(CAO) Khu thương mại tự do sẽ được áp dụng thể chế đặc thù, vượt trội để thu hút đầu tư chất lượng cao, phát triển dịch vụ hiện đại và thúc đẩy đổi mới sáng tạo, góp phần đưa TP.Hồ Chí Minh trở thành trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại quốc tế của khu vực.
Chiều tối nay (24/11), tại phiên họp lần thứ 51 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Kinh tế-Tài chính (KTTC) của Quốc hội đã nhất trí chủ trương thành lập Khu Thương mại tự do (TMTD) Thành phố Hồ Chí Minh.
Báo cáo tóm tắt thẩm tra về dự án Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh, Chủ nhiệm Uỷ ban KT-TC của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, chủ trương thành lập Khu TMTD TP Hồ Chí Minh đã được nêu tại Nghị quyết 24-NQ/TW của Bộ Chính trị. Các chính sách dự kiến ban hành cơ bản tương tự như các quy định của Khu TMTD Hải Phòng. Do đó, Thường trực Ủy ban KTTC cơ bản nhất trí với các cơ chế, chính sách đã được quy định áp dụng trong Khu TMTD Thành phố Hải Phòng.
Phiên họp lần thứ 51 (đợt 3) của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội vào chiều tối 24/11
Đối với một số nội dung cụ thể bổ sung khác như: Phân cấp thẩm quyền quản lý của cơ quan Hải quan trong Khu TMTD không thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội, Uỷ ban đề nghị không quy định nội dung này tại dự thảo Nghị quyết.
Đối với quy định cấp thị thực, thẻ tạm trú cho người nước ngoài, Chủ nhiệm Uỷ ban KTTC cho biết, quy định này đã được đưa vào dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 10 Luật có liên quan đến an ninh, trật tự đang trình Quốc hội. Do đó, đề nghị rà soát không bổ sung quy định này.
“Ngoài ra, còn nhiều chính sách quy định tại Nghị quyết số 98 không còn tính ưu đãi, vượt trội hoặc các chính sách nêu tại dự thảo Nghị quyết trùng lặp so với quy định hiện hành và các Luật, Nghị quyết đang trình Quốc hội hoặc không thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Đề nghị Cơ quan soạn thảo rà soát, loại bỏ các quy định này quy định này bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật”-Chủ nhiệm Uỷ ban KT-TC Phan Văn Mãi phát biểu.
Theo Tờ trình của Chính phủ, trong dự án Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh có quy định thành lập Khu Thương mại tự do TP Hồ Chí Minh.
Theo đó, Dự thảo Nghị quyết bổ sung Điều 7a quy định thiết lập khung pháp lý đầy đủ cho mô hình Khu thương mại tự do, bao gồm: vị trí, cơ cấu khu chức năng, cơ chế quản lý, thẩm quyền, chính sách đất đai, ưu đãi đầu tư, đơn giản hóa thủ tục hành chính và cơ chế hải quan đặc thù. Việc bổ sung này nhằm tạo không gian thể chế đặc thù, vượt trội cho khu thương mại tự do tại TP Hồ Chí Minh tương tự Hải Phòng và Đà Nẵng để thu hút đầu tư chất lượng cao, phát triển dịch vụ hiện đại và thúc đẩy đổi mới sáng tạo, góp phần đưa TP Hồ Chí Minh trở thành trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại quốc tế của khu vực, đồng thời, thực hiện thí điểm mô hình mới, kiểm nghiệm chính sách trước khi nhân rộng ra các địa phương khác.
Các đại biểu tại phiên họp
Các chính sách cụ thể bao gồm: Trao thẩm quyền cho Ủy ban nhân dân TP Hồ Chí Minh quyết định thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới Khu thương mại tự do, coi đây là quyết định điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung TP. Đồng thời, Hội đồng nhân dân TP quy định trình tự, thủ tục thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới Khu thương mại tự do.
Giao Ban Quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp TP Hồ Chí Minh là cơ quan trực thuộc Ủy ban nhân dân TP, thực hiện các chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước trực tiếp đối với Khu thương mại tự do.
Cho phép giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá, đấu thầu đối với các dự án đầu tư trong khu thương mại tự do (trừ dự án nhà ở thương mại), nhằm đẩy nhanh thu hút đầu tư và phát triển hạ tầng khu.
Cải cách thủ tục hành chính và điều kiện đầu tư theo hướng nhà đầu tư nước ngoài được thành lập tổ chức kinh tế mà không cần dự án đầu tư, không cần Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trước, chỉ cần tuân thủ điều kiện tiếp cận thị trường. Miễn kiểm tra chuyên ngành, không áp dụng biện pháp quản lý ngoại thương nội khối và áp dụng chế độ hải quan ưu tiên cho doanh nghiệp đủ điều kiện.
Ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 20 năm, miễn 4 năm, giảm 50% trong 9 năm; cùng với giảm 50% thuế thu nhập cá nhân trong 10 năm cho chuyên gia, nhà khoa học, người lao động chất lượng cao, là mức ưu đãi vượt trội hơn các khu kinh tế hiện nay. Cho phép doanh nghiệp trong khu được phép niêm yết, định giá và thanh toán bằng ngoại tệ - điểm mới so với quy định quản lý ngoại hối thông thường.
Thủ trưởng cơ quan hải quan được mở rộng thẩm quyền (quyết định thành lập, đình chỉ kho, bãi, địa điểm hải quan, công nhận chế độ ưu tiên...). Hàng hóa trao đổi giữa các khu chức năng đủ điều kiện khu phi thuế quan được miễn các biện pháp quản lý ngoại thương, tương đương thông lệ quốc tế về khu tự do thương mại.
Chính phủ đang đề nghị Quốc hội thông qua Nghị quyết này ngay tại Kỳ họp thứ 10, dự kiến bế mạc vào ngày 11/12/2025.