Tâm sự của một người thầy nhân ngày khai trường

Hàng xóm nhà tôi có cháu năm nay vào lớp 1. Buổi đầu tiên cháu đến trường nhận lớp, gặp giáo viên chủ nhiệm. Buổi thứ 2 cháu được học nội quy trường lớp và nghe cô giáo căn dặn, về nhà cần thế này thế nọ...

Cuối buổi thứ 2, về nhà nghe cháu tuyên bố xanh rờn: "Từ nay bố mẹ, chị và cả ông bà nữa không được quấy rầy con, kể cả khi con xem phim hay chơi điện thoại!". Cả nhà tròn mắt, không tin vào tai mình nữa! Ông bố rút điện thoại ra, lập tức đứa con chạy lại can: "Bố không được quấy rầy cô giáo khi đã hết giờ làm việc!".

Cả nhà lại được phen ngơ ngác! Ông bố thấy không thể bỏ qua chuyện này, liền vặn hỏi: "Giờ bố không gọi cho cô nữa, nhưng con phải nói cho thật, có đúng là cô dặn như vừa rồi con nói hay không?". Thấy bố có vẻ nghiêm sắc mặt, đứa con bắt đầu dịu giọng: "Thật mà, cô bảo không được quấy rầy... thật mà!".

Niềm vui ngày khai giảng. Ảnh minh họa

Cơm tối xong, người mẹ ra ngoài gọi điện cho cô giáo, kể lại sự việc lúc chiều tối. Đúng là cô có dặn không quấy rầy, nhưng là không được quấy rầy bố mẹ, người lớn trong nhà khi họ đang làm việc hay tiếp khách. Ngược lại, con cũng có quyền đề nghị người lớn trong nhà không quấy rầy khi con đang học bài.

Thế đấy, mới 6 tuổi mà cháu đã biết chuyển hóa câu văn sao cho có lợi nhất với mình. Lớp trẻ bây giờ ẩn chứa rất nhiều điều mới lạ, người lớn không tĩnh tâm soi xét, e sẽ có khoảng cách ngày càng xa, nguy cơ đổ vỡ hiện hữu.

Ở tầm vĩ mô, các chuyên gia giáo dục (GD) cũng đã thấy được vấn đề. Việc đổi mới toàn diện về GD phải được khẩn trương tiến hành. Năm học này là năm đổi mới toàn diện áp dụng cho tất cả HS lớp 1 trên toàn quốc. Chúng ta hình dung việc đi câu cá: ngày xưa việc GD nặng về truyền thụ kiến thức, giống như việc cho cá đã câu được vậy. Nhưng rồi khoa học phát triển như vũ bão, lượng kiến thức khổng lồ, các trường bị quá tải.

Cuộc cải cách GD lần nhất đã góp phần giảm tải kiến thức, người học phải tự tìm kiếm thêm qua sách báo. Người dạy bắt đầu cho người học "cần câu", tuy nhiên người dạy bảo thủ vẫn nặng về truyền thụ kiến thức. Người học ít sáng tạo, vẫn ra sức học gạo, thi cử tiếp tục nặng về tầm chương trích cú.

Cuộc cải cách GD lần này là cuộc cách mạng thực sự trong GD: đổi mới chương trình, sách giáo khoa, đặc biệt là đổi mới phương pháp dạy - học. Giờ đây "cá” cho ít thôi, không chỉ cho "cần câu" mà còn đặt ra tình huống để người câu (HS) biết cách câu, biết dò luồng cá đi... Tóm lại, HS cần có kỹ năng tự thích ứng hoàn cảnh, tự điều chỉnh bản thân, để hoặc là cải tạo được hoàn cảnh hoặc là biết thích nghi với hoàn cảnh, để sống tốt hơn.

Các bậc PH năm nay có con vào lớp 1, trẻ nhất cũng xấp xỉ tuổi 30, xin nhớ rằng thời các vị đi học và thời nay của con các vị khác nhau nhiều lắm, cái khác lớn nhất là cách học. Xin các vị chớ đem kinh nghiệm bản thân ra dạy con. Có điều kiện, hãy xem trước bài của con rồi bình tĩnh làm bạn học với con, cùng con trao đổi theo cách tiếp cận kiến thức mới đã được trình bày trong sách giáo khoa.

Cũng xin các vị đừng lấy thành tích học tập của con làm niềm hãnh diện cùng bè bạn các vị. Các cháu đang tuổi chơi nhiều hơn học, chơi vui, an toàn, sáng tạo cũng là cách học tích cực đấy! Ngoài ra còn rất nhiều điều các con cần học, nhưng không trường nào có thể đề cập hết được. Để hình thành nhân cách, GD gia đình rất quan trọng, có ý nghĩa quyết định. Cách GD con hiệu quả nhất là cha mẹ, anh chị hãy làm gương sáng cho các cháu noi theo.

Bên cạnh đó, PH cũng cần chủ động liên lạc với thầy cô để kịp thời phối hợp GD các cháu. Hãy coi đây là nghĩa vụ tất yếu và thường xuyên, tối kỵ tư tưởng phó thác hoàn toàn cho thầy cô, nhà trường trong việc dạy con.

Đôi lời tâm huyết, rất mong được các bậc PH xem và cùng suy ngẫm, góp thêm ý kiến. Chúc các cháu HS vào năm học mới với tinh thần mới, cách học mới và thắng lợi mới!