Liên quan đến việc mới qua một số cơn mưa đầu mùa nhưng nhiều cây xanh đã gãy đổ, đặt ra công tác chăm sóc, cắt tỉa cây xanh khi mùa mưa bão đến để đảm bảo an toàn cho người dân, Sở Xây dựng TPHCM cho biết, sự cố ngã đổ cây xanh đô thị phụ thuộc vào nhiều nguyên nhân, trong đó yếu tố tác động bất lợi, cực đoan của tình hình thời tiết (mưa bão, giông, lốc xoáy) là một trong những nguyên nhân chính.
Đối với cây xanh được trồng trên đường phố, để đảm bảo an toàn, giảm thiểu sự cố và duy trì cảnh quan cho đô thị thì cây xanh phải được thường xuyên chăm sóc, bảo dưỡng. Theo đó, công tác chăm sóc, bảo dưỡng cây xanh đô thị là một trong những nhiệm vụ quan trọng được Trung tâm Quản lý Hạ tầng kỹ thuật TP.Hồ Chí Minh (Sở Xây dựng) thực hiện, như cắt tỉa chăm sóc theo quy trình kỹ thuật để đảm bảo mỹ quan, cảnh quan và an toàn cho đường phố; thay thế cây xanh mất an toàn hoặc có nguy cơ mất an toàn như cây bị suy giảm sức sống, bị sâu bệnh, hư hại, khiếm khuyết...
Cây xanh được trồng trên vỉa hè sau khi công trình hạ tầng xây dựng trên tuyến đường đã hoàn thành - Ảnh: CTV
Nhằm đảm bảo an toàn cho đường phố, hạn chế sự cố cây xanh trong mùa mưa năm 2024, Trung tâm Quản lý Hạ tầng kỹ thuật TP đã triển khai và đang duy trì thực hiện xuyên suốt các kế hoạch chăm sóc, cắt tỉa, xử lý nhánh khô, hạ thấp chiều cao cây (đến nay, đơn vị đã cơ bản gần hoàn thành kế hoạch cắt tỉa đợt 1 (mỗi năm thực hiện 2 đợt) của năm 2024 của hệ thống cây xanh được giao quản lý) và đặc biệt chú trọng công tác rà soát xử lý thay thế, loại bỏ các cây xanh mất an toàn hoặc có nguy cơ mất an toàn trên đường phố thuộc địa bàn phân cấp quản lý. Từ đầu năm đến nay, Trung tâm đã thực hiện xử lý thay thế khoảng gần 700 cây xanh mất an toàn hoặc có nguy cơ mất an toàn trên địa bàn.
Ngoài ra, đối với cây xanh đường phố thuộc quản lý của các đơn vị khác (UBND TP.Thủ Đức, các quận/ huyện), Sở Xây dựng cũng đã triển khai các yêu cầu, lưu ý khuyến cáo về công tác chăm sóc, cắt tỉa cây xanh đến các đơn vị cũng như chỉ đạo Trung tâm Hạ tầng có sự phối hợp theo thẩm quyến, chức năng để đảm bảo công tác an toàn cây xanh.
Về thông tin TP sẽ đốn hạ, di dời cây xanh khi thực hiện một số công trình hạ tầng, đang được dư luận quan tâm, đại diện Sở Xây dựng cho biết, cây xanh là một trong những hạng mục hạ tầng kỹ thuật trong đô thị, vì vậy việc phát triển đô thị phải luôn gắn liền, đồng hành với việc bảo tồn và phát triển hệ thống cây xanh.
Trong điều kiện thành phố hiện còn rất thiếu về chỉ tiêu m2 công viên cây xanh/người thì việc duy trì, phát triển hệ thống công viên cây xanh luôn là điều kiện cần được quan tâm, cần nhiều nỗ lực của các cơ quan chuyên ngành, các sở ban ngành và người dân. Tuy nhiên, thành phố cũng cần phát triển các hạ tầng khác như hạ tầng giao thông (cầu, đường đô thị, đường sắt đô thị) và hạ tầng khác hệ thống điện, thoát nước,…) để thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội.
Trong thời gian qua, thành phố đã triển khai nhiều dự án trọng điểm như xây dựng tuyến Metro số 1 (hệ thống kết nối), tuyến Metro số 2, nút giao thông An Phú, mở rộng đường Hoàng Hoa Thám,… và để có mặt bằng triển khai thi công đã phải thực hiện việc xử lý nhiều cây xanh trong phạm vi dự án. Quá trình triển khai dự án, từ công tác khảo sát, lập dự án và phê duyệt, các chủ đầu tư và các đơn vị có chức năng đã tính toán, cân nhắc lựa chọn phương án thực hiện tối ưu, trong đó bao gồm hạn chế thấp nhất việc xử lý đốn hạ, di dời cây xanh.
Về nguyên tắc, việc đốn hạ, di dời cây xanh phục vụ dự án công trình, thành phố đều có sự tính toán bù đắp qua việc chủ đầu tư thực hiện trồng lại cây xanh theo thiết kế thuộc các dự án này cũng như việc TP triển khai các kế hoạch phát triển công viên cây xanh thông qua nhiệm vụ rà soát các vị trí, khu đất, tuyến đường khác để có thể phát triển thêm hệ thống công viên cây xanh nhằm thay thế, bổ sung khối lượng cây xanh đã đốn hạ cũng như để tăng thêm tỷ lệ m2 công viên cây xanh tương ứng với khối lượng hạ tầng giao thông được phát triển.
Đối với việc trồng bổ sung cây xanh bị đốn hạ, di dời phục vụ dự án thì ngoài công tác trồng thay thế theo thiết kế dự án của các Chủ đầu tư thì hiện này thành phố đã ban hành kế hoạch phát triển công viên cây xanh giai đoạn 2020 -2030, trong đó có giao các cơ quan, đơn vị có liên quan thực hiện các nhiệm vụ về phát triển hệ thống công viên, cây xanh trên địa bàn, điển hình một số nhiệm vụ cụ thể như: rà soát các vỉa hè còn trống để trồng bổ sung cây xanh, rà soát các khu đất trống để xây dựng công viên và trồng cây xanh… Nhiệm vụ này sẽ do Ủy ban nhân dân các quận, huyện, các đơn vị chủ đầu tư và Trung tâm Hạ tầng triển khai thực hiện.
Cũng theo Sở Xây dựng, gỗ thu hồi từ việc xử lý cây xanh phục vụ đầu tư xây dựng các công trình sẽ do các chủ đầu tư thực hiện thu hồi, xử lý thanh lý để thu, nộp ngân sách theo quy định hoặc thực hiện theo các chủ trương, chỉ đạo khác. Bên cạnh đó, cũng còn một lượng gỗ thu hồi khác có tính chất thu hồi liên tục là từ công tác thay thế các cây xanh bị mất an toàn trên đường phố trong quá trình thực hiện công tác chăm sóc, bảo dưỡng (cây bị chết, bị hư hại, mục, bọng; cây ngã đổ, …) cũng được các đơn vị tiến hành thanh lý theo quy định.
Quá trình tổ chức thanh lý đấu giá thu hồi từ công tác thay thế cây xanh bị hư hại, mất an toàn trên đường phố thời gian qua cũng gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Thời gian qua, Trung tâm đã thanh lý toàn bộ khối lượng gỗ thu hồi từ công tác đốn hạ, giải tỏa cây xanh và sẽ thường xuyên tổ chức thanh lý (đấu giá công khai) khi có khối lượng gỗ phát sinh.
Gỗ thu hồi từ việc đốn hạ cây xanh có chất lượng không cao do gỗ bị hư, mục, có nhiều dị vật, cây được cưa cắt trong điều kiện đô thị nên hạn chế về kích thước,… (chất lượng gỗ tận thu, không phải là gỗ lâm sản), tình hình nhu cầu thị trường, ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19, chưa có quy định cụ thể hướng dẫn về công tác thanh lý đấu giá gỗ thu hồi từ cây xanh đường phố,…
Đối với việc bứng dưỡng cây xanh thuộc các dự án, phần lớn là thực hiện đối với cây kích thước nhỏ và chủng loại dễ sống, hạn chế các cây có kích thước lớn vì rễ khó tái tạo, không đảm bảo an toàn khi trồng lại trên đường phố.
Cũng liên quan đến an toàn cây xanh khi mùa mưa bão sắp đến, Sở Giáo dục và Đào tạo TP cho biết đã có văn chỉ đạo đến các cơ sở giáo dục việc công tác đảm bảo an toàn trường học, đảm bảo sức khỏe cho người lao động và học sinh, sinh viên tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn. Bên cạnh đó ngành cũng chỉ đạo các đơn vị thực hiện: Chủ động liên hệ các cơ quan chuyên môn kiểm tra, cắt, tỉa cành cây xanh định kỳ và trước mùa mưa bão hàng năm tại đơn vị; kiểm tra và có phương án xử lý kịp thời hệ thống cống rãnh thoát nước, máng xối, hệ thống điện, tường rào, các phòng học, phòng chức năng… đảm bảo an toàn trước, trong mùa mưa bão hàng năm. Cập nhật thường xuyên bản tin thời tiết về tình hình triều cường, áp thấp, mưa - bão, lũ lụt sắp diễn ra để có phương án phòng tránh, ứng phó kịp thời tại đơn vị; chủ động tuyên truyền cho cha mẹ học sinh và học sinh, sinh viên tại đơn vị về thực hiện các quy định đảm bảo an toàn giao thông khi tham gia giao thông đường thủy...