(CATP) Khác với những lần đi biển trước, khi tàu vừa cập bến thì thương lái đến hỏi mua, rồi đặt cọc tiền để người ngư dân có kinh phí cho chuyến vươn khơi tiếp theo. Lần này, mặc dù tàu đã nằm bờ gần cả tháng vẫn không thấy thương lái tìm đến, làm hàng trăm tấn mực khô của ngư dân phải ứ đọng, không có đầu ra.
Những ngày này, cảng cá An Hòa (xã Tam Giang, huyện Núi Thành, Quảng Nam) không còn cảnh ngư dân tất bật chuẩn bị nhiên liệu, thức ăn để ra khơi như trước. Thay vào đó là hàng chục con tàu neo bờ với hàng trăm tấn mực xà khô chất đầy trong khoang.
Tàu nằm xếp lớp trong bờ vì không bán được mực
Ông Huỳnh Quốc Việt (ngụ thôn Đông Xuân, xã Tam Giang) thở dài, mấy hôm nay vẫn phải lui tới cảng xem mực khô trong khoang tàu thế nào, tìm cách bảo quản. “Bây giờ chúng tôi chưa nghĩ đến chuyến ra khơi tiếp theo, bởi không có kinh phí, vì mực ở chuyến đi trước chưa bán được, chất đầy cả trong hầm”, ông Việt buồn rầu nói.
Mực khô chất đầy trong hầm chứa chờ “giải cứu”
Cũng theo ông Việt, tàu của ông cập bến vào ngày 6-6 nhưng đến nay vẫn không thấy thương lái đến thu mua. Cập bến chuyến biển này, tàu ông khai thác được 25 tấn mực xà khô, với giá bán như những chuyến trước thì sẽ thu về trên 3 tỷ đồng. Tuy nhiên, hiện tại đã gần 20 ngày, mực khô vẫn còn nằm im dưới hầm mà chưa thấy ai đến hỏi.
“Trước kia khi tàu vừa cập bến thì có thương lái đến mua ngay. Chủ tàu thu tiền và tiếp tục ra khơi. Còn hiện nay, tàu nằm cứ nằm bờ, chờ không biết đến bao giờ mới bán được mực để tiếp tục đi biển. Hiện tại anh em bạn tàu rất lo lắng”, ông Việt nói trong xót xa.
Cũng lâm cảnh tương tự, ông Phan Bá Linh (ngụ xã Tam Giang) cho biết, ngày 8-3 âm lịch, ông đầu tư hơn 400 triệu đồng mua nhiên liệu, thức ăn rồi cùng 40 thuyền viên vươn khơi. Sau 2 tháng đánh bắt, tàu ông quay về bờ chở theo 23 tấn mực xà khô.
"Đây là chuyến đi biển đánh bắt được sản lượng mực lớn, hứa hẹn khi bán xong sẽ mang về một khoản thu đáng kể. Như chuyến biển trước, tàu tôi đã đánh bắt được 27 tấn mực khô, thu về 3,5 tỷ đồng”, ông Linh nhớ lại.
Ông Linh mất ăn mất ngủ vì 23 tấn mực khô không bán được
Tuy nhiên, không lâu sau khi tàu cập bờ, niềm hy vọng của ông đã bị dập tắt, đến nay thì như “ngồi trên đống lửa” bởi mực chất đầy trong khoang, không có đầu ra. Tất cả các thương lái đều từ chối thu mua dù ông đã hạ giá. Lý do họ đưa ra là không xuất khẩu được qua Trung Quốc bằng đường tiểu ngạch.
“Đến nay con tàu đã nằm bờ 15 ngày và 23 tấn mực khô để trong hầm chứa. Chúng tôi không thể bốc lên bờ vì không có chỗ cất giữ. Hàng ngày, gia đình tôi cắt cử nhau ở lại tàu để bảo vệ số mực. Hơn 30 năm đi biển, đây là lần đầu tiên tôi chứng kiến cảnh mực bị ứ đọng nhiều và trong thời gian dài như vậy”, ông Linh lo âu nói.
Cũng theo ông Linh, với gần 40 tàu câu mực cập bờ ở cảng An Hòa, ước tính có khoảng 600 tấn mực đang ứ đọng tại cảng cá.
Mực khô chất đầy trong hầm chứa chờ “giải cứu”
Ngày 25-6, ông Ngô Tấn (Phó giám đốc Sở NN & PTNT tỉnh Quảng Nam) cho biết, lâu nay mực khô của ngư dân xuất khẩu sang Trung Quốc theo đường tiểu ngạch, rất ít ràng buộc quy định của ngành chức năng hai nước.
“Thế nhưng bây giờ phía họ yêu cầu phải đi theo đường chính ngạch. Giờ phải đổi lại phương thức giao hàng, có nghĩa doanh nghiệp bên Trung Quốc mua sản phẩm thì ký kết hợp đồng với doanh nghiệp bên mình, có truy xuất nguồn gốc, tem nhãn hàng hóa. Mà điều này thì mực xà khô xuất khẩu của tư thương Quảng Nam chưa thực hiện được" - ông Tấn nói.
Ông Tấn cho biết, việc này đã được Bộ Công thương cảnh báo nhưng những doanh nghiệp bên Việt Nam chưa kịp thời thay đổi. Sở đã tham mưu UBND tỉnh kiến nghị Bộ NN & PTNT, Bộ Công thương có giải pháp tiếp sức, hướng dẫn, giúp đỡ doanh nghiệp đáp ứng thủ tục.
Liên quan đến việc mực khô ứ đọng, ngày 27-6, UBND huyện Núi Thành cũng đã có báo cáo.
Theo đó, hiện nay có 61 chiếc tàu khai thác mực xà hoạt động ngoài khơi, giải quyết việc làm cho gần 2.000 lao động. Bình quân mỗi tàu câu mực đánh bắt được khoảng 20-30 tấn mực khô trong một lần đi biển.
Việc tiêu thụ mực khô của ngư dân chủ yếu thông qua việc thu mua của tiểu thương và tư thương, để xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc bằng đường tiểu ngạch.
“Do chuyển từ xuất khẩu tiểu ngạch sang chính ngạch với yêu cầu phải truy xuất nguồn gốc từ phía Trung Quốc, nên mực xà không xuất bán được. Sản lượng mực khô hiện nay tồn kho trên các tàu khoảng 800 tấn và trong kho của 3 tư thương thu mua là khoảng 130 tấn”, báo cáo nêu.
Cũng theo UBND huyện này, trước đây giá bán mực xà khô dao động trong từ 120 ngàn đến 160 ngàn đồng/1kg, nay các chủ tàu đã hạ giá thấp song vẫn không có thương lái nào mua.
Không tiêu thụ được mực khô dẫn đến các ngư dân không có đủ nguồn kinh phí để đi biển lại, nhiều tàu khai thác mực phải nằm bờ. Nếu tình trạng này tiếp diễn thì chắc đội tàu khai thác mực xà không thể ra khơi đánh bắt được, đời sống hàng ngàn hộ gia đình ngư dân sẽ gặp khó khăn.