng Mạnh (điều hành Nhà máy MediPhar).
Đây là vụ án đã được đưa vào diện Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí theo dõi, chỉ đạo do tính chất nguy hại ảnh hưởng sức khỏe người tiêu dùng.
Trước đó, ngày 13/5, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu - Bộ Công an đã khởi tố ông Nguyễn Thanh Phong (nguyên Cục trưởng Cục ATTP - Bộ Y tế), Đinh Quang Minh (Giám đốc Trung tâm Ứng dụng và đào tạo ATTP - Trung tâm), Nguyễn Thị Minh Hải (Phó Giám đốc Trung tâm), Lê Thị Hiên (chuyên viên Trung tâm) và Cao Văn Trung (Phó Trưởng phòng Giám sát ngộ độc) cùng về tội "Nhận hối lộ". Trong đó áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Nguyễn Thị Minh Hải và bắt tạm giam đối với bốn bị can còn lại. Động thái trên được thực hiện sau khi mở rộng điều tra vụ án sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm; vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, xảy ra tại Công ty MediPhar và các đơn vị, tổ chức liên quan.
Tại Cơ quan điều tra, bước đầu ông Phong khai nhận mỗi lần cấp dưới Cao Văn Trung đi hậu kiểm ở doanh nghiệp về thì có đưa cho ông một phong bì bên trong có 50 triệu đồng và nói là "doanh nghiệp cảm ơn".
Nguyên cục trưởng Phong khai 5 lần được cấp dưới đưa tiền. Đó là những lần cấp giấy chứng nhận GMP, cấp lại cho 2 nhà máy và một lần hậu kiểm. Bị can Cao Văn Trung khai sai phạm của đơn vị đã tạo điều kiện cho doanh nghiệp lợi dụng sự lỏng lẻo của quy định pháp luật; qua đó cũng giảm khách quan trong công tác kiểm tra, hậu kiểm.
Trong khi đó, ông Đinh Quang Minh khai hồ sơ công bố mà đơn vị ông tiếp nhận hoàn toàn dựa vào tài liệu của doanh nghiệp cung cấp và điều này vẫn chưa bảo đảm tính khách quan, toàn diện. Theo Cơ quan điều tra, Nguyễn Năng Mạnh (Giám đốc Công ty MegaPhaco) đã thông đồng, móc ngoặc và đưa tiền "lobby" cho một số lãnh đạo, cán bộ thuộc Cục ATTP - Bộ Y tế. Từ đó, các lãnh đạo, cán bộ này bỏ qua các lỗi vi phạm, tạo điều kiện thuận lợi trong việc thẩm định, hậu kiểm.
Sau những lần chi tiền, Mạnh được cấp 4 giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP đạt yêu cầu thực hành sản xuất tốt cho 2 nhà máy (MediPhar và MediUSA), cấp 207 giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm (cấp phép) cho 207 sản phẩm thực phẩm chức năng của 9 công ty (MediPhar, MediUSA, MegaLife, Việt Đức, MegaPharco, Việt Pháp, Liên doanh USA, PharmaCist, VitaPhar).
Cơ quan điều tra cho biết, sai phạm của các bị can trên giúp Nguyễn Năng Mạnh và đồng phạm sản xuất thực phẩm chức năng giả với số lượng đặc biệt lớn, thu lời bất chính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, gây thiệt hại về kinh tế cho người dân, gây bức xúc trong xã hội. Hơn 900 nhãn hiệu thực phẩm bảo vệ sức khỏe được nhóm này sản xuất và tung ra thị trường, tập trung vào người lớn tuổi, trẻ em và phụ nữ có thai. Nguyên liệu được công ty này công bố nhập khẩu từ Mỹ và các nước châu Âu, nhưng trên thực tế, đa số nguyên liệu được nhập từ Trung Quốc.