(CAO) Hôm 17-11, Reuters đưa tin chính quyền Úc và Nhật đã nhất trí hợp tác thông qua một hiệp ước quốc phòng song phương mới, được đánh giá là bước đột phá để mở đường cho các chuyến thăm và hoạt động quân sự qua lại giữa hai bên.
Động thái này diễn ra khi cả 2 nước lên tiếng quan ngại về tình hình tranh chấp trên Biển Đông, nơi Trung Quốc đang gia tăng tầm ảnh hưởng quân sự bất chấp vấp phải phản ứng từ nhiều nước.
Đây là thỏa thuận quân sự đầu tiên của Nhật Bản đề cập đến sự hiện diện quân sự của lực lượng nước ngoài trên lãnh thổ của mình kể từ thỏa thuận về quy chế lực lượng vào năm 1960 cho phép Mỹ điều tàu chiến, máy bay phản lực và triển khai quân đội tại Nhật Bản như một phần điều khoản trong khối liên minh hợp tác được Washington mô tả là “nền tảng của an ninh khu vực”.
Thỏa thuận với Úc lần này là hướng tiếp cận có đi có lại củng cố mối quan hệ quốc phòng giữa hai đồng minh của Mỹ vào thời điểm Trung Quốc đang ngày càng có những động thái quyết đoán để khẳng định vai trò của mình trong khu vực trong khi Mỹ đang trải qua một quá trình chuyển đổi chính quyền lộn xộn.
Hiệp ước cho phép quân đội Nhật Bản và Úc thường xuyên tổ chức các chuyến thăm lẫn nhau, tiến hành huấn luyện và hoạt động quân sự chung.
Thủ tướng Nhật - Úc gặp nhau ở Tokyo - Ảnh: Reuters
Thoả thuận đã nhận được sự đồng ý trên nguyên tắc của thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga và người đồng cấp Úc Scott Morrison, hiện đang có chuyến thăm đến Tokyo.
“Tôi xin thông báo rằng chúng tôi đã đạt được sự nhất trí trên nguyên tắc về một thỏa thuận tiếp cận có đi có lại. Thỏa thuận đã được đàm phán để nâng sự hợp tác an ninh và quốc phòng giữa Nhật Bản và Úc lên một tầm cao mới” - Suga nói trong cuộc họp báo chung.
Hai bên cũng nhất trí về sự cần thiết trong việc xây dựng một khuôn khổ cho phép quân đội Nhật Bản bảo vệ các lực lượng Úc nếu cần, tuyên bố chung cho biết.
Hai nhà lãnh đạo cũng bày tỏ quan ngại về “những diễn biến tiêu cực gần đây và những sự cố nghiêm trọng ở Biển Đông, bao gồm các hành động quân sự hóa các khu vực tranh chấp, thực hiện các hành vi cưỡng chế nguy hiểm bằng các tàu tuần duyên” - tuyên bố chung Úc – Nhật nhấn mạnh.
Nhật Bản và Úc cho biết họ cũng chia sẻ quan ngại về tình hình trên biển Hoa Đông và vấn đề Hong Kong nơi Trung Quốc áp đặt luật an ninh quốc gia mới nhằm kiềm chế những tiếng nói đối lập.
Hai nước cũng đồng ý làm sâu sắc thêm mối quan hệ hợp tác trong việc phát triển công nghệ mạng 5G, cáp quang dưới biển và hợp tác trong lĩnh vực an ninh tài nguyên, đảm bảo nguồn cung khoáng sản quan trọng cho phát triển của hai nước.
“Thương mại không bao giờ được sử dụng như một công cụ để gây áp lực chính trị” – tuyên bố chung của hai nước nhấn mạnh.