Từ 01/08 đến 01/09/2023, Công an TPHCM sẽ tổng kiểm tra các cơ sở, cá nhân cho người nước ngoài (NNN) thuê nhà ở, các cơ sở lưu trú, địa điểm có NNN cư trú hoạt động.... có dấu hiệu vi phạm trên địa bàn, kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm về xuất nhập cảnh theo đúng quy định pháp luật Việt Nam, đồng thời xem xét xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân được giao quản lý địa bàn nếu có dấu hiệu buông lỏng quản lý, tiêu cực...
Công an Thành phố đề nghị người dân có nhu cầu liên quan vấn đề xuất nhập cảnh, cần nghiên cứu kỹ các quy định pháp luật của nhà nước về xuất nhập cảnh, đảm bảo thực hiện đúng. Trong quá trình thực hiện nếu có khó khăn, thắc mắc, có thể tham khảo trên các trang mạng xuất nhập cảnh, fanpage... hoặc liên hệ Công an địa phương gần nhất, cơ quan xuất nhập cảnh CATP để được hỗ trợ.
Nhiều vụ việc phức tạp về ANTT liên quan đến NNN
TPHCM là địa phương có số lượng người nước ngoài (NNN) cư trú đông nhất cả nước, với khoảng 80.000 cơ sở lưu trú (khách sạn, nhà cho thuê, ký túc xá, khu lưu trú trong bệnh viện, khu công nghiệp, nhà riêng…) và khoảng 100.000 NNN đang cư trú. Mặc dù các cơ quan chức năng đã nỗ lực với nhiều giải pháp như tuyên truyền, kiểm tra xử lý..., tuy nhiên tình trạng NNN không chấp hành quy định về khai báo tạm trú vẫn diễn ra nhiều, phức tạp, tạo điều kiện cho các đối tượng phạm tội hoạt động.
Một số thời điểm, một số địa bàn đã xảy ra tình trạng NNN nhập cảnh trái phép với số lượng đông; NNN quá hạn tạm trú thời gian dài, lợi dụng địa bàn để cư trú, hoạt động vi phạm pháp luật như: tổ chức hoạt động cá cược, cho vay lãi nặng, lừa đảo qua mạng Internet, trốn truy nã của nước ngoài; lợi dụng kẽ hở của pháp luật trong hoạt động đầu tư, lao động, du lịch, hình thành đường dây giả mạo giấy tờ để tổ chức cho NNN nhập cảnh, ở lại Việt Nam trái phép…
Công an TPHCM tiến hành trục xuất người nước ngoài vi phạm
Theo Phòng Quản lý xuất, nhập cảnh Công an TP Hồ Chí Minh, vi phạm pháp luật của người nước ngoài trên địa bàn TP chủ yếu là nhập cảnh trái phép; sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy; tổ chức đánh bạc; cố ý gây thương tích; bắt giữ hoặc giam người trái pháp luật, trộm cắp, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cho vay lãi nặng; tổ chức cho người khác ở lại Việt Nam trái phép; quá hạn tạm trú (chiếm khoảng 90,5% tổng số vi phạm).
Về vi phạm của các cơ quan, tổ chức nước ngoài như, lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài (số vốn ít, nhiều cá nhân góp vốn) để làm thủ tục cư trú, bảo lãnh cho nhiều thân nhân cư trú dài hạn tại Việt Nam. Sau khi được cấp giấy tờ cư trú dài hạn thì giải thể công ty hoặc chỉ thành lập trên giấy tờ, không có hoạt động thực tế.
Đáng lưu ý, nhiều cá nhân người Việt Nam, thành lập công ty nhỏ lợi dụng pháp nhân bảo lãnh cho NNN nhập cảnh vào làm việc. Tuy nhiên, thực tế không có nhu cầu sử dụng lao động nước ngoài mà dùng thủ đoạn này để bảo lãnh cho NNN nhập cảnh. Sau đó, NNN tự do tìm kiếm việc làm, tự do hoạt động, mà công ty không quản lý dẫn đến nhiều trường hợp NNN vi phạm pháp luật; cho NNN thuê nhà (nhà nguyên căn, các căn hộ chung cư…), nhưng không thực hiện khai báo tạm trú cho NNN; không quản lý để NNN lợi dụng địa điểm tổ chức cờ bạc, cá cược, lừa đảo qua mạng; chứa chấp NNN vi phạm…
Trục xuất người nước ngoài vi phạm
Bên cạnh đó, nhiều NNN và người Việt Nam có quốc tịch nước ngoài nhận thức chưa đúng, chưa rõ quy định pháp luật của Việt Nam, ở lại chủ yếu nhờ dịch vụ làm thủ tục... có trường hợp cố tình ở lại Việt Nam, hoạt động sai phạm, bị xử lý dưới hình thức phạt tiền và trục xuất.
Có thể kể một số vụ án điển hình liên quan đến NNN như vụ án "cho vay lãi nặng" trong giao dịch dân sự thông qua trang web tamo.vn và findo.vn do Aigars Plivčs (quốc tịch Latvia, 38 tuổi, ngụ TP Thủ Đức) cùng đồng phạm thực hiện tại TPHCM. Lãi suất cho vay của các công ty này thấp nhất là 401,5%/năm; cao nhất là 1.379,7%/năm, gấp 20 lần đến 68 lần mức lãi suất cao nhất cho phép theo quy định của Bộ luật Dân sự. Tổng số tiền thu lợi bất chính mà Cơ quan điều tra đã chứng minh được qua làm việc với 29 người vay tiền là hơn 780 triệu đồng.
Vụ Công an TPHCM phối hợp cùng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao (Bộ Công an) và các đơn vị nghiệp vụ khác bắt 3 đối tượng quốc tịch Hàn Quốc (có lệnh truy nã quốc tế) sử dụng công nghệ cao hoạt động phạm tội, gồm: Jeong Ki-won (SN 1974), Park Jai-hyung (SN 1983), Jang Woo-jin (SN 1980) vào ngày 22/5. Các đối tượng trên lần lượt nhập cảnh vào Việt Nam từ cuối năm 2022 và đầu năm 2023.
Tại Việt Nam, các đối tượng trên tạo "vỏ bọc" là nhà đầu tư, chuyên gia NNG được một số doanh nghiệp trên địa bàn TP bảo lãnh, hợp thức hóa hồ sơ xin cấp thị thực và thẻ tạm trú. Theo hồ sơ truy nã của Interpol, các đối tượng đã tạo lập và điều hành trang web đánh bạc, cá cược online, vận hành hệ thống trò chơi "Slot" trên Internet tại Việt Nam để kiếm tiền (đây là trò chơi đánh bạc, người chơi nạp tiền để chơi và thắng thua bằng tiền). Để tránh sự phát hiện, những người này làm việc chung và thường xuyên liên lạc qua ứng dụng Telegram và cài đặt chế độ tự xóa tin nhắn trong ngày.
Chủ động trong công tác quản lý, phòng ngừa
Từ ngày 01/07/2020 (ngày Luật bổ sung, sửa đổi Luật nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú và hoạt động của NNN tại Việt Nam có hiệu lực) đến nay, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về an ninh trật tự, lực lượng Công an TP nói chung và Phòng Quản lý Xuất nhập cảnh nói riêng đã kiểm tra, phát hiện, xử lý 5.311 vụ, gồm 23 tổ chức và 5.645 cá nhân người nước ngoài vi phạm pháp luật, trong đó xử lý theo pháp luật hình sự 48 đối tượng; trục xuất 439 đối tượng, trong đó có một số đối tượng truy nã quốc tế.
Đáng chú ý, một số địa phương đã chủ động thực hiện như: Công an Quận 10, Công an quận Bình Thạnh phát hiện 02 vụ đối tượng NNN thành lập nhiều công ty tổ chức hoạt động cho vay “tín dụng đen” qua app, số tiền lên đến hàng ngàn tỷ đồng; Công an TP.Thủ Đức phát hiện 08 NNN nhập cảnh trái phép, tổ chức hoạt động lừa đảo qua mạng Internet; Công an Quận 8 phát hiện 07 NNN lừa đảo qua hoạt động đầu tư chứng khoán trên sàn giao dịch chứng khoán của nước ngoài; Công an huyện Nhà Bè kiểm tra, phát hiện 44 NNN sử dụng mạng Internet để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản NNN; Phòng Cảnh sát hình sự đã phát hiện, xử lý nhiều đối tượng là NNN vi phạm pháp luật hình sự (lừa đảo chiếm đoạt tài sản, đánh bạc, hủy hoại tài sản, cố ý gây thương tích)....
Tang vật thu giữ trong một vụ án liên quan đến người nước ngoài
Để phòng ngừa tình trạng NNN vi phạm pháp luật, CATP tham mưu cho Thành ủy, UBND TP chỉ đạo các cấp ủy đảng, chính quyền, ban ngành, đoàn thể cơ sở quan tâm hơn nữa đến công tác này, nâng cao vai trò trách nhiệm từ cấp cơ sở đến TP, cùng tham gia phối hợp với lực lượng CA các cấp trong công tác quản lý cư trú, người nước ngoài tại cơ sở, xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu các cấp ủy đảng, đứng đầu các lực lượng có liên quan, không để xảy ra tình trạng buông lỏng quản lý điều hành để các tổ chức, cá nhân lợi dụng, tiếp tay cho NNN phạm tội, vi phạm pháp luật, ảnh hưởng đến tình hình ANTT tại địa phương.
Người nước ngoài vi phạm pháp luật bị bắt giữ
Công an TPHCM cũng đẩy mạnh tuyên truyền các văn bản pháp luật liên quan công tác xuất nhập cảnh, đảm bảo đến từng hộ dân, đến từng cơ sở lưu trú (khách sạn, nhà trọ, nhà cho thuê,...) đến từng người nước ngoài cư trú, sinh sống tại địa bàn TPHCM với các nội dung cụ thể, thiết thực: hướng dẫn khai báo tạm trú cho NNN trên mạng Internet (địa chỉ https://hochiminh.xuatnhapcanh.gov.vn/); Gia hạn thị thực, tạm trú, khai báo mất giấy tờ hộ chiếu, giấy tờ có giá trị xuất nhập cảnh (địa chỉ Phòng Quản lý xuất nhập cảnh, số 196 Nguyễn Thị Minh Khai, phường Võ Thị Sáu, Quận 3); các văn bản Luật nhập cảnh, xuất cảnh cư trú của NNN tại Việt Nam, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam. Người dân có thể chủ động nghiên cứu trên các trang thư viện pháp luật để biết thêm thông tin chi tiết và đảm bảo thực hiện đúng quy định pháp luật Việt Nam.
Tang vật thu giữ trong một vụ án liên quan đến người nước ngoài
Đồng thời, Công an TP.Hồ Chí Minh rà soát, lập danh sách các cơ quan, tổ chức, cá nhân có hoạt động liên quan đến NNN nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú, hoạt động trên địa bàn TP: công ty du lịch, lữ hành, các tổ chức cá nhân cho NNN thuê nhà ở, thuê phương tiện, làm ăn giao dịch, môi giới; hướng dẫn viên du lịch; NNN là chủ các cơ sở kinh doanh, các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao,... để thuận tiện trong công tác quản lý.