Tòa tháp Shan Sum 12 tầng ở Hồng Kông không nhắm đến loại người mua bình thường. Chúng hoàn toàn dành cho một loại khách hàng khác đang tìm một nơi an nghỉ cho thế giới bên kia.
Khu nhà thờ cổ cao tầng do tư nhân điều hành này, nằm trong một tòa nhà hình quạt, lượn sóng do một kiến trúc sư người Đức thiết kế, nhằm mục đích lưu trữ hài cốt hỏa táng của 23.000 người. Và giá để có một chỗ ở đây không hề rẻ.
Ngoài các đơn vị chứa tro cốt đơn nhất, các hộc có thể chứa hai bình đựng tro cốt có thể có giá lên tới 76.000 USD (598.000 đô la Hồng Kông), trong khi các hộc có thể chứa tro cốt của tối đa 8 người có giá lên tới 430.000 USD (3,38 triệu đô la Hồng Kông) trong toà nhà này.
Với các hộc tiêu chuẩn rộng khoảng một foot vuông, có thể thấy để có được một vị trí trong tòa tháp này, bạn phải bỏ ra số tiền tương đối đắt hơn so với tài sản đắt nhất của thành phố dành cho người sống – một dinh thự trong khu vực được canh gác cẩn mật gần đỉnh núi Thái Bình vào tháng 3 đã thu hút một cuộc đấu giá 32.000 đô la Mỹ cho mỗi foot vuông.
Nhưng toà nhà Shan Sum dành chỗ cho các hộp tro cốt, nằm ẩn mình trong một khu công nghiệp cũ của Kwai Chung, thậm chí không phải là nơi đắt đỏ nhất Hồng Kông dành cho người chết.
Theo Hội đồng người tiêu dùng của Hồng Kông, vị trí đắt nhất trong tất cả là tại một khu phức hợp giống như ngôi đền ở vùng ngoại ô phía bắc của Fanling. Điểm nghỉ ngơi tốt lành đó có giá 660.000 đô la Mỹ (5,2 triệu đô la Hồng Kông) – và con số đó thậm chí không bao gồm phí quản lý ít nhất 25.000 đô la Mỹ (200.000 đô la Hồng Kông) để trang trải chi phí bảo trì và phụ phí.
Toà nhà Shan Sum nơi lưu trữ tro cốt - Ảnh: CNN
Một khoản đầu tư như vậy có vẻ vẫn không quá tệ nếu xét đến tầm nhìn dài hạn của thế giới bên kia, nhưng những nhà để tro cốt như Shan Sum không cung cấp một nơi an nghỉ vĩnh hằng. Tro cốt chỉ có thể được lưu trữ ở đó trong thời hạn của giấy phép tư nhân của cơ sở do chính phủ Hồng Kông cấp. Các giấy phép này có giới hạn 10 năm và có thể mất nhiều năm để có được. Với giấy phép hiện này, toà nhà Shan Sum chỉ có thể lưu trữ tro cốt kéo dài đến năm 2033.
Tòa nhà là đứa con tinh thần của Margaret Zee, một nữ doanh nhân bảy mươi tuổi, người đã làm giàu nhờ kinh doanh trang sức và bất động sản và hiện đang điều hành một quỹ từ thiện mang tên bà.
Zee nói với CNN rằng, tôn trọng người chết là điều quan trọng trong văn hóa Trung Quốc, và nhiều người sẵn sàng làm hết sức mình để tôn vinh truyền thống này.
Zee bày tỏ: “Chuyến đi cuối cùng của những người thân yêu của chúng ta không chỉ để họ có thể sang thế giới bên kia, mà còn là để chúng ta, những người bị bỏ lại trên Trái đất này để tiễn biệt họ. Đó không chỉ là nơi để họ yên nghỉ mà còn để mang lại sự bình yên cho những người mà họ đã rời xa”.
Zee nhận ra sự thiếu hụt những nơi lưu trữ tro cốt của những người đã khuất khi bà phải vật lộn để tìm một nơi để tổ chức lễ tưởng niệm và chôn cất người chồng quá cố của mình vào năm 2007 và bà cảm thấy bản thân buộc phải hành động.
Tại Hồng Kông, sự chênh lệch cung cầu tương tự đã đẩy giá bất động sản lên mức cao ngất ngưởng cũng ảnh hưởng đến các khu mộ kiểu cổ.
Về cơ bản, trong một thành phố có hơn 7 triệu người sinh sống và một số khu dân cư đông dân nhất thế giới, sự cạnh tranh về không gian đang nóng lên – cho cả người sống và người chết.
Các ngăn đựng tro cốt trong toà nhà với giá đắt đỏ - Ảnh: CNN
Mặc dù Hồng Kông không phải là một nơi nhỏ bé – diện tích 1.110 km2, gấp khoảng 1,4 lần diện tích Thành phố New York nhưng địa hình đồi núi khiến phần lớn diện tích đất đai không phù hợp để phát triển.
Mặc dù hơn 90% người Hồng Kông lựa chọn hỏa táng, nhưng không gian để lưu trữ hài cốt của họ đang cạn kiệt. Điều này một phần là do, thay vì rải tro cốt, người Trung Quốc có tư tưởng truyền thống thích một nơi lưu trữ tro cốt hiện hữu để họ có thể bày tỏ lòng thành kính và cúng dường cho người chết.
Với tỷ lệ tử vong của thành phố vào khoảng 46.000 người mỗi năm (gần gấp đôi công suất của Shun Sum) trong thập kỷ qua, công suất của những nơi lưu trữ tro cốt đôi khi phải vật lộn để theo kịp.
Hiện chỉ có dưới 135.000 chỗ lưu trữ tro cốt công cộng tại các cơ sở do chính phủ điều hành, trong đó hợp đồng thuê 20 năm có giá khoảng 300 đô la, nhưng sự cạnh tranh cho những chỗ này rất khốc liệt và trong những năm gần đây, một số gia đình phải chờ đợi nhiều năm để có được một chỗ lưu trữ tro cốt.
Chính quyền đã tăng số lượng cơ sở công cộng đồng lưu trữ tro cốt lên gấp đôi đồng thời phê duyệt giấy phép cho 14 nhà điều hành nơi lưu trữ tro cốt tư nhân, bao gồm cả Shan Sum, được hoạt động kể từ năm 2017.
Người phát ngôn của Cục Vệ sinh Môi trường và Thực phẩm nói với CNN rằng, từ năm 2020 đến năm 2022, khoảng 77.000 chiếc bình đựng tro cốt đã được phân bổ vào một vị trí thích hợp “mà không cần phải chờ đợi”. Bốn địa điểm mới khác sẽ được hoàn thành vào năm 2025 sẽ cung cấp thêm 167.000 nơi để tro cốt.
“Có một sự cải thiện rõ rệt trong việc cung cấp các đơn vị để lưu trữ tro cốt trong vài năm qua. Hiện tại, việc cung cấp các không gian lưu trữ tro cốt hiện đã đủ” - người phát ngôn cho biết.
Nhiều ngăn đựng tro cốt được trang trí bắt mắt theo truyền thống - Ảnh: CNN
Tuy nhiên, cũng như nhiều thứ ở thành phố có đầu óc thương mại này, nơi mức lương trung bình hàng tháng chỉ là 2.400 đô la Mỹ nhưng lại có rất nhiều tỷ phú (hơn 100 người, theo Wealth X, một công ty theo dõi những cá nhân có giá trị tài sản ròng cao), có những lựa chọn cho những người mong muốn vung tiền vào thứ gì đó khác biệt hơn một chút.
Và đó là dư địa mà những nơi như Shan Sum thực sự thống lĩnh.
Tại tòa tháp ở Kwai Chung, các tầng khác nhau được dành riêng cho các tôn giáo khác nhau để phù hợp với nhiều phong tục, Pan Tong, con trai của Zee và là giám đốc điều hành của tòa nhà cho biết.
Ví dụ, ông nói, có những ngách sáng sủa và thoáng mát được thiết kế để thu hút những người theo đạo Phật và một khu vực dành cho những tín đồ của Quan Âm, vị Bồ Tát nhân từ của Trung Quốc, người có hình ảnh tô điểm cho những cánh cửa của những ngăn nhỏ đựng tro cốt.
Thậm chí còn có một tầng thế tục riêng biệt, nơi mỗi ngăn có một “mái nhà” kiểu Trung Quốc và cửa đôi được trang trí bằng tiền vàng tượng trưng cho một thế giới bên kia thịnh vượng.
“Tôi thực sự phải tưởng tượng mình là một người ‘sống’ bên trong một trong những hốc này, và suy nghĩ về loại nhà mà tôi muốn ở khi tôi ra đi” - Tong nói.
Một khu nghĩa trang ở Hong Kong nơi đất chật người đông