Phóng viên: Lâu nay trên nghị trường Quốc hội, nhiều đại biểu Quốc hội vẫn hay đặt vấn đề “có hay không tình trạng tham nhũng ngay chính trong những cơ quan phòng chống tham nhũng”. Theo ông, vụ thanh tra Bộ Xây dựng bị bắt khi đang đòi “chung chi” cả chục tỷ đồng trong quá trình thanh tra tại huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc 2 ngày trước có thể xem là câu trả lời cho nghi vấn lâu nay?
Đại biểu QH Nguyễn Thái Học chia sẻ bên hành lang Quốc hội
Đại biểu Nguyễn Thái Học: Thanh tra chuyên ngành không phải là cơ quan chống tham nhũng. Việc thanh tra chuyên ngành không phải để chống tham nhũng. Nhưng hoạt động thanh tra, kiểm tra có vai trò hết sức quan trọng trong phát hiện sai phạm, ở đây là lĩnh vực xây dựng. Như vậy thanh tra chuyên ngành cũng góp phần phát hiện ra sai phạm trong lĩnh vực xây dựng để rồi chấn chỉnh khắc phục.
Vậy mà thông qua hoạt động thanh tra như thế lại đi vi phạm thì dư luận, người dân bức xúc. Người đi kiểm tra để phát hiện sai phạm mà lại sai phạm thì không thể chấp nhận và các cơ quan chức năng cần soát xét lại để làm sao hoạt động thanh tra, kiểm tra đúng với ý nghĩa phát hiện ra sai phạm để xử lý.
-Trao đổi về việc này, Bộ trưởng Xây dựng nói việc xảy ra là “rất đáng tiếc” vì Bộ này đã dày công áp dụng nhiều biện pháp để đảm bảo cơ quan thanh tra Bộ trong sạch, hoạt động hiệu quả?
+Cơ chế giám sát tốt nhất là tự kiểm tra giám sát từ trong đoàn. Sâu xa hơn nữa, đây là việc thuộc công tác cán bộ, có nghĩa là làm sao lựa chọn cho đúng người có phẩm chất, năng lực thật sự để bổ nhiệm vào vị trí thanh tra. Cái này nhiều cơ quan, bộ ngành chưa chú trọng đến đội ngũ làm công tác thanh tra.
Chính vì chưa chú trọng nên chưa chọn đúng con người. Một khi mình lựa chọn đúng con người để thực thi công vụ trong hoạt động thanh tra thì chắc chắn độ tin cậy cao hơn, khi thực thi công vụ khó có sai phạm.
Hơn ai hết chính những con người làm công tác thanh tra phải tốt, còn nếu như con người đó không tốt thì có giám sát, thủ tục như thế nào thì khó lòng mà kiểm soát được.
-Thế làm sao để giám sát lực lượng thanh tra, thưa ông?
+Giám sát này có cơ chế, ví dụ như trong Đảng, hoạt động kiểm tra, giám sát của các cấp ủy, cơ quan đều có, còn với thanh tra chuyên ngành, trong hoạt động theo quy định, cụ thể là quy trình, thủ tục và đơn vị chịu sự thanh tra…, việc đấu tranh chống tiêu cực đối với đơn vị chịu sự thanh tra như thế nào?
Hơn nữa, khi tiến hành thanh tra thì có những bước, những quy định, vậy thì việc thực hiện trình tự đó ra sao? Bản thân toàn bộ đoàn đã không thực hiện.
Trách nhiệm của bộ chủ quản, anh thành lập đoàn thì quán triệt, lựa chọn người và theo dõi như thế nào? Đây là những điều mà đã có quy định nhưng mà không thực hiện.
Cái quan trọng nhất là đấu tranh trong nội bộ. Khi đoàn thanh tra kiểm tra người ta đặt vấn đề là phải lựa chọn người, việc này phải chọn người có đủ phẩm chất năng lực và đạo đức thì mới đủ tin tưởng để đi làm. Bản thân cơ quan chủ quản khi thành lập đoàn đã làm tốt yêu cầu đó chưa? Khi thành lập đoàn rồi, đoàn tiến hành thanh tra thì anh có trách nhiệm giám sát với trách nhiệm là cơ quan chủ quản.
-Còn ở góc độ người đứng đầu, theo ông, Bộ trưởng Bộ Xây dựng và Chánh thanh tra Bộ Xây dựng có trách nhiệm như thế nào trong vụ việc này?
+Cái này phải xem xét vào điều kiện hoàn cảnh cụ thể. Trong điều kiện đó thì trách nhiệm của các cơ quan liên quan như thế nào, trách nhiệm của những người liên quan như thế nào phải có xem xét quy trình cụ thể.
Còn bây giờ lộ ra đến đâu thì xử lý đến đó.
-Với một cán bộ mới bổ nhiệm chức vụ được 2 tháng, người đứng đầu một cơ quan phòng chống tham nhũng như thế phải chăng có vấn đề?
+Đây rõ ràng là một vấn đề phải đặt ra. Quá trình bổ nhiệm là một quá trình theo dõi đánh giá cán bộ, chứ để ngay sau khi bổ nhiệm mà cán bộ lại vi phạm thì phải đặt ra trách nhiệm của cơ quan chủ quản việc xem xét bổ nhiệm cán bộ.
Anh đã đánh giá cán bộ như thế nào, theo dõi như thế nào mà vừa bổ nhiệm xong rồi thì vi phạm ngay?
Việc tôi đang nói là trách nhiệm của đoàn kiểm tra, của cơ quan kiểm tra, đơn vị chịu sự kiểm tra. Đây đều liên quan đến công tác cán bộ, đây là khâu nhìn nhận đánh giá bổ nhiệm chưa tốt. Lựa chọn người không đúng như thế thì đi làm thanh tra sẽ xảy ra những việc như thế.
-Nhưng Bộ trưởng Bộ XD khi trả lời báo chí đã nói rằng đó là sai phạm của cá nhân, thưa ông?
+Đồng ý rằng sai phạm trong vụ việc tại Vĩnh Phúc là sai phạm của cá nhân một con người. Nhưng cá nhân một con người đó đang thực thi công vụ, mà công vụ này là do Bộ Xây dựng cử đi làm. Như vậy thì từ sai phạm của một con người mà ảnh hưởng rất lớn đến trách nhiệm của một ngành đang đóng vai trò thanh tra.
-Vậy người đứng đầu phải xử lý ra sao để tránh những vụ việc vi phạm tương tự?
+Lâu nay thì dư luận vẫn đặt vấn đề là có tiêu cực hay không trong hoạt động thanh tra, kiểm tra. Trên thực tế là có chứ không phải là không có. Nhưng vụ việc như vừa qua tại đoàn Thanh tra Bộ Xây dựng lộ lọt ra như thế cho thấy cần phải siết chặt lại kỷ luật kỷ cương trong hoạt động thanh tra.
Qua những sự việc như thế thì cũng cho thấy bản thân hoạt động thanh kiểm tra cũng phải soát xét lại, đặc biệt là khâu lựa chọn cán bộ, đó là việc bổ nhiệm, lựa chọn con người vào hoạt động thanh tra như thế nào.
-Xin cảm ơn ông!