(CATP) Ngày Quốc khánh, với mọi nghề, ngành hay mọi giai tầng, đều là một dịp lễ trọng đại. Chữ “khánh” bao hàm ý nghĩa của sự vui mừng, sự tốt lành, sự may mắn, sự tưởng thưởng. Với một dân tộc đã nếm trải lịch sử thử thách thăng trầm, thì ngày 2/9/1945 mãi mãi như dấu son trong lòng người. Bởi lẽ, ngày 2/9/1945, không chỉ một Nhà nước được sinh ra, mà một dĩ vãng nặng trĩu được khép lại. Và từ ngày 2/9/1945, người Việt Nam được tắm gội vết bùn nô lệ để bước vào một hành trình mới, độc lập, tự do và hạnh phúc.
Ngoảnh lại quá khứ ngàn năm áo gấm đi đêm, càng thêm trân trọng sức mạnh dân tộc của người Việt Nam. Những quốc hiệu Xích Quỷ, Văn Lang, Âu Lạc tự hào trong cơ cực. Rồi những quốc hiệu Nam Việt, Giao Chỉ, Lĩnh Nam chìm đắm trong đọa đày. Điểm sáng thứ nhất xuất hiện vào tháng giêng năm 544, khi Lý Nam Đế lên ngôi vua, lấy quốc hiệu là Vạn Xuân. Ngậm ngùi thay, Vạn Xuân chỉ giống như một khoảnh khắc, để tiếp tục trầm luân những quốc hiệu Giao Châu, An Nam, Tĩnh Hải Quân.
Điểm sáng thứ hai xuất hiện vào tháng giêng năm 939, Ngô Quyền xưng vương. Và bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của người Việt Nam ra đời năm 981: “Nam quốc sơn hà nam đế cư/ Tiệt nhiên định phận tại thiên thư/ Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm/ Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư”. Sau ba lần Bắc thuộc nghiệt ngã, quốc hiệu Đại Việt lại cùng người Việt đương đầu những cuộc xâm lăng khác, như tâm tư Nguyễn Trãi viết “Bình Ngô đại cáo” vào năm 1428: “Nhân dân bốn cõi một nhà, dựng cần trúc ngọn cờ phấp phới/ Tướng sĩ một lòng phụ tử, hòa nước sông chén rượu ngọt ngào/ Thế trận xuất kỳ, lấy yếu chống mạnh/ Dùng quân mai phục, lấy ít địch nhiều”.
TPHCM ngày càng văn minh, hiện đại, nghĩa tình
Lịch sử Việt Nam có không ít mất mát và hy sinh, nhưng con người Việt Nam chưa từng quỳ gối, chưa từng van xin, chưa từng than trách. Sức chịu đựng phi thường của con người Việt Nam đã làm nên nhiều kỳ tích rực rỡ. Ý chí trường tồn của các đời Hùng Vương hun đúc nghị lực cho những chiến công Bạch Đằng, Như Nguyệt, Chi Lăng, Đống Đa, Rạch Gầm… Vó ngựa trường chinh của người trước đã khơi dậy câu thơ chiến hào của người sau để dân tộc Việt Nam bước qua chuỗi ngày nô lệ tăm tối. Và thời đại Hồ Chí Minh đã thiết lập một chương mới cho đất nước Việt Nam, xóa bỏ xiềng xích lao tù, đẩy lùi kìm hãm phong kiến, xua tan ám ảnh thực dân. Để mỗi con người Việt Nam thực sự làm chủ đất nước Việt Nam. Không thể nói khác hơn, sự dịch chuyển từ quan niệm “sông núi nước Nam, vua Nam ở” đến lý tưởng “đất nước của nhân dân, đất nước của ca dao thần thoại” là một cuộc cách mạng vĩ đại.
Mỗi con người Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh được tìm thấy gương mặt mình, được sống với gương mặt mình, được quyết định số phận mình trong sự bình đẳng và sự công bằng. Mỗi con người Việt Nam được ung dung trên “mặt đường khát vọng” đầy tự hào “đất đai cỗi cằn thì người sẽ nở hoa/ hoa của đất, người trồng cây dựng nhà/ khi ta đến gõ lên từng cánh cửa/ thì tin yêu ngay thẳng đón ta vào/ ta nghẹn ngào, đất nước Việt Nam ơi”. 80 năm, kể từ ngày Quốc khánh, con người Việt Nam lau khô những giọt nước biệt ly, chữa lành những vết thương bom đạn, để cùng nhau vun đắp cuộc sống thanh bình. Hơi ấm tổ tông vẫn rì rầm như một mạch nước ngầm lặng lẽ trong ơn nghĩa đồng bào. Máu chảy ruột mềm, thấy ai đói rách thì thương, rách thì cho mặc đói nhường cho ăn. Lá lành đùm lá rách, đó nghèo thì đây cũng nghèo, hai ta như bọt với bèo dưỡng nhau. Gian khó rồi cũng để lại sau lưng, lối mòn năm cũ đã thành cao tốc hiện đại. Con người Việt Nam đỡ đần nhau, dắt dìu nhau hiện thực hóa ước mơ sung túc đủ đầy.
Hôm nay, đất nước Việt Nam đã có một vị thế khác trên bản đồ thế giới. Người Việt Nam bây giờ không còn sợ hãi sông sâu sóng dữ. Không có sự thịnh vượng nào không phải đối diện với thử thách chông gai. Người Việt Nam có sẵn bản lĩnh khước từ mọi biểu hiện của bội bạc, của gian trá, của đê hèn, của phản trắc để vun đắp một đất nước Việt Nam thịnh vượng với những công dân lương thiện và nhân ái “giữa đất đai, nhân dân, bè bạn/ ta tìm ra ánh sáng của Con Người/ những Con Người làm sông núi sáng tươi”.
Sự hà khắc của chế độ phong kiến và sự tàn bạo của chủ nghĩa thực dân, từng đẩy người Việt vào những vũng lầy tối tăm. Thế nhưng, từ trong khốn quẫn, sức mạnh dân tộc đã bùng lên mạnh mẽ vào mùa thu năm 1945. Không cho phép ngoại bang lộng hành các kiểu “chúng ràng buộc dư luận, thi hành chính sách ngu dân”, “chúng cướp không ruộng đất, hầm mỏ, nguyên liệu” hoặc “chúng giữ độc quyền in giấy bạc, xuất cảng và nhập cảng”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc Bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa với ý chí bất diệt: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”.
80 năm đã trôi qua, kể từ Tháng Tám cờ bay kiêu hãnh ấy, người Việt Nam đã chung tay làm nên nhiều kỳ tích để thống nhất non sông, đoàn tụ ba miền, như những câu thơ của Nguyễn Đình Thi: “Nước chúng ta/ Nước những người chưa bao giờ khuất/ Ðêm đêm rì rầm trong tiếng đất/ Những buổi ngày xưa vọng nói về”. Hành trình người Việt Nam thoát khỏi thân phận nô lệ để tự do kiếm tìm hạnh phúc, đã mở ra nhiều chân trời khát vọng. Cuộc sống thanh bình với hàng nghìn nhu cầu khác nhau, cũng đặt ra hàng vạn suy tư ngổn ngang. Hai mặt của tấm huy chương cũng hiển lộ sự dằn vặt, mà hai mặt của tờ giấy bạc cũng hiển lộ sự âu lo. Mỗi con người tự học cách làm chủ chính mình và làm chủ đất nước, giữa lương tri bền bỉ và danh lợi sôi sục, giữa băn khoăn bản năng bị đè nén và dấu hiệu nhân phẩm bị chà đạp.
Việt Nam hội nhập, thành tựu có thật mà tổn thương cũng có thật. Quan niệm thực dụng và đam mê vật chất đang đẩy một bộ phận xã hội vào guồng quay náo động cuống cuồng và hoang mang. Hơn bao giờ hết, thông điệp ngày 2/9/1945 lại thúc giục cộng đồng nghĩ về sức mạnh dân tộc. Từ ăn đói mặc rét đến ăn no mặc ấm không có nhiều xung đột, nhưng từ ăn no mặc ấm đến ăn ngon mặc đẹp lại tiềm ẩn những mâu thuẫn khó lường. Không ai muốn chậm chân trên con đường sung túc cơm áo, mà sao nhiều kẻ lại tự bỏ rơi mình trên con đường gìn giữ đạo đức?
Công nghệ thông tin từng ngày làm thay đổi mọi mặt sinh hoạt. Không gian kết nối giúp mọi dịch chuyển được nắm bắt nhanh chóng hơn, đầy đủ hơn. Bản lĩnh Việt Nam rèn luyện qua ngàn năm Bắc thuộc và qua trăm năm thực dân đô hộ, đã xây dựng được một nền văn hóa giàu bản sắc. Tâm thức văn hóa tự lực tự cường giúp người Việt Nam biết tỉnh táo trước những giáo điều, biết hổ thẹn trước những lầm lạc, biết chia sẻ trước những thương yêu. Người Việt Nam trách nhiệm với người Việt Nam, người Việt Nam ân cần với người Việt Nam, người Việt Nam độ lượng với người Việt Nam, thì hào khí Tiên Rồng lại được bồi đắp, lại được lan tỏa, lại được bay bổng.
Từ tinh thần Quốc khánh 2/9/1945, sức mạnh dân tộc vang vọng theo tiếng hát những người đi tới ngày mai. Ánh điện ở mỗi nhà máy, màu lúa ở mỗi đồng ruộng, bài học ở mỗi ngôi trường, lời ru ở mỗi mái nhà... vẫn tiếp tục câu chuyện chinh phục mọi trở ngại của người Việt Nam. Đứng trên đất đai thấm đẫm mồ hôi và xương máu của tổ tiên để lại, mỗi người Việt Nam nâng niu từng mầm xanh mơ ước. Sức mạnh dân tộc hiện hữu trong mỗi người Việt Nam và thăng hoa trong mỗi người Việt Nam.