Bó tay với cát tặc trên sông Thu Bồn?
Thời gian gần đây, dư luận và một số phương tiện thông tin đại chúng (trong đó có VTV, Báo CATP) phản ánh đến tình trạng khai thác cát trái phép tại hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn. Trước sự “nóng ran” như vậy, UBND tỉnh Quảng Nam đã có nhiều cuộc họp khẩn, ráo riết chỉ đạo các đơn vị chức năng, địa phương liên quan sớm chấn chỉnh tình trạng trên.
Nóng khai thác cát tại cầu Chìm- thị trấn Nam Phước (huyện Duy Xuyên)
UBND tỉnh liên tiếp họp khẩn
Theo đó, ngày 4-5, ông Nguyễn Khánh Toàn, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Quảng Nam tổ chức cuộc họp khẩn bàn biện pháp quản lý khai thác cát lòng sông Vu Gia- Thu Bồn.
Còn chiều 6-5, ông Đinh Văn Thu, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cùng ông Nguyễn Khánh Toàn tiếp tục họp khẩn bàn giải pháp truy quét nạn khai thác cát, sạn, sỏi trái phép trên sông Vu Gia- Thu Bồn.
Ông Toàn nhìn nhận rằng, thời gian qua, nhiều địa phương còn buông lỏng quản lý, chưa quyết liệt vào cuộc để truy quét nạn khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn, thậm chí còn vận dụng chủ trương, chính sách không đúng, cấp phép không đúng thẩm quyền…
“Đặc biệt, gần đây, tình trạng khai thác cát lòng sông trên hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn diễn ra phổ biến, phức tạp, không kiểm soát được, gây hậu quả thất thu cho ngân sách Nhà nước, môi trường bị ô nhiễm, mất an ninh trật tự trên địa bàn”, ông Toàn nói.
Để chấn chỉnh tình trạng này, UBND tỉnh chỉ đạo thành lập trạm kiểm tra, kiểm soát phương tiện đường thủy trên hệ thống sông Vu Gia- Thu Bồn. Thời gian hoạt động tối thiểu một tháng, sau đó họp rút kinh nghiệm để có hướng tiếp theo.
Giao sở TNMT chủ trì, phối hợp với các ngành, địa phương liên quan kiểm tra tình hình hoạt động của các đơn vị được cấp phép hoạt động khoáng sản cát, sạn, sỏi lòng sông.
Giao Công an tỉnh Quảng Nam chủ trì phối hợp với các ngành chức năng của tỉnh và địa phương tổ chức quét lực lượng truy quét các đối tượng khai thác cát, sạn, sỏi trái phép trên sông Vu Gia - Thu Bồn.
UBND tỉnh chỉ đạo huyện Đại Lộc, huyện Duy Xuyên, thành phố Hội An, thị xã Điện Bàn báo cáo UBND tỉnh kết quả chấp hành và thực hiện về quản lý khoáng sản.
Trong các ngày từ 4 đến ngày 6-5, sở TNMT phối hợp với Công an tỉnh Quảng Nam và cơ quan chức năng đã triển khai chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh, kiểm tra tình trạng khai thác cát tại Duy Xuyên, Điện Bàn…
"Làm căng thì chúng mới chùng"
Đại tá Nguyễn Đức Dũng, trưởng phòng Tham mưu, Công an tỉnh Quảng Nam cho biết, không chỉ trong đợt này, mà trước đây, ngày 2-7-2014, Giám đốc Công an tỉnh đã chỉ đạo tăng cường kiểm tra ngăn chặn xử lý thăm dò, khai thác cát sỏi trên địa bàn tỉnh.
Từ đầu năm 2014 đến nay, phòng Cảnh sát Môi trường phối hợp với nhiều phòng, đơn vị công an địa phương đã tổ chức trên 50 đợt truy quét, lập biên bản vi phạm hành chính 69 trường hợp, đề nghị xử phạt trên một tỷ đồng tại hai địa bàn Duy Xuyên, Điện Bàn…
Như vậy, chỉ trong một ngày 11-3-2014, lực lượng công an tổ chức truy quét 8 trường hợp, xử phạt 361 triệu đồng, phá hủy 8 máy nổ và nhiều công cụ khai thác trái phép…
Tuy nhiên, theo đại tá Dũng, tuy việc chỉ đạo của UBND tỉnh, Công an tỉnh quyết liệt như vậy, nhưng tình trạng khai thác cát, sạn, sỏi trái phép vẫn hết sức phức tạp, đặc biệt ở hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn.
Khó kiểm soát khai thác cát tại bờ sông Vu Gia, gần cầu Hà Nha (huyện Đại Lộc)
Trong đợt này, các đơn vị công an vẫn tiếp tục ngày đêm truy quét cát tặc, xử phạt nhiều trường hợp. Như đêm ngày 2-5-2015, Công an huyện Duy Xuyên tuần tra tại xã Duy Phước phát hiện Phan Văn Tân (trú Hương An, Quế Sơn) dùng ghe máy khai thác cát trái phép, thu hồi 6,3m3 cát.
Đặc biệt, ngay sau khi UBND tỉnh có cuộc họp khẩn, 23 giờ ngày 4-5, phòng Cảnh sát Môi trường mật phục trên cầu Câu Lâu, phối hợp với lực lượng công an địa phương tại xã Điện Phương đã bắt 10 ghe khai thác cát, mỗi ghe chứa 10-20m3 cát. Hiện Công an huyện Điện Bàn đang lập hồ sơ xử lý.
Tối 5-5, Công an xã Duy Phước (huyện Duy Xuyên) phát hiện một ghe khai thác cát trái phép, chứa 30m3 cát; hiện đang lập hồ sơ xử lý.Sau khi nhận được sự chỉ đạo của UBND tỉnh, đại tá Nguyễn Viết Lợi, Giám đốc Công an tỉnh Quảng Nam chỉ đạo các đơn vị nghiêm túc, ráo riết thực hiện việc quản lý khai thác khoáng sản trái phép trên sông Vu Gia - Thu Bồn.
Theo đó, ngoài việc thông báo tình hình hoạt động khai thác cát phức tạp và sự chỉ đạo của UBND tỉnh cho các đơn vị địa phương, thì phòng chức năng, công an địa phương phối hợp với sở TNMT thực hiện chỉ đạo nghiêm trên tuyến sông Vu Gia - Thu Bồn và tại một số điểm phục vụ cho tuyến đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi đi qua địa bàn Quảng Nam.
Đại tá Dũng cho rằng, những ngày qua, cơ quan chức năng làm căng, các đối tượng mới chùng lại. Tuy nhiên, việc truy quét khai thác cát trái phép gặp không ít khó khăn, bất cập khi đối tượng lợi dụng thời gian từ 1 đến 4 giờ sáng mới hoạt động; một số đối tượng lợi dụng lập giờ việc cấp giấy phép để hợp thức hóa, qua mặt cơ quan chức năng.
Chính quyền địa phương "bật đèn xanh"?
Ngoài ra, có thông tin cho rằng một số cán bộ, địa phương “làm lơ” để cho các đối tượng khai thác khoáng sản trái phép hoạt động (việc này phòng Cảnh sát Môi trường đang kiểm tra xử lý).
Chiều 6-5, trao đổi với chúng tôi về việc nạn khai thác trái phép ngày càng diễn biến phức tạp, ông Trần Thanh Hà, phó giám đốc sở TNMT Quảng Nam cho rằng, vai trò quản lý, cán bộ ở cấp cơ sở hết sức quan trọng, mà nguyên nhân chính khiến tình trạng khai thác khoáng sản trái phép rộ lên nhiều có một bộ phận xoay quanh trục lợi ích của một số cá nhân.
“Điều này không phải là mới nhưng nói mãi mà vẫn chưa thực hiện được triệt để. Hơn nữa, việc phối hợp giữa các huyện, các xã còn chưa chặt chẽ, mạnh ai nấy làm thì khó quản lý tốt được. Bởi thế, phải tăng cường trách nhiệm phân cấp địa bàn, làm đúng chức trách của mình thì nạn khai thác trái phép mới hạn chế phần nào”, ông Hà nhấn mạnh.
Xuân Hoài