(CAO) Cái chết của một đứa trẻ mới biết đi vì nắng nóng khắc nghiệt là tiêu biểu cho nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến khí hậu trên khắp Malaysia. Một số nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam đã phải tăng cường các biện pháp đối phó sau khi nhiệt độ cao bất thường khiến toàn bộ những cánh đồng lúa khô hạn.
Ở Philippines, hàng trăm trường học đã tạm ngưng dạy sau khi nhiệt độ hàng ngày tăng vọt lên tới 42 độ C.
Nắng nóng gay gắt quay trở lại Đông Nam Á, một trong những khu vực dễ bị tổn thương nhất trước biến đổi khí hậu. Và nó sẽ không sớm biến mất, các nhà khoa học cảnh báo.
Nhà khí hậu học Maximiliano Herrera nói với CNN rằng đây là nơi sinh sống của hơn 675 triệu người trên 11 quốc gia, khu vực này đã chứng kiến nhiệt độ đạt mức chưa từng thấy. Herrera cho biết Thái Lan bị ảnh hưởng nặng nề nhất và cho biết thêm rằng dự báo nắng nóng ở đây đặc biệt nghiêm trọng. Ông cho biết nhiệt độ trên khắp đất nước đã “phá kỷ lục không ngừng” trong 13 tháng - và mức độ nóng và độ ẩm không ngừng tăng lên.
Herrera nói với CNN: “Chúng tôi nghĩ rằng nhiệt độ năm ngoái là không thể chịu nổi nhưng (những gì chúng tôi đang thấy) năm nay đã vượt xa điều đó – nhiệt độ ở Bangkok sẽ không xuống dưới 30 độ C, ngay cả vào ban đêm trong thời gian còn lại của tháng 4. Xu hướng này là không thể tránh khỏi. Khu vực này phải chuẩn bị cho đợt nắng nóng khủng khiếp trong phần còn lại của tháng 4 và hầu hết tháng 5”.
Vào ngày 3/4, khi Thái Lan đang là mùa khô hàng năm, thủ đô Bangkok có nhiệt độ cực cao khiến nhiều người phải ở trong nhà có máy điều hòa.
Ở Việt Nam, đợt nắng nóng đã gây hạn hán nặng ở các tỉnh, thành phía Nam – khiến nhiệt độ lên cao ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành nông nghiệp của đất nước. Việt Nam là một trong những nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới và lượng mưa thấp gây khó khăn cho nông dân ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Các cánh đồng lúa và sông ngòi khô cạn và nông dân đang phải vật lộn vì không có nước mưa cho cây trồng của mình.
Người dân đi trong tiết trời nắng nóng ở thủ đô Bangkok, Thái Lan - Ảnh: Getty
Năm nay, các nhà khí tượng học Việt Nam cho rằng đợt khô hạn kéo dài bất thường là do El Niño, một kiểu khí hậu tự nhiên bắt nguồn từ Thái Bình Dương dọc theo đường xích đạo và ảnh hưởng đến thời tiết trên toàn thế giới.
Nhưng bên cạnh những biến đổi tự nhiên này, thế giới vẫn tiếp tục phá kỷ lục về khí hậu, với những đợt nắng nóng chết người đã trở thành hiện tượng thông thường.
Mặc dù nhiệt độ trung bình ở Đông Nam Á tăng lên mỗi thập kỷ kể từ năm 1960, các chuyên gia cho biết một trong những đặc điểm đáng lo ngại nhất của đợt nắng nóng hiện đang lan rộng khắp khu vực là thời gian kéo dài và không có hồi kết.
Các nhà nghiên cứu từ nhóm nghiên cứu khí hậu Thụy Sĩ IQ Air cho rằng đợt nắng nóng hiện nay là do “sự kết hợp của các yếu tố bao gồm biến đổi khí hậu do con người gây ra và sự kiện El Niño”.
“Hiện tượng này đã dẫn đến nhiệt độ cao chưa từng thấy trên toàn khu vực” - IQ Air cho biết trong một tuyên bố vào ngày 5/4. “Hiện tại chưa có ngày kết thúc chính xác nào được dự kiến vì việc giảm nhiệt sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như mô hình thời tiết và nỗ lực giảm thiểu của thiệt hại của chính phủ”.
Một nỗ lực giảm nhẹ đang được xem xét ở Malaysia là tạo mưa nhân tạo.
Ít nhất hai trường hợp tử vong liên quan đến nhiệt độ đã được báo cáo ở nước này – một thanh niên 22 tuổi ở bang Pahang phía bắc và một cậu bé 3 tuổi ở bang láng giềng Kelantan. Theo các quan chức y tế, cả hai đều chết vì say nắng.
Các quan chức ở Sabah, một bang trên đảo Borneo, cũng báo cáo gần 300 vụ cháy bắt đầu tại các trang trại, đồn điền và rừng trong suốt tháng 2.
Phó Thủ tướng nước này Ahmad Zahid Hamidi cho biết bên lề cuộc nói chuyện vào cuối tháng 3 sau các trường hợp say nắng, biến đổi khí hậu đã khiến “Malaysia dễ bị ảnh hưởng bởi nắng nóng cực độ”.
Giống như nhiều người Malaysia, sinh viên đại học Aidil Iman Aidid đã cố gắng thích nghi với cái nóng đang diễn ra, đặc biệt là trong những tuần gần đây khi anh nhịn ăn trong tháng Ramadan.
Người dân bơm nước từ giếng giữa cánh đồng khô cạn ở tỉnh Ninh Thuận, Việt Nam trong đợt nắng nóng năm 2024 - Ảnh: AFP
Anh nói với CNN: “Tháng Ramadan năm nay là nóng nhất và thử thách nhất, trong khi việc giữ đủ nước là điều đặc biệt khó khăn vì những ngày nắng nóng giờ đây cảm thấy dài hơn nhiều.
Chúng tôi đang sống trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt” - Aidil nói và cho biết thêm rằng anh thường thức dậy khát nước và mệt mỏi sau khi ngủ trưa trong thời gian nhịn ăn.
Anh nói với CNN: “Có rất nhiều việc phải làm và tôi thực sự muốn thấy các chính phủ trong khu vực không chỉ thích ứng (mà còn) thiết lập khả năng chống chịu khí hậu tốt hơn trước các mối nguy hiểm cực đoan”.
Tại Singapore, một số trường học đã yêu cầu học sinh mặc đồ tập thể dục rộng rãi, mát mẻ hơn cho đến khi có thông báo mới, do nhiệt độ cao liên tục trong những tuần gần đây.
Người phát ngôn của Bộ Giáo dục nói với CNN: “Chúng tôi đang tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình nắng nóng và sức khỏe của học sinh và nhân viên - đặc biệt là những người có thể dễ bị tổn thương hơn trước tác động của điều kiện nhiệt độ cao hơn”.
Hàng trăm trường học ở Philippines, trong đó có hàng chục trường học ở thủ đô Manila đã hủy các lớp học sau khi nhiệt độ lên đến mức không thể chịu nổi. Tuyên bố của Save The Children Philippines cho biết: “Các nhà giáo dục và chính quyền địa phương đã buộc phải đưa ra quyết định cực đoan là đóng cửa hàng trăm trường học vì nắng nóng cực độ đồng nghĩa với việc trẻ em không thể tập trung trong lớp học và sức khỏe của các em cũng gặp nguy hiểm”.