Theo Ban Quản lý An toàn thực phẩm TP.HCM, hiện nay trên địa bàn TP.HCM có khoảng 2.821 cơ sở có dịch vụ ăn uống trong trường học, trong đó bếp ăn tập thể: 1.620 cơ sở, căng tin: 883 cơ sở, nhận suất ăn sẵn: 318 cơ sở.
Tình hình ngộ độc thực phẩm xảy ra trong trường học trên địa bàn TP.HCM vẫn còn xảy ra. Cụ thể, năm 2014 xảy ra 1 vụ làm 97 học sinh mắc, năm 2015 có 1 vụ làm 65 học sinh mắc, năm 2016 xảy ra 2 vụ làm 127 học sinh mắc. Đến tháng 9-2017, cũng đã xảy ra 1 vụ làm 16 học sinh mắc.
Theo ông Nguyễn Đại Ngọc, Phó Trưởng phòng Quản lý ngộ độc thực phẩm - Ban quản lý an toàn thực phẩm TP.HCM, hơn 60% các vụ ngộ độc xảy ra trong trường học qua phân tích kiểm nghiệm là do thức ăn nhiễm vi sinh vật, 25% là do thực phẩm bị biến chất, gần 4% là do có hoá chất tồn dư trong thực phẩm và hơn 10% là do các tác nhân khác.
Nguyên nhân để xảy ra ngộ độc thực phẩm là do nhân viên chưa nắm vững kiến thức về an toàn thực phẩm (về bảo quản, chế biến thực phẩm chưa hợp vệ sinh,...); các bếp ăn, cơ sở chế biến suất ăn sẵn chưa có sự giám sát thường xuyên; thời gian thực phẩm từ lúc chế biến đến khi sử dụng còn dài (sau 2 giờ) mà không có thiết bị bảo quản, hâm nóng;...
"Đáng lưu ý là tình trạng sử dụng chất cấm, kháng sinh, hóa chất không được phép sử dụng trong thức ăn chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, chất kích thích tăng trưởng trong một số sản phẩm nông nghiệp cũng góp phần làm tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm.
Bên cạnh đó, một số bếp ăn, căng tin trong trường học còn sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc, chưa có sự giám sát chặt chẽ chất lượng thực phẩm trước khi đưa vào sử dụng", ông Nguyễn Đại Ngọc nhận định.
PGS TS Phạm Khánh Phong Lan chia sẻ, đối tượng học sinh sinh viên trong trường học là những đối tượng rất dễ có nguy cơ bị ngộ độc nếu sử dụng thực phẩm không an toàn. Việc đảm bảo an toàn thực phẩm trong trường học là vấn đề được các cấp các ngành hết sức quan tâm, vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con em chúng ta. Những năm qua, TP cũng đã đầu tư rất nhiều trong công tác đảm bảo an toàn thực phẩm trong trường học, tuy nhiên, nguy cơ vẫn còn. Bằng chứng là vẫn còn tình trạng xảy ra ngộ độc.
PGS TS Phạm Khánh Phong Lan chia sẻ, đối tượng học sinh sinh viên trong trường học là những đối tượng rất dễ có nguy cơ bị ngộ độc nếu sử dụng thực phẩm không an toàn. Ảnh: NĐ
Bà Lan cho rằng, nhiệm vụ của Ban quản lý an toàn thực phẩm là xây dựng quản lý nguồn thực phẩm sạch, an toàn và chống thực phẩm bẩn cho người dân TP. Tuy nhiên, nếu một mình Ban thì không thể kham nỗi mà cần sự chung tay của cả hệ thống. Trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm trong trường học, Ban rất cần sự hỗ trợ chung tay từ Sở Giáo dục & Đào tạo TP.HCM trong việc kiểm tra, giám sát các bếp ăn tập thể, căng tin trong trường học, nơi cung cấp suất ăn sẵn cho học sinh,...
Theo đó, Ban quản lý an toàn thực phẩm sẽ ký kết với Sở giáo dục & Đào tạo TP.HCM trong vấn đề phối hợp đảm bảo an toàn thực phẩm trong trường học. Cụ thể, sẽ rà soát lại để đảm bảo không có sơ sở bếp ăn tập thể, căng tin, nơi cung cấp suất ăn sẵn cho học sinh nào không có giấy phép mà được hoạt động.
"Trong quá trình rà soát, chúng tôi cũng sẽ thẩm định lại các cơ sở đã có giấy phép, các cơ sở phải đáp ứng tất cả các điều kiện về an toàn thực phẩm thì mới được cấp phép. Ngoài ra, chúng tôi sẽ thiết lập hệ thống tự kiểm tra giữa các cơ sở, Ban cũng sẽ đi kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất, hoặc phối hợp liên ngành đi kiểm tra để kịp thời chấn chỉnh các điều kiện an toàn thực phẩm tại các cơ sở này. Kiên quyết xử lý các cơ sở không đảm bảo an toàn thực phẩm trong trường học, nhằm phòng chống ngộ độc thực phẩm xảy ra", bà Lan cho biết.
PGS TS Phạm Khánh Phong Lan khuyến cáo: "Một vấn đề hết sức quan trọng là chúng tôi khuyến cáo các trường học có số lượng học sinh từ 500 học sinh trở lên nên tự tổ chức bếp ăn tập thể tại trường học để kịp thời giám sát các điều kiện bảo quản, chế biến thực phẩm nhằm bảo đảm an toàn. Chúng tôi cũng đang xây dựng và hướng các bếp ăn, cơ sở chế biến nên sử dụng thực phẩm có nguồn gốc từ các cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm, các cơ sở chuỗi thực phẩm an toàn được công nhận của TP, các cơ sở đạt chứng nhận HACCP, ISO 22000, VietGap, GlobalGap,... ".
Được biết, Sở Giáo dục TP.HCM đã chọn 2 quận là quận 3 và quận 5 làm thí điểm trong việc cam kết các bếp ăn tập thể, căng tin, nơi cung cấp suất ăn sẵn cho học sinh mua thực phẩm từ các cơ sở chuỗi thực phẩm an toàn được công nhận của TP, các cơ sở đạt chứng nhận VietGap, GlobalGap,...
Ban quàn lý an toàn thực phẩm TP.HCM khuyến cáo các trường học có số lượng học sinh từ 500 học sinh trở lên nên tự tổ chức bếp ăn tập thể tại trường học để kịp thời giám sát các điều kiện bảo quản, chế biến thực phẩm nhằm bảo đảm an toàn. Ảnh: NĐ
Trong thời gian tới, Ban quản lý an toàn thực phẩm TP.HCM cũng sẽ tập trung vào công tác truyền thông, tập huấn kiến thức an toàn thực phẩm cho người quản lý, bếp trưởng, nhân viên trực tiếp chế biến thực phẩm; tập huấn cho đội ngũ giáo viên, nhân viên, đội ngũ cán bộ phụ trách căng tin, bếp ăn trong trường học thực hiện công tác tự kiểm tra an toàn thực phẩm.
Dự kiến, trong khoảng tháng 10-2017, Ban quản lý an toàn thực phẩm TP.HCM và Sở giáo dục sẽ tổ chức đợt diễn tập xử lý, điều tra ngộ độc thực phẩm trong trường học, xây dựng quy trình xử lý ngộ độc thực phẩm tại các trường học.