Việc nhiều cán bộ y tế vướng vòng lao lý thời gian qua liên quan đến các sai phạm trong đấu thầu, mua bán thuốc được đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) dẫn lại khi chất vấn Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long.
Theo đại biểu, lỗi cá nhân, lỗi chủ quan đã được các cơ quan pháp luật chỉ ra. Tuy nhiên, một phần cũng do cơ chế, đặc biệt là công tác hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát của Bộ Y tế với vai trò là cơ quan quản lý lĩnh vực.
Đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) chất vấn Bộ trưởng Y tế
“Đề nghị Bộ trưởng nói rõ thêm việc hướng dẫn, kiểm tra, giám sát của Bộ Y tế” - đại biểu Trịnh Xuân An đề nghị.
Cho biết “hết sức đau lòng”, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long nhìn nhận có nhiều lý do dẫn đến tình trạng này, trong đó có vấn đề về cơ chế, hướng dẫn, nhưng đặc biệt là vi phạm mang tính cá nhân.
“Các quy định về đấu thầu hết sức cụ thể nhưng vẫn có vi phạm, tham ô, tham nhũng” – ông Long bình luận và lên án việc này. Ông khẳng định các cơ quan chức năng cũng sẽ xử lý theo đúng quy định của pháp luật, còn Bộ Y tế sẽ tiếp tục rà soát lại tất cả những hướng dẫn, thể chế liên quan đến việc quản lý.
Vẫn theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long, về mua sắm, đấu thầu, phân cấp, phân quyền, Bộ Y tế đã có nhiều văn bản. Bộ sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát với các đơn vị thuộc bộ; các địa phương thì kiểm tra, giám sát các đơn vị y tế trên địa bàn để ngăn ngừa, phòng chống, đấu tranh, xử lý các trường hợp vi phạm.
Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long
Tranh luận với Tư lệnh ngành Y tế, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) đánh giá trả lời của Bộ trưởng “chưa thoả đáng”.
“Bộ trưởng nói có quy định phân công cho cấp phó chuyên phụ trách về kinh tế. Nhưng khi cấp phó có sai phạm thì cấp trưởng vẫn phải chịu trách nhiệm” - ông Cường chỉ ra. Thậm chí, theo đại biểu, nhiều việc phân quyền, phân cấp cho phó nhưng trưởng không thể không quyết định trong những tình huống khẩn cấp.
Phân tích kỹ hơn về trách nhiệm cơ quan quản lý, ông Cường phản ánh, theo quy định, hàng năm, đơn vị chức năng của cơ quan chủ quản, cơ quan kiểm toán, thanh tra đều phải duyệt quyết toán kinh phí sử dụng vốn ngân sách. Với hoạt động vốn của bệnh viện, đơn vị tự quyết định thì phải kiểm tra những hoạt động tài chính.
Đại biểu Hoàng Văn Cường tranh luận
“Các cơ quan có chức năng không phát hiện ra vi phạm làm sao các giáo sư, bác sĩ phát hiện đúng hay sai để tránh?” – đại biểu Cường đặt vấn đề.
Theo ông, Luật Phòng chống tham nhũng nêu rõ với sai phạm sau khi có thanh tra, kiểm tra, kiểm toán mới phát hiện thì những người thực hiện chức năng này cũng phải chịu trách nhiệm. “Vậy khi điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng có bỏ sót tội phạm hay không?” - đại biểu Cường chất vấn.
Hồi đáp đại biểu Cường, Bộ trưởng Long nhấn mạnh, theo quy định của Đảng và pháp luật, người đứng đầu phải chịu mọi trách nhiệm về sai phạm trong đơn vị của mình.
“Để đơn vị xảy ra các vụ việc, dù trực tiếp hay gián tiếp, người đứng đầu đều phải chịu trách nhiệm” - ông Long nêu rõ.
Về quản lý ngành y tế theo địa bàn và lãnh thổ, ông Long thông tin, Bộ Y tế bảo đảm chỉ đạo về chuyên môn, kỹ thuật với các cơ sở y tế trên toàn quốc. Vấn đề nhân lực, nhân sự, quản lý về tài chính, thanh tra, kiểm tra , xử lý vi phạm thuộc trách nhiệm của UBND tỉnh, thành.
Bộ Y tế thành lập các đoàn thanh tra, kiểm tra về chuyên môn. Việc thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm về tài chính, kinh tế, quản lý đấu thầu, mua sắm do các địa phương triển khai thực hiện.
Liên quan đến việc mua sắm trang thiết bị y tế cho phòng chống dịch, Bộ trưởng Y tế cho hay cơ quan này liên tục có văn bản nhắc nhở các địa phương, đơn vị thuộc bộ, yêu cầu phải thực hiện rất nghiêm theo quy định của pháp luật.
“Nghị quyết 86 của Chính phủ cho phép một số cơ chế trong tình trạng khẩn cấp để mua sắm, tuy nhiên các địa phương chưa áp dụng triệt để, vẫn còn tình trạng ngại mua sắm cho phòng chống dịch” – ông Long phản ánh. Tuy nhiên, ông cũng đề nghị các địa phương tăng cường kiểm tra giám sát việc này.
“Khi có vi phạm phải xử lý theo đúng các quy định của pháp luật, dù đau đớn nhưng chúng ta vẫn phải làm theo các quy định để làm trong sạch, lành mạnh hóa các vấn đề đấu thầu, mua sắm trong lĩnh vực y tế, đảm bảo chống dịch và chăm sóc sức khỏe nhân dân” – ông Long nêu quan điểm.
Thanh tra, kiểm toán "sâu" việc huy động, sử dụng nguồn lực phòng chống dịch
Đề cập đến việc đấu thầu trang thiết bị, từ vị trí điều hành, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, Thủ tướng đã giao Thanh tra Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Kiểm toán Nhà nước trong năm 2022 sẽ thanh tra, kiểm toán rất sâu về chuyên đề huy động quản lý và sử dụng các nguồn lực cho công tác phòng chống dịch để ngăn chặn những tiêu cực, lợi ích nhóm trong lĩnh vực này.
“Đề nghị Bộ Y tế với trách nhiệm quản lý nhà nước cũng tăng cường khâu hướng dẫn, giám sát, thanh tra, kiểm tra nội bộ trong ngành để ngăn chặn kịp thời; hướng dẫn để làm đúng” - Chủ tịch Quốc hội yêu cầu.