(CATP) Từ sau Tết Nguyên đán 2023, tình trạng một số nhóm người ăn xin lang thang tái diễn trên tuyến đường, giao lộ gây phản cảm, ảnh hưởng đến trật tự, mỹ quan đô thị. Trước sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng, đặc biệt là Sở LĐ-TB&XH và CATP, tình trạng trên đã có chuyển biến tích cực.
Lợi dụng trẻ em ăn xin là tội ác
Thời gian qua, tại khu vực Công viên Gia Định (quận Phú Nhuận), khi các phương tiện dừng đèn đỏ, những đứa trẻ xin ăn (mỗi nhóm 2-3 em) lại bồng bế nhau nhào ra đường để xin tiền. Đứa lớn cõng đứa bé, tất cả đều gầy guộc, đen nhẻm, mồ hôi đầm đìa trong cái nắng nóng gay gắt và bất chấp nguy hiểm, khiến nhiều người rất thương xót.
Chị Hoàng Thị Nhung, một người dân địa phương cho biết: Nhóm trẻ này luôn có một phụ nữ quản lý. Nếu xin được tiền thì bà ta cho ăn, uống. Đứa nào không xin được sẽ bị hăm dọa. Mấy đứa nhỏ sợ nên phải ra đường quỳ để xin tiền đưa cho bà ta. Theo chị Nhung, sáng sớm mỗi ngày, nhóm trẻ này đều đi xe ôm, xe buýt từ nơi khác tới để xin tiền. Khi trời tối, họ đưa chúng vào các quán nhậu, quán ăn quanh khu công nghiệp Tân Bình để xin ăn.
Những ngày cuối tháng 5/2023, chúng tôi tiếp cận hai phụ nữ ngồi sau gốc cây tại Công viên Gia Định để theo dõi nhóm trẻ đang xin tiền ở các ngã tư. Thấy người lạ đến gần, cả hai đứng dậy, rất cảnh giác. Chúng tôi hỏi thăm, ngỏ ý muốn giúp đỡ tìm việc thì họ lắc đầu và ra dấu bằng tay không hiểu tiếng Việt, rồi vội vã chạy ra ngã tư dẫn những đứa bé đang đứng ăn xin băng qua đường. Theo những người chứng kiến, họ luôn cảnh giác, thấy người lạ lại gần hỏi thăm hay chụp hình liền vội ra tín hiệu và dẫn các bé đi ngay. Nhóm này "làm ăn" ở đây đã nhiều tuần nay.
Tại một số giao lộ trung tâm thành phố thuộc các quận: 3, 4, 5, 10… tình trạng nhiều trẻ em lao ra đón đầu mỗi khi xe dừng đèn tín hiệu giao thông cũng khiến nhiều người rất ái ngại.
Trẻ em lao ra đường xin tiền khi xe dừng đèn đỏ
Tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để xử lý hiệu quả
Trước thực trạng trên, ngày 10-3-2023, Phó chủ tịch UBND TP Dương Anh Đức ký văn bản quy định về cơ chế phối hợp thực hiện công tác tập trung trẻ em, người lang thang ăn xin trên địa bàn TPHCM. Theo đó, khi phát hiện các đối tượng trên, tổ công tác của địa phương (phường, xã) sẽ tập trung giải quyết theo từng nhóm sau:
Đối với đối tượng có sức khỏe yếu, suy kiệt; nghi ngờ mắc các bệnh truyền nhiễm (như phong, AIDS hoặc lao đa kháng thuốc) hoặc có hành vi quá khích, nghi vấn tâm thần gây ảnh hưởng đến trật tự và an toàn xã hội: Tổ công tác lập biên bản ghi nhận, liên hệ và đưa đến các bệnh viện tuyến quận, huyện, thành phố Thủ Đức để được thăm khám, chẩn đoán, chăm sóc, điều trị kịp thời. Trường hợp cần ý kiến chuyên khoa hoặc tuyến trên, bệnh viện mời hội chẩn hoặc chuyển tuyến nếu cần thiết. Tổ công tác cử cán bộ phối hợp với cơ sở y tế quản lý đối tượng trong suốt thời gian nằm viện, thường xuyên giữ liên lạc với cơ sở y tế để kịp thời hỗ trợ đối tượng trong thời gian điều trị.
Trường hợp đối tượng xác định mắc các bệnh truyền nhiễm (bao gồm: bệnh phong, AIDS, hoặc lao đa kháng thuốc): Tổ công tác trực tiếp tổ chức đưa đối tượng đến Khu điều trị phong Bến Sắn (Bình Dương) hoặc Bệnh viện Nhân Ái (Bình Phước) trực thuộc Sở Y tế TPHCM để được chẩn đoán, tiếp nhận và điều trị phù hợp.
Đối với các đối tượng khác: Tổ công tác lập biên bản ghi nhận hành vi, ghi nhận thông tin cư trú do đối tượng cung cấp, cụ thể, lập biên bản nhắc nhở và bàn giao về gia đình, đồng thời đưa đối tượng vào danh sách theo dõi, quản lý tại địa phương.
Trường hợp đối tượng không cung cấp địa chỉ đăng ký cư trú, hoặc địa phương nơi xác minh không phản hồi, hoặc quá 20 ngày kể từ ngày gửi văn bản nhưng không nhận được phản hồi: Các Trung tâm tiếp tục chăm sóc, nuôi dưỡng đối tượng, đồng thời có văn bản báo cáo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội để phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội các tỉnh, thành phố giải quyết theo quy định.
Trường hợp kết thúc thời gian chăm sóc, nuôi dưỡng theo quy định nhưng không thể xác minh địa chỉ cư trú do đối tượng cung cấp, các Trung tâm giải quyết theo quy định. Đối với đối tượng được tập trung đưa vào các Trung tâm từ lần thứ 2 trở lên: Các Trung tâm lập danh sách đề xuất Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội chuyển đến cơ sở bảo trợ xã hội phù hợp để tiếp tục chăm sóc, nuôi dưỡng mà không cần thực hiện xác minh nơi cư trú.
Sở Nội vụ phối hợp Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tham mưu tổ chức lại Trung tâm Hỗ trợ xã hội và Trung tâm Điều dưỡng người bệnh tâm thần. Lực lượng Thanh niên xung phong Thành phố, Phối hợp Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn thường xuyên theo dõi, kiểm tra và kịp thời ngăn chặn các trường hợp trẻ em, người lang thang xin ăn đeo bám du khách.
Sở Thông tin và Truyền thông: Chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan báo, đài thường xuyên thông tin, tuyên truyền về cơ chế phối hợp thực hiện công tác tập trung trẻ em, người lang thang xin ăn và các đối tượng cần bảo vệ khẩn cấp khác trên địa bàn Thành phố bằng nhiều hình thức…
Có thể nói với các giải pháp trên, đặc biệt là sự chung tay của cộng đồng, hy vọng tình trạng ăn xin lang thang sẽ sớm được xử lý dứt điểm.