Thủ tướng Nhật cảnh báo đất nước đang ‘bên bờ vực’ vì dân số già

Trong một bài phát biểu về chính sách trước các nhà lập pháp, Fumio Kishida cho biết tất cả mọi tầng lớp phải chung tay giải quyết vấn đề già hoá ngay lập tức và “không thể chờ đợi lâu hơn nữa”.

Thủ tướng cho biết: “Khi nghĩ đến tính bền vững và tính toàn diện của nền kinh tế và xã hội của quốc gia chúng ta, chúng tôi đặt hỗ trợ nuôi dạy trẻ em là chính sách quan trọng nhất của mình”.

Kishida nói thêm rằng ông muốn chính phủ tăng gấp đôi chi tiêu cho các chương trình liên quan đến trẻ em và một cơ quan chính phủ mới sẽ được thành lập vào tháng 4 để tập trung vào vấn đề này.

Nhật Bản là một trong những quốc gia có tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới. Bộ Y tế dự đoán nước này sẽ ghi nhận ít hơn 800.000 ca sinh vào năm 2022 kể từ năm 1899.

Đất nước này cũng có một trong những tuổi thọ trung bình cao nhất trên thế giới.

Dân số Nhật Bản ngày càng già hoá - Ảnh: Getty

Những xu hướng này đã dẫn đến một cuộc khủng hoảng nhân khẩu học ngày càng tăng, với một xã hội lão hóa nhanh chóng, lực lượng lao động ngày càng thu hẹp và không đủ thanh niên để lấp đầy khoảng trống trong nền kinh tế trì trệ.

Các chuyên gia chỉ ra một số yếu tố đằng sau tỷ lệ sinh thấp gồm: chi phí sinh hoạt cao, không gian hạn chế và thiếu hỗ trợ chăm sóc trẻ em ở các thành phố khiến việc nuôi dạy con cái trở nên khó khăn, đồng nghĩa với việc ít cặp vợ chồng sinh con hơn. Các cặp vợ chồng thành thị cũng thường ở xa đại gia đình, những người có thể giúp cung cấp hỗ trợ.

Thái độ đối với hôn nhân và lập gia đình cũng đã thay đổi trong những năm gần đây, với nhiều cặp đôi trì hoãn cả hai trong thời kỳ đại dịch.

Một số điểm cho thấy sự bi quan của những người trẻ tuổi ở Nhật Bản đối với tương lai, nhiều người thất vọng với áp lực công việc và trì trệ kinh tế.

Nền kinh tế Nhật Bản đã bị đình trệ kể từ khi bong bóng tài sản vỡ vào đầu những năm 1990. Theo Ngân hàng Thế giới, tăng trưởng GDP của quốc gia này đã chậm lại từ 4,9% năm 1990 xuống còn 0,3% vào năm 2019. Trong khi đó, thu nhập hộ gia đình thực tế trung bình hàng năm giảm từ 6,59 triệu yên (50.600 đô la) năm 1995 xuống còn 5,64 triệu yên (43.300 đô la) vào năm 2020, theo dữ liệu năm 2021 từ Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi của đất nước.

Chính phủ đã đưa ra nhiều sáng kiến ​​khác nhau để giải quyết tình trạng suy giảm dân số trong vài thập kỷ qua, bao gồm các chính sách mới nhằm tăng cường dịch vụ chăm sóc trẻ em và cải thiện cơ sở nhà ở cho các gia đình có trẻ em. Một số thị trấn nông thôn thậm chí đã bắt đầu trả tiền cho các cặp vợ chồng sống ở đó để có con.

Sự thay đổi nhân khẩu học cũng là một mối quan tâm ở các khu vực khác của Đông Á.

Hàn Quốc gần đây đã phá kỷ lục của chính mình về tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới, với dữ liệu từ tháng 11 năm 2022 cho thấy một phụ nữ Hàn Quốc sẽ sinh trung bình 0,79 con trong đời – thấp hơn nhiều so với mức 2,1 cần thiết để duy trì dân số ổn định. Tỷ lệ sinh của Nhật Bản là 1,3, trong khi Hoa Kỳ là 1,6.

Trong khi đó, dân số Trung Quốc giảm vào năm 2022 lần đầu tiên kể từ những năm 1960, làm tăng thêm khó khăn cho nước này khi nước này phải vật lộn để phục hồi sau đại dịch.