Phương thức mới cần tiếp thu
Theo kế hoạch tuyển sinh, một số trường ĐH tư thục ở khu vực phía Nam như: ĐH Văn Lang; ĐH Võ Trường Toản; ĐH Tân Tạo và ĐH Duy Tân sẽ sử dụng các tổ hợp chứa môn Ngữ văn để xét tuyển khối ngành sức khỏe. Theo thống kê, trong năm học 2023 - 2024, cả nước có 27 trường ĐH đào tạo khối chuyên ngành sức khỏe thì có 4 trường ĐH dùng tổ hợp có môn Ngữ văn để xét tuyển. Bên cạnh đó, các tổ hợp có các môn Toán, Hóa, Sinh, Ngoại ngữ, Khoa học Tự nhiên vẫn được duy trì tuyển sinh.
Theo đánh giá, việc đưa môn Ngữ văn vào xét tuyển ngành y không có ý nghĩa thực sự, việc này chỉ đơn thuần là các trường ngoài công lập, trường khó khăn tuyển sinh, đang muốn gia tăng cạnh tranh, thu hút thí sinh. Theo đó, 4 trường sử dụng môn Ngữ văn để xét tuyển ngành y, dược cụ thể, trường ĐH Văn Lang xét tuyển ngành y bằng 3 tổ hợp truyền thống A00, B00, D08 và 1 tổ hợp mới D12 (Ngữ văn, Hóa học và Anh ngữ). Trong khi đó, trường ĐH Võ Trường Toản (Hậu Giang) và trường ĐH Tân Tạo (Long An) sử dụng tổ hợp B03 (Toán học, Ngữ văn, Sinh học) trong phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT để tuyển ngành này.
Trường ĐH Duy Tân cũng xét tuyển ngành y bằng 4 tổ hợp: A16 (Toán, Khoa học tự nhiên, Ngữ văn), B00, D90 và D08. Theo thông báo của trường ĐH Duy Tân xét tuyển sinh năm học 2023-2024 sẽ xét điểm học bạ năm lớp 11 và học kỳ 1 năm lớp 12 hoặc xét điểm học bạ năm lớp 12. Trong đó, ngành Y xét tổ hợp A16 gồm các môn/tổ hợp Toán, Khoa học tự nhiên, Ngữ văn. Với phương thức xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT, chuyên ngành Bác sĩ đa khoa và Bác sĩ Răng - Hàm - Mặt sử dụng tổ hợp A16 (Toán, Khoa học tự nhiên, Ngữ văn). Chuyên ngành Dược sĩ, Điều dưỡng đa khoa xét tuyển bằng tổ hợp A16 và B03 (Toán, Ngữ văn, Sinh học).
Trường ĐH Võ Trường Toản (Hậu Giang) xét tuyển học bạ và điểm thi tốt nghiệp THPT 2023. Ngoài các tổ hợp A02 (Toán, Vật lí, Sinh học); tổ hợp B00 (Toán, Hóa học, Sinh học); tổ hợp D08 (Toán, Sinh học, Tiếng Anh), ngành Y khoa của trường còn xét tuyển bằng tổ hợp B03 gồm các môn Toán, Sinh học, Ngữ văn. Ngành Dược học xét tuyển bằng tổ hợp C02 gồm các môn Toán, Ngữ văn, Hóa học.
Các học sinh vào phòng thi trước khi phát đề
Trường ĐH Văn Lang (TPHCM) xét tuyển bằng hai phương thức. Phương thức thứ nhất, sử dụng điểm trung bình học bạ lớp 12 hoặc điểm trung bình học bạ lớp 11 và học kỳ 1 lớp 12. Phương thức thứ 2, xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT. Ngành Y khoa xét tổ hợp D12 gồm các môn Ngữ văn, Hóa học, Tiếng Anh bên cạnh các tổ hợp A00 (Toán, Vật lí, Hóa học); tổ hợp B00 (Toán, Hóa học, Sinh học); tổ hợp D08 (Toán, Sinh học, Tiếng Anh).
Trường Đại học Tân Tạo (Long An) xét điểm học bạ và điểm thi tốt nghiệp THPT. Ngoài các tổ hợp truyền thống B00 (Toán, Hóa học, Sinh học), D08 (Toán, Sinh học, Tiếng Anh), A02 (Toán, Vật lý, Sinh học), ngành Y khoa, Điều dưỡng và ngành Kỹ thuật xét nghiệm y học còn sử dụng tổ hợp B03 gồm các môn Toán, Ngữ Văn, Sinh học để xét tuyển.
Đột phá để chọn lối đi riêng
Tiến sĩ Nguyễn Đức Nghĩa, nguyên Phó Giám đốc ĐHQG TPHCM cho rằng, ngành y không chỉ cần người có tấm lòng mà cần người phù hợp. Để theo đuổi được ngành y thì năng lực học tập là không đủ, ngành y cũng không phải ngành để đào tạo đại trà. Việc đưa môn Ngữ văn vào xét tuyển ngành y không có ý nghĩa thực sự, việc này chỉ đơn thuần là các trường ngoài công lập, trường khó khăn tuyển sinh, đang muốn gia tăng cạnh tranh, thu hút thí sinh.
Theo đó, ngành y là ngành khoa học đòi hỏi tính chính xác cao nên điều kiện đầu tiên là phải có kiến thức khoa học tự nhiên tốt. Trên thực tế, tình yêu thương, lòng trắc ẩn, sẵn sàng chia sẻ là kết quả của quá trình giáo dục lâu dài từ nhà trường, đó là kỹ năng mềm mà ngành nghề nào cũng phải trau dồi, không riêng ngành y, cũng không phải người giỏi văn thì thương người hơn.
Lý giải cho việc đưa môn Ngữ văn vào xét tuyển ngành y, nhiều người cho rằng, các bệnh viện mong tuyển được bác sĩ không chỉ giỏi chuyên môn mà còn biết cảm thông, chia sẻ với người bệnh. Trong khi đó, hiện nhu cầu chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe của người dân ngày một tăng, không chỉ có khám chữa bệnh, mà còn là quản lý, tư vấn, bảo vệ sức khỏe, vì vậy tổ hợp môn xét tuyển ngành y cũng cần thay đổi.
Để phù hợp với định hướng xây dựng đội ngũ y, bác sĩ gia đình thì đội ngũ y bác sĩ chuyên khoa và đa khoa cần phải tiếp xúc người dân, chia sẻ, động viên, tư vấn nhiều chiều thì những học sinh giỏi Văn là rất phù hợp. Để xét tuyển vào ngành y, các em học sinh không chỉ giỏi Toán, Sinh học mà còn phải giỏi phần "mềm" trong đó môn Ngữ văn đóng vai trò rất quan trọng.
Theo ông Nghĩa, trong tương lai y tế tuyến cơ sở có vai trò đặc biệt quan trọng. Vì vậy, việc xây dựng đội ngũ bác sĩ gia đình đòi hỏi những con người phải thực sự tâm huyết, khéo léo, nói năng dễ nghe, thuyết phục được cộng đồng. Đồng thời người bác sĩ phải có tâm, y đức, y đạo, y thuật, y nghiệp đàng hoàng. Môn Văn sẽ giúp cho đội ngũ nhân viên y tế có cách suy nghĩ, diễn đạt một cách tốt hơn và cũng là một kỹ năng cần có ở nhân viên y tế, bác sĩ. Theo đó, các em học sinh giỏi Văn và toàn diện các môn khác sẽ đáp ứng được điều này.
Y khoa là một ngành đặc thù liên quan đến tính mạng của con người, đòi hỏi đầu vào của người học là những y, bác sĩ trong tương lai phải là những người có tính chuyên môn, tập trung trong công việc, tỉ mỉ, kiên trì cao. Khi có những sự cố khẩn cấp liên quan đến tính mạng của bệnh nhân, đôi khi chỉ dựa trên những quyết định trong vài giây, đòi hỏi họ phải là những người giỏi đưa ra những giải pháp đúng đắn, kịp thời, nhanh chóng mới có thể cứu sống được tính mạng của người bệnh. Muốn trở thành người bác sĩ giỏi về chuyên môn có thể giải quyết được những vấn đề như vậy, đòi hỏi người học phải có tố chất thiên về các môn khoa học tự nhiên.
Nhiều chuyên gia cũng bày tỏ sự lo ngại cách chọn môn Ngữ văn chỉ để phục vụ việc tuyển sinh của các trường, bởi nếu chỉ tuyển sinh ngành y bằng các khối truyền thống, trường ngoài công lập khó cạnh tranh được với các trường đã có truyền thống đào tạo. Trong khi đó, những trường chọn môn Ngữ văn cho rằng, việc xác định 2 môn quan trọng với ngành y là toán học và sinh học nhưng thay vì chỉ lấy điểm môn sinh học, nhà trường dùng bài thi Khoa học tự nhiên gồm 3 môn Sinh, Hóa học và Vật lý, sau đó thêm môn Ngữ văn vào tổ hợp. Người học giỏi Văn thường dễ đồng cảm, sẻ chia và giàu lòng trắc ẩn.
TS.BS Nguyễn Hùng Vĩ - Trưởng khoa Y, trường ĐH Văn Lang cho rằng, những sinh viên giỏi Ngữ văn sẽ có đầu óc tư duy xã hội tốt. Theo đó, nhà trường quyết định đưa tổ hợp môn Ngữ văn vào tuyển sinh ngành y khoa dựa trên kinh nghiệm làm việc và đào tạo cũng như khảo sát riêng một số bác sĩ. Cùng quan điểm, trường ĐH Duy Tân lại cho rằng, cách đây 5 năm nhà trường đã đưa môn Văn vào tuyển sinh ngành điều dưỡng, trên cơ sở đóng góp ý kiến của các bệnh viện, chuyên gia ngành y. Các thí sinh sẽ thi 3 môn: Toán - Sinh - Văn. Trong cấu trúc các môn học, Văn chính là nhân văn. Những em có nền tảng môn Văn tốt sẽ có lòng yêu thương con người, đồng cảm sâu sắc.