Trump trở thành tổng thống đầu tiên bị Quốc hội Mỹ luận tội 2 lần

Cuộc bỏ phiếu tại Hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát có tỷ lệ 232 phiếu thuận, 197 phiếu chống.

Tuy thế, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện, Mitch McConnell, đã từ chối lời kêu gọi của đảng Dân chủ về việc tiến hành một phiên tòa luận tội nhanh chóng sau khi Hạ viện Mỹ thông qua nghị quyết luận tội Trump để trình lên Thượng viện. Theo McConnell, hiện không có cách nào để Thượng viện luận tội Trump trước khi ông rời nhiệm sở. Nhưng ngay cả khi Trump đã rời Nhà Trắng, việc Thượng viện kết tội ông có thể dẫn đến một cuộc bỏ phiếu cấm ông tái tranh cử tổng thống.

Trong khi đó, tổng thống Mỹ đắc cử Joe Biden cho rằng một phiên tòa luận tội Trump ở Thượng viện trong những ngày đầu nhiệm kỳ của ông không làm trì hoãn công việc về các ưu tiên lập pháp của chính quyền mới, bao gồm việc Thượng viện phê chuẩn của chức vụ của các thành viên mới của nội các. Biden kêu gọi các nhà lãnh đạo Thượng viện tìm cách thực hiện cả hai điều này cùng một lúc.

Trump trở thành tổng thống đầu tiên trong lịch sử Mỹ bị luận tội 2 lần - Ảnh: Reuters

Hạ viện đã thông qua một nghị quyết luận tội, mang tính chất của một cáo buộc chính thức - cáo buộc Trump "kích động nổi dậy", tập trung vào một bài phát biểu kích động mà ông đã phát biểu một tuần trước đó trước hàng nghìn người ủng hộ ngay trước khi đám đông ủng hộ Trump tràn vào Điện Capitol.

Cuộc bạo loạn đã khiến các nhà lập pháp phải sơ tán và khiến 5 người thiệt mạng, trong đó có một cảnh sát.

Trong bài phát biểu của mình, Trump lặp lại những tuyên bố thiếu căn cứ rằng cuộc bầu cử là gian lận và kêu gọi những người ủng hộ tuần hành đến Điện Capitol, yêu cầu họ "ngăn chặn hành vi trộm cắp", "thể hiện sức mạnh", "chiến đấu mạnh mẽ hơn" và sử dụng "các quy tắc khác biệt" để đấu tranh.

Trong một tuyên bố video được phát đi sau hành động của Hạ viện vào ngày 13-1, Trump không đề cập đến cuộc bỏ phiếu luận tội và không chịu trách nhiệm về những nhận xét của mình với những người ủng hộ vào tuần trước, nhưng ông lên án hành vi bạo lực.

Chủ tịch Hạ viện Mỹ - bà Pelosi ký vào nghị quyết luận tội Trump để trình lên Thượng viện - Ảnh: Reuters

“Bạo lực của đám đông đi ngược lại mọi thứ tôi tin tưởng và mọi thứ mà phong trào của chúng tôi đại diện. Không một người ủng hộ thực sự nào của tôi có thể tán thành hành vi bạo lực chính trị. Không một người ủng hộ thực sự nào của tôi có thể không tôn trọng luật pháp và trật tự” - Trump nói.

Với hàng nghìn lính Vệ binh Quốc gia mang súng trường bên trong và bên ngoài Điện Capitol để bảo vệ an ninh, một cuộc tranh luận đã diễn ra trong buồng của Hạ viện.

“Tổng thống Mỹ đã kích động cuộc nổi dậy này, cuộc nổi dậy vũ trang này chống lại đất nước chung của chúng ta” - Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, một đảng viên đảng Dân chủ, phát biểu tại Hạ viện trước cuộc bỏ phiếu. "Ông ấy phải ra đi. Ông ấy là mối nguy hiểm hiện hữu và rõ ràng cho quốc gia mà tất cả chúng ta yêu mến” – bà nói.

Tại một buổi lễ sau đó, bà Pelosi đã ký vào bản luận tội trước khi nó được gửi đến Thượng viện.

Không có tổng thống Mỹ nào từng bị cách chức do bị luận tội. Ba người - Trump năm 2019, Bill Clinton năm 1998 và Andrew Johnson năm 1868 - trước đó đã bị Hạ viện luận tội nhưng được Thượng viện tuyên trắng án.

Trump là tổng thống đầu tiên trong lịch sử Mỹ bị Quốc hội 2 lần luận tội - Ảnh: Reuters

Một số thành viên đảng Cộng hòa lại cho rằng động cơ luận tội là sự vội vàng phán xét mà bỏ qua quy trình cân nhắc thông thường như các phiên điều trần và kêu gọi các đảng viên Dân chủ từ bỏ nỗ lực vì lợi ích đoàn kết và hàn gắn quốc gia.

Kevin McCarthy, đảng viên Cộng hòa hàng đầu của Hạ viện cho rằng: “Việc luận tội tổng thống trong thời gian ngắn như vậy sẽ là một sai lầm. Điều đó không có nghĩa là tổng thống không có lỗi. Tổng thống phải chịu trách nhiệm về cuộc tấn công vào Quốc hội của những kẻ bạo loạn".

Trước đó vào tháng 12-2019, Hạ viện từng ra nghị quyết luận tội Trump nhưng khi trình lên Thượng viện do đảng Cộng hoà chiếm đa số thì ông lại được tuyên trắng án

Khi đó, Hạ viện Mỹ đã đưa ra 2 cáo trạng luận tội:

Trong cáo trạng đầu tiên Hạ viện Mỹ công bố chống lại Trump đã tố ông lạm dụng quyền lực khi gây áp lực lên chính quyền Ukraine để Kiev điều tra cha con cựu phó tổng thống Joe Biden, người có thể trở thành đối thủ chính trị chính của Trump trong cuộc bầu cử vào năm 2020. 

Lính vệ binh quốc gia trong toà nhà Quốc hội để bảo vệ an ninh cho Hạ viện bỏ phiếu luận tội - Ảnh: Reuters

Đảng Dân chủ cáo buộc Trump rút lại khoản viện trợ an ninh trị giá 391 triệu USD dành cho Ukraine để đạt được mục đích này. Biden viết trên Twitter: “Tổng thống Trump đã lạm dụng quyền lực. Ở nước Mỹ, không ai có thể đứng trên luật pháp, dù cho đó có là tổng thống”.

Trong cáo trạng thứ 2, Hạ viện Mỹ cáo buộc Trump cản trở Quốc hội Mỹ điều tra bằng cách chỉ đạo các quan chức chính quyền và các cơ quan không tuân thủ trát do Hạ viện ban hành để lấy lời khai và thu thập tài liệu liên quan đến luận tội.

Như vậy đến nay Trump đã 2 lần bị Hạ viện luận tội trong nhiễm kỳ của mình. 

Vệ binh quốc gia có mặt để đảm bảo an ninh - Ảnh: Reuters