Rủ nhau hút cát trộm
Theo đánh giá của các nhà thầu, cát san lấp hiện đang rất đắt đỏ. Nhiều nhà thầu khá vất vả để mua cát với giá không hề rẻ. Trước tình trạng cung vượt cầu, một số đối tượng chớp thời cơ thuê người hút cát lậu hoặc tận dụng phương tiện hút trộm cát. Đặc biệt, tuyến sông Tiền và sông Hậu đang là "điểm nóng" để các đối tượng khai thác cát trái phép.
Ngày 22-5, Phòng Cảnh sát đường thủy Công an tỉnh An Giang hoàn tất hồ sơ thẩm định và bàn giao phương tiện cùng tang vật trong vụ khai thác cát sông trái phép cho Công an TP.Long Xuyên để tiếp tục xử lý theo thẩm quyền. Khoảng 2 giờ 15 ngày 16-5, trên tuyến sông Hậu (đoạn thuộc ấp Mỹ Hiệp, xã Mỹ Hòa Hưng, TP.Long Xuyên, tỉnh An Giang), Tổ công tác thuộc phòng Cảnh sát đường thủy Công an tỉnh phối hợp cùng lực lượng chức năng phát hiện, bắt quả tang Huỳnh Tấn Mẩm (SN 1989) điều khiển phương tiện ghe gỗ không biển kiểm soát, đang thực hiện hành vi sử dụng máy hút cát từ đáy sông lên phương tiện được khoảng 10m3 cát. Qua kiểm tra, Mẩm không xuất trình được các giấy tờ liên quan đến phương tiện và giấy phép khai thác cát do cơ quan có thẩm quyền cấp.
Tổ liên ngành chống buôn lậu tỉnh An Giang nhận định, các đối tượng khai thác cát trái phép sẽ tập kết chờ người tiêu thụ. Do đó, nhiều phương tiện vận chuyển cát không có giấy tờ, chứng minh nguồn gốc có dấu hiệu mua bán cát trái phép. Từ công tác tuần tra, các cơ quan chống buôn lậu tỉnh An Giang bắt quả tang 2 sà lan vận chuyển khoảng 430m3 cát sông không rõ nguồn gốc.
Kiểm tra sà lan AG-21770 do ông Nguyễn Thanh Thái (SN 1969, trú An Giang) điều khiển, đang vận chuyển khoảng 130m3 cát sông trên sông Hậu (thuộc thủy phận ấp Vĩnh Nghĩa, xã Vĩnh Trường, huyện An Phú), lực lượng phát hiện không có giấy tờ hợp lệ. Tiếp đến, Tổ công tác phát hiện bắt quả tang sà lan AG-23614 do ông Đặng Văn Lý (SN 1966) điều khiển đang vận chuyển khoảng 300m3 trên sông Hậu (thuộc thủy phận ấp Vĩnh Lợi 1, xã Châu Phong, thị xã Tân Châu), tài công không xuất trình hóa đơn hợp pháp.
Kiểm tra sà lan khai thác cát trên sông Tiền
Tương tự, sông Tiền đang là "điểm nóng" với "cát tặc". Các đối tượng trang bị sà lan hàng trăm tấn khai thác cát lậu. Rạng sáng 16-5, Trạm cảnh sát đường thủy Vàm Kỳ Hôn thuộc Phòng CSGT Công an tỉnh Tiền Giang kiểm tra, bắt quả tang 2 tàu sắt (trọng tải mỗi tàu trên 500 tấn) đang khai thác cát trái phép trên sông Tiền (đoạn thuộc ấp Hòa Phú, xã Bình Ninh, huyện Chợ Gạo). Tàu sắt mang số hiệu TG-138.68 do Thái Văn Hoàng Lam (SN 1985, ngụ Bến Tre) điều khiển; tàu sắt số hiệu BTr-7969 do Nguyễn Tấn Sỹ (SN 1983, ngụ Long An) cầm lái. Bước đầu, 2 tài công khai không phải là chủ tàu. Tại thời điểm kiểm tra, 2 tàu sắt đang chứa khoảng 44m3 cát. Những người đi 2 tàu không xuất trình được giấy phép khai thác khoáng sản do cơ quan có thẩm quyền cấp.
Lãnh đạo UBND tỉnh Tiền Giang xác nhận, nhiều năm qua, tỉnh không cấp phép khai thác cát trên địa bàn. Do đó, nếu lực lượng chức năng phát hiện hành vi khai thác cát trên địa bàn tỉnh Tiền Giang thì đều là không phép. Hiện nay, ngoài lực lượng chống khai thác cát trái phép ở địa phương như công an xã, công an huyện... còn có sự quản lý, giám sát thường trực của Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh Tiền Giang, Thủy Đoàn II (C08, Bộ Công an)... Các đơn vị này thường xuyên tuần tra, kiểm soát, quản lý chặt chẽ tuyến sông Tiền; tăng cường công tác kiểm tra nguồn gốc cát tại các bến bãi tập kết cát, vật liệu xây dựng trên địa bàn huyện nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống khai thác cát trái phép có hiệu quả.
Phạt tiền tỷ
Vì sao khai thác cát trái phép tiếp tục tái diễn khi mức phạt tăng cao, cán bộ tỉnh Vĩnh Long cho biết: "Trước khoản lãi khổng lồ từ việc bơm, hút cát trái phép, các đối tượng làm liều. Có không ít đối tượng bị phạt hàng tỷ đồng vẫn tiếp tục hút cát trái phép đã bị xử lý hình sự. Lúc bị bắt, đối tượng nào cũng thú nhận, hút trộm cát bán tiền nhiều mê lắm. Khi công an tìm đến, mới hối hận thì đã muộn".
Sà lan chở cát không có giấy tờ, hóa đơn
Công an tỉnh Vĩnh Long vừa tống đạt quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 2 người có hành vi khai thác cát lòng sông mà không có giấy phép khai thác khoáng sản của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Vào 19 giờ 45 ngày 14-4, tại thủy phận ấp An Long (xã An Bình, H.Long Hồ), tổ công tác thuộc Phòng Cảnh sát môi trường Công an tỉnh Vĩnh Long bắt quả tang Diệp Hoàng Huân (SN 1978, ngụ Vĩnh Long) và Trương Văn Khanh (SN 1986, ngụ Long An) sử dụng sà lan mang số hiệu VL-15041, có tải trọng gần 130 tấn để khai thác cát sông trái phép.
Tại thời điểm kiểm tra, sà lan đã khai thác được 3,33m3 cát sông, người điều khiển không xuất trình được hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc số cát nói trên. Cả 2 khai nhận sà lan được thuê của người khác để đi hút cát trộm. Tổ công tác đã lập biên bản vi phạm đối với 2 người nêu trên và đề xuất Giám đốc Công an tỉnh Vĩnh Long xử phạt vi phạm hành chính mỗi người 25 triệu đồng, tịch thu toàn bộ khối lượng cát sông đã khai thác. Đồng thời, buộc ông Huân nộp số tiền hơn 400 triệu đồng, tương đương với giá trị phương tiện thủy nội địa mà ông Huân sử dụng trái phép để thực hiện hành vi vi phạm, thuộc trường hợp bị tịch thu nộp vào ngân sách Nhà nước.
Trước đó, UBND tỉnh Vĩnh Long ra quyết định phạt 4 người điều khiển sà lan hút cát trộm hơn 1,5 tỷ đồng, gồm: Hồ Văn Long (SN 1985), Nguyễn Văn Phong (SN 1999), Nguyễn Văn Bình (SN 2003, cùng ngụ Bến Tre) và Phạm Nhật Thảo (SN 2004, ngụ Tiền Giang). Theo đó, 4 người nêu trên bị xử phạt 175 triệu đồng mỗi người, do có hành vi khai thác 81,9m3 cát lòng sông mà không có giấy phép khai thác khoáng sản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Ngoài ra, UBND tỉnh Vĩnh Long còn áp dụng phạt bổ sung là tịch thu phương tiện thủy nội địa (sà lan) số hiệu TG-14716.
Phương tiện hút cát trái phép của ông Mẩm
Qua định giá tài sản lập ngày 10-3-2022 của Hội đồng định giá tang vật, phương tiện vi phạm hành chính có giá trị hơn 812 triệu đồng.Vì vậy, mỗi người phải nộp phạt tương đương 1/4 giá trị phương tiện thủy nội địa với số tiền hơn 203 triệu đồng. Như vậy, cả 4 người trên bị phạt là 378 triệu đồng/người, tổng cộng hơn 1,5 tỷ đồng.
Bị xử lý hình sự
Tháng 10-2021, Nguyễn Phúc Sơn (SN 2000, ngụ xã An Bình, huyện Long Hồ) đã bị xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 15 triệu đồng về hành vi khai thác khoáng sản không có giấy phép trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long. Khoảng 19 giờ 30 phút ngày 3-10-2021, Sơn cùng 2 người điều khiển sà lan mang số hiệu BTr-7673 từ bãi neo đậu tại xã Bình Hòa Phước (huyện Long Hồ) chạy ra hướng sông Tiền để đến khu vực vàm Cái Muối (thuộc thủy phận ấp Bình Hòa 2, xã Bình Hòa Phước, huyện Long Hồ) thực hiện hành vi khai thác cát trái phép.
Tại thời điểm bị lực lượng chức năng bắt quả tang, trên phương tiện của Sơn đã khai thác 37,5m3 cát. Các cơ quan chức năng xác định, Sơn từng bị phạt hành chính về hành vi khai thác khoáng sản trái phép nhưng tiếp tục vi phạm nên xử lý hình sự. Mới đây, Sơn bị TAND tỉnh Vĩnh Long phạt 6 tháng tù giam.
Huỳnh Văn Công (SN 1962, ngụ Bến Tre) từng bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi hút trộm cát nhưng tiếp tục đi hút trộm cát ở Vĩnh Long và bị khởi tố về hành vi vi phạm quy định về khai thác tài nguyên. Khoảng 23 giờ 15 ngày 6-12, tổ kiểm tra hoạt động khai thác cát sông của Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường, Công an tỉnh Vĩnh Long phát hiện Công đang thực hiện hành vi bơm, hút cát từ lòng sông lên phương tiện thủy nội địa không có số đăng ký trên sông (đoạn thuộc thủy phận xã Bình Hòa Phước, huyện Long Hồ, Vĩnh Long).
Tại thời điểm kiểm tra, phương tiện của Công đã khai thác 4,6m3 nhưng chủ phương tiện không xuất trình được giấy phép khai thác khoáng sản của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Theo Công an Vĩnh Long, trước đó, Công đã bị UBND huyện Chợ Lách (Bến Tre) ra quyết định xử phạt 30 triệu đồng về hành vi khai thác khoáng sản mà không có giấy phép khai thác khoáng sản của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Một sà lan bị tạm giữ