(CAO) Bệnh nhân N.B.T (60 tuổi, ở Gò Vấp) nhập viện cấp cứu tại Bệnh viện Nhân Dân Gia Định với triệu chứng đau ngực khó thở và được Khoa Nội Tim Mạch chẩn đoán thuyên tắc phổi gần như toàn bộ hai bên kèm huyết khối trong nhĩ phải.
Bệnh nhân với tiền sử mắc Covid-19 tháng 11-2021, tự điều trị tại nhà, không dùng thuốc kháng đông.
Bệnh nhân được hội chẩn khẩn và chuyển ngay vào phòng mổ khoa Phẫu Thuật Tim với ghi nhận: khó thở nhanh nông, tím với độ bảo hòa oxy máu (SpO2) là 79%, nhịp tim nhanh 127 l/p, hỏi đáp trả lời rất chậm, HA: 76/52.
Nhận định bệnh nhân sẽ rơi vào tình trạng suy hô hấp và tuần hoàn cấp, với kinh nghiệm của các ca thuyên tắc phổi trước đó, các y bác sĩ khoa Phẫu thuật tim phải khẩn trương vừa gây mê hồi sức để tiến hành phẫu thuật ngay.
Trong khi đang tiến hành thực hiện các thủ thuật gây mê hồi sức, tình trạng tim mạch bệnh nhân diến tiến xấu rất nhanh và ngưng tim, xoa bóp tim ngoài lồng ngực được thực hiện ngay cùng đồng thời tiêm adrenaline liên tục vào đường tĩnh mạch trung tâm. Dù mười phút trôi qua với 32 ống adrenaline nhưng tim bệnh nhân vẫn không đập lại.
TS.BS Bùi Minh Thành, Trưởng khoa Phẫu thuật tim cho biết: “Chúng tôi buộc phải mở ngực khẩn qua đường cưa xương ức và xoa bóp tim trực tiếp, đồng thời đặt các mũi khâu lên động mạch chủ và hai tĩnh mạch chủ để khởi động hệ thống tuần hoàn ngoài cơ thể nhanh nhất có thể để cứu vãn tình thế thiếu máu não, tim và các tạng trong cơ thể.
Sau khi hạ thân nhiệt, liệt tim, các bác sĩ đã tiến hành thủ thuật lấy huyết khối lấp đầy hai động mạch phổi trái, phải và các nhánh, kiểm tra huyết khối trong các buồng tim.
Chính các huyết khối này đã lấp và ngăn không cho dòng máu lên phổi để trao đổi oxy gây nên tình trạng thiếu oxy máu trầm trọng và suy tim cấp ngay sau đó dẫn đến tình trạng trụy tim mạch và tử vong nhanh".
Các huyết khối được lấy ra.
Sau 4 giờ phẫu thuật và hỗ trợ tuần hoàn hô hấp bằng máy tuần hoàn ngoài cơ thể, bệnh nhân được theo dõi và điều trị tiếp tục tại hồi sức tim sau mổ.
Sau 24 giờ phẫu thuật, bệnh nhân tỉnh dần và được rút nội khí quản và 72 giờ sau đó bệnh nhân ổn định về hô hấp tuần hoàn, nhưng vẫn còn ngủ nhiều và giảm trí nhớ, sau 96 giờ mới phục hồi gần như hoàn toàn. Bệnh nhân dự kiến sẽ được xuất viện trong tuần tới.
Sức khỏe bệnh nhân dần ổn định
Khi nhiễm Covid-19, bệnh nhân có thể xuất hiện tình trạng tăng đông máu, nhất là hệ thống mạch máu phổi, gây thuyên tắc (tắc nghẽn) các mạch máu nhỏ rồi các mạch máu lớn, đi kèm với tình trạng thương tổn các phế nang, độc tố gây viêm nhiễm xuất tiết… dẫn đến suy hô hấp nhanh và trầm trọng rồi tử vong sau đó nếu không được can thiệp kịp thời.
Với một số bệnh nhân hậu Covid-19, tình trạng tăng đông vẫn còn, tuy có giảm so với trước đó, nhưng vẫn có khả năng gây nên sự hình thành các cục máu đông trong lòng mạch dẫn đến tình trạng thuyên tắc mạch máu chi, mạch máu tạng và mạch phổi… gây nguy hiểm cho tính mạng.
Các bác sĩ đã tìm hiểu kỹ về tình trạng sức khỏe trước đây của bệnh nhân này, không mắc các bệnh gây tăng đông máu như: bệnh ác tính, không có rung nhĩ, cũng không tìm thấy nguyên nhân gây tăng đông ngoài tiền sử tăng huyết áp và mắc Covid-19 cách đây hơn một tháng.
Vấn đề đặt ra là sau mắc Covid-19, liệu trình kháng đông sẽ được áp dụng như thế nào? Nên sử dụng loại gì? Được theo dõi như thế nào? Chuyên đề này cần phải có nhiều nghiên cứu lâm sàng để giải quyết hậu quả thuyên tắc mạch sau mắc Covid-19. Hi vọng sẽ có giải pháp hữu hiệu trong một tương lai không xa. Bên cạnh đó các bệnh nhân đã mắc Covid-19 nên cảnh giác với các triệu chứng đau tức ngực, khó thở mặc dù trước đó chưa từng bị mắc bệnh tim.