4 lần kiểm tra, 3 đúng, 1 sai (?)
Hồ sơ thể hiện: Ngày 22/11/2017, UBND quận (nay là TP) Thủ Đức cấp giấy phép xây dựng (GPXD) số 5825/GPXD cho bà Nguyễn Thị Phượng Hải được xây căn nhà 3 tầng với tổng diện tích 86,7m2 (tầng 1 là 28,9m2) tại số 13/2 đường số 8, KP2, P.Linh Tây, Q.Thủ Đức.
Đội Thanh tra địa bàn (TTĐB) Q.Thủ Đức thuộc Thanh tra Sở XD tiến hành kiểm tra 2 lần vào ngày 12/4/2018 và ngày 09/5/2018, ghi nhận: Công trình xây dựng đúng theo GPXD được cấp và bản vẽ đính kèm.
Ngày 07/12/2018, Đội TTĐB Q.Thủ Đức phối hợp UBND P.Linh Tây tiến hành kiểm tra lần 3, lập biên bản xác định: Công trình đã hoàn thành đưa vào sử dụng, đúng theo GPXD được cấp.
Cả 3 lần kiểm tra, đều có mặt ông Hoàng Thanh Giang - cán sự Đội TTĐB Q.Thủ Đức. Đến ngày 09/7/2019, Đội TTĐB Q.Thủ Đức (ông Hoàng Thanh Giang) phối hợp UBND P.Linh Tây lập biên bản vi phạm hành chính số 3567/BB-VPHC đối với bà Hải, với 2 hành vi: Xây nhà sai với GPXD, cụ thể: phát sinh 3 cửa sổ tại các tầng 1, 2 và 3; vi phạm chỉ giới xây dựng, trong đó phía trước tầng 1 phát sinh phần diện tích 4,95m2 "mái ngói, kèo thép", phía sau tại tầng 2 phát sinh 6,075m2 "tường gạch, mái tôn".
Ngày 01/8/2019, Giám đốc Sở XD có tờ trình số 9544/TTr-SXD đề nghị xử phạt bà Hải. Ngày 02/8/2019, UBND TPHCM ban hành Quyết định (QĐ) số 3268/QĐ-XPVPHC xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng đối với bà Hải. Cụ thể: Phạt tiền 70 triệu đồng cho 2 hành vi; buộc tháo dỡ toàn bộ phần xây dựng vi phạm.
Ngày 28/4/2020, Sở XD có tờ trình số 4410/TTr-SXD-TT kiến nghị cưỡng chế thi hành QĐ số 3268. Ngày 04/8/2020, UBND TP ban hành QĐ số 2766/QĐ-CCXP cưỡng chế thi hành biện pháp khắc phục hậu quả trong hoạt động đầu tư xây dựng đối với bà Hải.
Bà Hải chỉ phần mái che phía trước tầng 1
Trong đơn khiếu nại ngày 09/9/2020, bà Hải trình bày: Toàn bộ 3 cửa sổ, phần diện tích mái che tầng 1 và phía sau tầng 2, được gia đình làm cùng lúc với việc xây dựng nhà mới, đã hoàn thành và đưa vào sử dụng từ tháng 7/2018. Về 3 cửa sổ ở 3 tầng, đây là những cửa sổ nhôm kính lùa, không lấn đất hoặc không gian nhà khác. Về mái giả ngói ở phía trước tầng 1, đây là mái che tạm dùng để che mưa nắng. Về phần diện tích phía sau tầng 1, hiện trạng cũ là bếp, bà không xây dựng, chỉ thay mái tôn bị hư. UBND P.Linh Tây đã xuống làm việc, yêu cầu bà tháo dỡ phần tường phía sau từ 3m xuống còn 1,8m và bà đã tuân thủ.
Sau khi làm việc với bà Hải ngày 07/10/2020 để làm rõ nội dung đơn khiếu nại, Thanh tra Sở Xây dựng đã tiến hành xác minh hiện trạng ngày 11/11/2020.
Ngày 19/01/2021, UBND P.Linh Tây có văn bản xác định: Công trình kết thúc thi công và hoàn thành đưa vào sử dụng tháng 7/2018. Thời điểm Đội TTĐB Q.Thủ Đức phối hợp UBND phường kiểm tra lần 3 ngày 07/12/2018, hiện trạng công trình đã có 3 cửa sổ; phần kèo thép, mái ngói phía trước và phần tường gạch mái tôn phía sau.
Ngày 23/12/2020, Phó Giám đốc Sở XD Lê Trần Kiên chủ trì, phối hợp với UBND Q.Thủ Đức, UBND P.Linh Tây tổ chức đối thoại giải quyết khiếu nại của bà Hải. Tham dự có Đội TTĐB Q.Thủ Đức.
Kết luận của lãnh đạo Sở Xây dựng
Ngày 30/3/2021, Phó giám đốc Sở XD TPHCM Lê Trần Kiên ký văn bản số 3360/BC-SXD-TT, kết luận: Căn cứ hồ sơ xử lý vi phạm, nhận thấy công trình tại số 13/2 đường số 8, do bà Hải làm chủ đầu tư, không thuộc khu vực có yêu cầu về quản lý kiến trúc. Việc bà Hải tổ chức thi công xây dựng có phát sinh cửa sổ nhưng không thuộc trường hợp phải điều chỉnh GPXD theo quy định tại khoản 1 Điều 98 Luật Xây dựng, nên không coi là hành vi xây dựng sai nội dung giấy phép được cấp.
Đội TTĐB Q.Thủ Đức lập hồ sơ xử lý vi phạm hành chính đối với bà Hải, tham mưu Sở XD báo cáo UBND TP để xử lý hành vi tổ chức thi công xây dựng nhà ở riêng lẻ tại đô thị sai nội dung GPXD (phát sinh 3 cửa sổ) là chưa chính xác. Do đó, việc bà Hải khiếu nại đối với nội dung xử lý hành vi phát sinh 3 cửa sổ là có cơ sở.
Do đó, nội dung phản ánh của bà Hải liên quan đến trình tự lập biên bản "Tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính, gia đình không thực hiện việc xây dựng. Các nội dung xây dựng trên thực hiện cùng lúc trong quá trình xây dựng nhà chính, hoàn thành và đưa vào sử dụng vào tháng 7/2018. Năm 2019, gia đình không phát sinh việc xây dựng", là đúng.
Từ các lập luận và nhận định nêu trên, Sở XD nhận thấy bà Hải khiếu nại đúng một phần. Sở XD kiến nghị UBND TP ban hành QĐ giải quyết khiếu nại đối với bà Hải, với nội dung: Công nhận một phần nội dung khiếu nại của bà Hải; điều chỉnh nội dung QĐ số 2766/QĐ-CCXP, hủy bỏ hình thức tháo dỡ 3 cửa sổ tại tầng 1, tầng 2 và tầng 3 (vị trí bên
hông nhà, tiếp giáp nhà số 15 đường số 8). Đồng thời, Sở XD đã chỉ đạo Chánh Thanh tra Sở XD tổ chức kiểm điểm trách nhiệm các cá nhân có liên quan tại Đội TTĐB TP.Thủ Đức trong việc kiểm tra, ghi nhận hiện trạng công trình xây dựng không đúng thực tế, phát sinh phản ánh, khiếu nại từ người dân.
Bà Hải trình bày: Sau khi có đơn khiếu nại, bà được Sở XD mời đối thoại và nhận được 4 văn bản của Ban Tiếp công dân TPHCM. Trong đó công văn thứ 4 (số 442/TCD-KTDD) do Phó trưởng Ban Tiếp công dân Phan Thanh Tuấn ký ngày 22/02/2022, gửi Sở XD và Sở Tư pháp, nêu rõ: "Ngày 14/01/2022, Văn phòng UBND TP có công văn số 420/VP-ĐT, đề nghị Sở XD hỗ trợ phối hợp Sở Tư pháp kiểm tra, rà soát và đối chiếu các quy định pháp luật hiện hành để báo cáo, đề xuất (kèm dự thảo văn bản) trình UBND TP xem xét, liên quan việc bà Nguyễn Thị Phượng Hải khiếu nại QĐ số 2766/QĐ-CCXP ngày 04/8/2020 của UBND TP.
Đến nay, Ban Tiếp công dân TP chưa nhận được thông tin tiến độ của Sở XD và Sở Tư pháp về vụ việc nêu trên... Ban Tiếp công dân TP đề nghị Sở XD và Sở Tư pháp thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND TP, thông tin tiến độ đến Ban Tiếp công dân TP để phối hợp trong công tác tiếp công dân".
Bà Hải bày tỏ: "Khiếu nại của tôi đã được Sở XD kết luận nhưng chờ quá lâu vẫn không được xem xét giải quyết dẫn đến tình trạng ngôi nhà xây dựng xong nhiều năm vẫn không được hoàn công và bế tắc. Quá bức xúc, tôi đã làm đơn khởi kiện hành chính, được TAND TPHCM thụ lý ngày 26/7/2022, dự kiến sẽ đưa ra xét xử trong tháng 8/2023".