(CATP) Vụ án tranh chấp đất đai tại TP.Cà Mau, tỉnh Cà Mau đang gây xôn xao dư luận khi Tòa án tuyên xử một cách kỳ lạ, buộc nguyên đơn phải giao đất cho bị đơn lấn chiếm trái phép. Thay vì được nhận lại đất thì người này chỉ nhận được một khoản tiền tượng trưng chưa đến 2 triệu đồng.
Ông Phan Văn Toàn (ngụ ấp Bùng Binh 2, xã Hòa Tân, TP.Cà Mau) khởi kiện đòi ông Trần Hoàng Lãm (hàng xóm) trả lại 1,5m² (ngang 0,07m, dài hơn 21,44m) đất bị lấn chiếm. Tuy nhiên, dù xác nhận ông Lãm đã chiếm dụng đất trái phép, TAND TP.Cà Mau lại tuyên buộc ông Toàn phải giao đất và nhận lại tiền.
Theo bản án, ông Toàn sở hữu diện tích đất 213m² (thửa 70, tờ bản đồ số 10). Năm 2023, ông Lãm xây dựng hàng rào bê-tông dài hơn 34m, lấn sang đất ông Toàn 1,5m². Phát hiện sự việc, ông Toàn yêu cầu hàng xóm khắc phục vì việc xây dựng này làm nước tràn qua nhà của ông Toàn, nhưng ông Lãm chỉ hứa hẹn rồi bỏ mặc. Hòa giải tại UBND xã Hòa Tân ngày 24/01/2024 không thành, ông Lãm thừa nhận lấn chiếm nhưng tiếp tục không khắc phục. Không còn cách nào khác, ông Toàn kiện ông Lãm ra tòa, yêu cầu trả lại đất.
Ông Trần Hoàng Lãm cho xây dựng hàng rào (bên phải) lấn chiếm đất nhà ông Toàn
Ngày 17/4, TAND TP.Cà Mau xét xử sơ thẩm, kết luận ông Lãm thực sự có hành vi lấn chiếm đất. Tuy nhiên, thay vì buộc ông Lãm tháo dỡ hàng rào, trả lại đất cho nguyên đơn, tòa lại bất ngờ tuyên buộc ông Toàn phải giao luôn phần đất đang tranh chấp cho ông Lãm với lập luận của tòa rằng, nếu buộc tháo dỡ hàng rào bê-tông (đã xây dựng trên phần đất này) sẽ gây thiệt hại lớn cho ông Lãm, do giá trị công trình lên đến hơn 92 triệu đồng.
Tòa cho rằng diện tích tranh chấp chỉ 1,5m² là không đáng kể nên lựa chọn giải pháp buộc nguyên đơn nhận lại giá trị phần đất thay vì hoàn trả đất như yêu cầu khởi kiện đang tranh chấp cho ông Lãm. Đổi lại, ông Lãm chỉ phải trả cho ông Toàn hơn 1,7 triệu đồng là giá trị phần đất lấn chiếm.
Ông Toàn bức xúc nói: "Tôi kiện để đòi đất chứ không phải để lấy 1,7 triệu đồng, vì việc lấn chiếm này ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống gia đình. Bản án như thế là vô lý, tôi quyết tâm kháng cáo lên cấp trên để đòi lại công bằng".
Nhận định về bản án này, luật sư Trần Đình Phúc (Văn phòng Luật sư Nguyễn Thy, Đoàn luật sư tỉnh Hậu Giang) nhấn mạnh: "Đây là một quyết định chưa đúng về tố tụng, tòa không thể tự ý tuyên cái mà nguyên đơn không yêu cầu!. Quyền sử dụng đất được pháp luật bảo hộ tuyệt đối, không thể tùy tiện thay thế bằng tiền nếu chủ sở hữu không đồng ý. Việc tòa án tự ý chuyển yêu cầu trả đất thành yêu cầu bồi thường bằng tiền rõ ràng là vi phạm nghiêm trọng quy định về xét xử theo yêu cầu của đương sự, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi hợp pháp của nguyên đơn".
NGUYỄN NHÂN - TRỌNG NGUYỄN