Thay mặt Chính phủ ký báo cáo công tác phòng, chống tham nhũng năm 2021 gửi Quốc hội, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, công tác phòng, chống tham nhũng tiếp tục được đẩy mạnh, đạt nhiều kết quả quan trọng, có mặt cao hơn năm trước.
Đáng chú ý, theo ông Phong, sự phối hợp đồng bộ giữa công tác kiểm tra, giám sát của Đảng, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án đối với các vụ việc, vụ án tham nhũng, tiêu cực ngày càng chặt chẽ, có hiệu quả.
Thông tin cụ thể, Tổng Thanh tra Chính phủ nêu rõ, sự quyết liệt trong công tác phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng đã tạo bước đột phá trong phòng, chống tham nhũng.
Cụ thể, các cơ quan điều tra trong Công an đã thụ lý điều tra 582 vụ án, 1.262 bị can phạm tội về tham nhũng, trong đó khởi tố mới 310 vụ, 665 bị can (tăng 20 vụ, 49 bị can so với kỳ báo cáo năm trước). Đã kết luận điều tra và đề nghị truy tố 305 vụ, 804 bị can.
Cuộc chiến chống tham nhũng ngày càng quyết liệt
Thiệt hại trong các vụ án thụ lý trên 800 tỷ đồng; 398.643,83 m2 đất.
Viện KSND các cấp đã thụ lý giải quyết 402 vụ/1.222 bị can, trong đó án mới 369 vụ/1100 bị can; đã giải quyết 330 vụ/989 bị can. Số án mới và số đã giải quyết đều tăng so với cùng kỳ năm 2021 với tỷ lệ lần lượt là 8,2% và 6,6%.
TAND các cấp thụ lý 415 vụ với 1.163 bị cáo; đã xét xử sơ thẩm 254 vụ với 631 bị cáo về các tội tham nhũng. So với cùng kỳ năm trước giảm 21 vụ thụ lý, 12 bị cáo, xét xử giảm 15 vụ, 14 bị cáo.
Trong số 631 bị cáo phạm tội tham nhũng đã xét xử, các tòa án cấp sơ thẩm đã tuyên phạt tù chung thân 6 bị cáo; xử phạt tù từ trên 15 năm đến 20 năm với 22 bị cáo.
Dù có nhiều tích cực, song Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong chỉ ra, việc xử lý tài sản liên quan đến các vụ việc, vụ án tham nhũng, kinh tế còn chậm. Tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng còn thấp so với tài sản bị chiếm đoạt, thiệt hại.
Thống kê của Chính phủ cho thấy, trong số 4.799 số việc thu hồi tài sản tham nhũng, kinh tế phải thi hành, có 3.691 việc có điều kiện đang được tổ chức thi hành; 2.697 việc đã thi hành xong. Tổng số tiền phải thi hành là trên 72.000 tỷ đồng, nhưng mới đang tổ chức thi hành trên 34.000 tỷ đồng và đã thu được trên 4.000 tỷ đồng.
Đề cập đến việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, ông Đoàn Hồng Phong đánh giá, việc công khai, minh bạch và thực hiện trách nhiệm giải trình trong tổ chức, hoạt động của cơ quan, đơn vị nhất là trong các lĩnh vực dễ xảy ra tiêu cực, tham nhũng có chuyển biến tích cực.
Trong kỳ báo cáo, các bộ, ngành, địa phương kiểm tra 8.300 cơ quan, tổ chức, đơn vị về công khai, minh bạch, phát hiện 251 cơ quan, tổ chức, đơn vị vi phạm (tăng 175% so với năm 2020).
Việc kiểm tra, giám sát giám sát tổ chức, thực hiện quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức trong thi hành nhiệm vụ, công vụ được quan tâm, chú trọng, nên cán bộ vi phạm giảm so với năm trước.
Qua kiểm tra tại 6.890 cơ quan, tổ chức, đơn vị đã kịp thời phát hiện, chấn chỉnh các sai phạm và xử lý 178 cán bộ, công chức, viên chức vi phạm quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp, giảm 7,3% so với năm 2020.
Có 51 người đứng đầu đã bị xử lý do thiếu trách nhiệm để xảy ra tham nhũng, trong đó 16 người bị xử lý hình sự, 35 người đã bị xử lý kỷ luật (khiển trách 16 người, cảnh cáo 10 người, cách chức 9 người).
Trong năm 2021, có 4 trường hợp nộp lại quà tặng theo quy định cho đơn vị với số tiền 350 triệu đồng. 2 người bị xử lý do có vi phạm về kinh doanh trong thời hạn không được kinh doanh sau khi thôi giữ chức vụ.
Cũng nhằm phòng ngừa tham nhũng, các cấp, các ngành đã tiến hành chuyển đổi vị trí công tác của 27.316 lượt cán bộ, công chức, viên chức (tăng 52,5% so với cùng kỳ năm 2020).
Vẫn như nhận định từ các năm trước, báo cáo năm nay khẳng định việc tự kiểm tra, phát hiện tham nhũng trong nội bộ vẫn là khâu yếu. Sai phạm, tham nhũng trong các cơ quan chức năng phòng, chống tham nhũng vẫn xảy ra, trong khi có địa phương trong năm không phát hiện, xử lý vụ việc, vụ án tham nhũng nào.
Từ thực tế công tác này, Chính phủ nhìn nhận, tuy tham nhũng tiếp tục được kiềm chế, ngăn chặn, có chiều hướng thuyên giảm, song trên nhiều lĩnh vực, tham nhũng còn nghiêm trọng, phức tạp, với biểu hiện ngày càng tinh vi, gây bức xúc trong xã hội.
“Cùng với sự phát triển của đất nước và quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng, hành vi tham nhũng sẽ ngày càng tinh vi hơn, phức tạp, khó lường hơn. Tham nhũng vẫn là một trong những nguy cơ đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ” - báo cáo nêu.