ADB nhận định triển vọng tăng trưởng của Việt Nam

Dịch bệnh tấn công mạnh các doanh nghiệp, thị trường lao động

Dựa trên các đánh giá mới nhất, ADB dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm nay ở mức 3,8% và đạt mức 6,5% trong năm tới. Cả hai dự báo này đều thấp hơn dự báo trong báo cáo Cập nhật Triển vọng Phát triển Châu Á (ADO) năm 2021.

Mặc dù nền kinh tế đã lấy lại đà tăng trưởng trong 6 tháng đầu năm 2021 nhưng sự lây lan của COVID-19 và một đợt giãn cách xã hội kéo dài kể từ tháng 6 đã làm giảm sự phục hồi.

Giãn cách xã hội nghiêm ngặt ở miền Nam Việt Nam và ở Hà Nội cùng các khu vực công nghiệp lân cận, vốn là những nơi đóng góp gần 50% GDP của cả nước, đã kéo chỉ số sản xuất công nghiệp trong tháng 8 giảm 4,2% so với tháng trước đó và 7,4% so với cùng kỳ năm ngoái.

Chỉ số này trong 8 tháng đầu năm 2021 tăng 5,6% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn mức 9,5% của cùng kỳ năm 2019.

DN lo xoay sở trong đại dịch 

Làn sóng đại dịch thứ tư tại Việt Nam tấn công mạnh đến các doanh nghiệp và thị trường lao động. Trong 8 tháng đầu năm 2021, gần 85.500 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động, cao hơn 24% so với cùng kỳ năm ngoái.

Việc phong tỏa và hạn chế đi lại đã gián đoạn sự dịch chuyển lao động và cản trở sản xuất. Tỉ lệ thất nghiệp gia tăng và thu nhập giảm sút đã làm giảm tốc độ tăng trưởng tiêu dùng cá nhân xuống 3,6% trong nửa đầu năm 2021, chỉ tăng 0,2% so với nửa đầu năm 2020 và bằng một nửa so với cùng kỳ năm 2019.

Đầu tư từ ngân sách nhà nước trong tháng 8 giảm 7,1% so với tháng trước đó và giảm 24,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Giải ngân vốn đầu tư nước ngoài cũng có dấu hiệu chậm lại, với mức tăng trưởng so với cùng kỳ năm ngoái giảm từ 6,8% trong tháng 6 xuống còn 2,0% trong tháng 8.

Nhiều thách thức trong ngắn hạn

“Đại dịch COVID-19 và các đợt phong tỏa kéo dài đã làm suy yếu tiêu dùng và đầu tư, hạn chế triển vọng tăng trưởng của Việt Nam” - ông Andrew Jeffries, Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam nhận định.

Tuy nhiên, theo ông Andrew Jeffries, kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi trở lại nếu đại dịch COVID-19 được kiểm soát vào cuối năm 2021 và đến quý II năm 2022 có 70% dân số cả nước được tiêm chủng.

Đại dịch khiến nhiều DN đối diện sự thiếu hụt nguồn cung lao động

Lạc quan về triển vọng tăng trưởng của Việt Nam trong trung và dài hạn, ADB cho rằng tăng trưởng có thể được hỗ trợ bởi sự phục hồi của cầu nội địa, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, mở rộng hoạt động sang các thị trường xuất khẩu mới do các hiệp định thương mại mang lại, và sự phục hồi của nền kinh tế toàn cầu.

Song trong ngắn hạn, ADB cảnh báo sẽ có nhiều thách thức, trong đó rủi ro chính là đại dịch kéo dài, nhất là nếu tỷ lệ tiêm chủng trên toàn quốc không tăng đáng kể.

Tăng trưởng cũng phụ thuộc vào việc Chính phủ kịp thời cung cấp các mặt hàng thiết yếu, như thực phẩm và tiền mặt, cho các nhóm dân cư dễ bị tổn thương đang bị ảnh hưởng bởi đại dịch.

Tình trạng thiếu hụt lao động do giãn cách xã hội ở Đồng bằng sông Cửu Long sẽ làm gián đoạn chuỗi cung ứng nông nghiệp. Xuất khẩu nông sản cũng có thể bị ảnh hưởng bởi mùa mưa bão trong quý III và IV cũng như các biện pháp kiểm dịch được áp dụng đối với xuất khẩu nông nghiệp của Việt Nam.

Việc kéo dài giãn cách xã hội ở các thành phố lớn, theo ADB, sẽ tiếp tục làm gián đoạn nguồn cung lao động, gây tổn hại đến các ngành sản xuất sử dụng nhiều lao động và làm giảm sản lượng. Chỉ số nhà quản trị mua hàng xuống dưới mức 50 từ tháng 6 đến tháng 8, báo hiệu sự sụt giảm trong lĩnh vực sản xuất.

Đại dịch và giãn cách xã hội kéo dài dự kiến sẽ làm tiêu dùng và đầu tư sụt giảm trong năm 2021. Tình trạng thiếu lao động, thủ tục giải phóng mặt bằng chậm, chi phí vật liệu xây dựng tăng và mùa mưa bão trong quý III và quý IV sẽ làm chậm giải ngân vốn đầu tư công...

Nhận định triển vọng tăng trưởng trong năm nay và năm sau của Việt Nam sẽ phụ thuộc vào việc cung ứng kịp thời và đầy đủ các mặt hàng thiết yếu, như lương thực thực phẩm và tiền mặt cho những người bị ảnh hưởng bởi đợt bùng phát đại dịch, ADB khẳng định, cắt giảm gánh nặng hành chính không cần thiết và thực hiện số hóa các thủ tục của chính phủ rất quan trọng để nâng cao hiệu quả của các biện pháp ngăn chặn đại dịch và hỗ trợ phục hồi.