Căn cứ vào những tội danh đó, cho thấy mức độ phạm tội của các bị cáo hết sức nghiêm trọng, gây ra những thiệt hại rất lớn cho xã hội, đẩy ngành ĐK vào cuộc khủng hoảng chưa từng có. Theo đó, các bị cáo là lãnh đạo Cục ĐKVN, lãnh đạo các phòng, TTĐK, Chi cục ĐK trực thuộc vì vụ lợi, động cơ cá nhân đã thống nhất chỉ đạo các ĐK viên cấp dưới nhận tiền từ các chủ phương tiện để bỏ qua lỗi, điều kiện về chất lượng, an toàn kỹ thuật...; buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra, giám sát; móc nối với các doanh nghiệp, chủ phương tiện, cá nhân thực hiện nhiều hành vi vi phạm pháp luật.
Ngoài vụ án đang xét xử này, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) - Công an cấp huyện tiếp tục điều tra, tiến hành điều tra độc lập đối với 5 vụ án với 55 bị can khác về các sai phạm, tiêu cực xảy ra tại các TTĐK 50-04V, 50-02S, 50-01S, 50-09D, 50-12D; khẩn trương kết thúc điều tra theo đúng thời hạn điều tra theo luật định.
Vụ án để lại nhiều hậu quả cho xã hội. Cơ quan chức năng xác định có ít nhất có 70.000 phương tiện cơ giới được kiểm định sai kỹ thuật, đã cấp khoảng 52.300 giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật về bảo vệ môi trường. Hiện số phương tiện này khả năng vẫn còn lưu thông trên đường, tiềm ẩn mối họa về an toàn giao thông.
Ngày 12/01/2023, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã bổ sung vụ án này vào diện theo dõi, chỉ đạo. Đại án này được Công an (CA) TPHCM phát hiện từ tháng 10/2022, là chiến công xuất sắc của CA TPHCM. Theo Thượng tá Nguyễn Đình Dương, Trưởng Phòng Cảnh sát giao thông đường bộ - đường sắt (nay là Đại tá, Phó Giám đốc Công an TPHCM), ngày 26/10/2022, đơn vị nhận được nguồn tin tố giác tội phạm, có dấu hiệu vi phạm trong hoạt động kiểm định phương tiện. Quá trình kiểm tra xe tải BS: 50H-100.20 đang lưu thông trên đường, phát hiện thùng phương tiện về chiều dài, rộng, cao và đối chiếu với giấy kiểm định đều cho thấy khớp với thông số kỹ thuật trên giấy kiểm định do TTĐK xe cơ giới 62-03D cấp.
Các bị can trong đại án
đăng kiểm. Ảnh: CA TPHCM
Tuy nhiên, rà soát lại dữ liệu ĐK gốc của Cục ĐK lưu, CSGT phát hiện có sai số. Điều này chứng minh thùng xe đã được TTĐK hợp thức hóa cơi nới 71m. Ngoài ra, CSGT còn phát hiện thêm xe BS: 51D-325.89 cũng được cấp giấy kiểm định thay đổi thông số kỹ thuật giống như xe 50H-100.20. Nhận thấy có dấu hiệu tội phạm, Phòng CSGT đường bộ - đường sắt CA TPHCM phối hợp cùng các đơn vị nghiệp vụ lấy lời khai tài xế, chủ phương tiện và phối hợp với cơ quan điều tra để làm rõ dấu hiệu sai phạm.
Mở rộng điều tra, CA TPHCM đã khám xét 13 TTĐK tại TPHCM (8 trung tâm) và các tỉnh Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Đồng Tháp, Sóc Trăng. Quá trình làm việc, cơ quan CA thu giữ nhiều tài liệu, vật chứng liên quan đến hành vi phạm tội. Đỉnh điểm của vụ án khi ngày 17/01/2023, ông Trần Kỳ Hình bị bắt với cáo buộc nhận hối lộ. Trước đó, ngày 11/01/2023, CQĐT đã bắt tạm giam ông Đặng Việt Hà.
Cục ĐKVN bị "lỗi hệ thống", hoàn toàn buông lỏng quản lý, đến nỗi trong vụ tiêu cực tại TTĐK 50-17D (huyện Nhà Bè, TPHCM), cơ quan chức năng phát hiện giám đốc TTĐK này là Hồ Hữu Tài mù chữ! Ông Tài khai với cơ quan chức năng rằng bản thân không viết được và không đọc được. Đây là điều chưa từng có trong lịch sử ngành ĐKVN.
Từ chiến công của CA TPHCM, như hiệu ứng domino, cùng tính chất với vụ án này, tính đến cuối năm 2023, CA 49 địa phương khác trên cả nước đã khởi tố 114 vụ án, hơn 800 bị can liên quan đến công tác ĐK. Cơ quan chức năng xác định các vụ án có điểm chung là ăn chia "có tổ chức, kéo dài nhiều năm, liên tục, nhiều cấp độ”. Tại Hội nghị tổng kết của Cục Đăng kiểm Việt Nam ngày 16/01/2023, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng nhận định, vụ việc sai phạm khiến hàng loạt cán bộ từ cục trưởng đến trưởng phòng, cán bộ các TTĐK bị khởi tố, tạm giam là sự cố hết sức nghiêm trọng.
Với chiến công đặc biệt xuất sắc này, ngày 30/12/2022, Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc - Thứ trưởng, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Bộ Công an - đã có Thư khen gửi CA TPHCM biểu dương những chiến công, thành tích xuất sắc trong công tác bảo đảm an ninh trật tự. Trong đó có việc CA TPHCM vừa khám phá, làm rõ các sai phạm, tiêu cực xảy ra tại một số TTĐK trên địa bàn TPHCM và nhiều tỉnh, thành khác.
Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc đánh giá: Đây là chiến công xuất sắc của CA TPHCM, thể hiện tinh thần quyết liệt trong tấn công trấn áp tội phạm, sự mưu trí, sáng tạo trong đấu tranh chuyên án; sự quán triệt và vận dụng thực hiện có hiệu quả các phương châm, nguyên tắc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, nhất là phương châm "xử lý một vụ cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực". Qua đó góp phần răn đe, phòng ngừa chung, tạo sự minh bạch, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước trong lĩnh vực ĐK xe cơ giới đường bộ, bảo đảm an toàn cho người điều khiển phương tiện và người tham gia giao thông.
Vụ án được phá bằng cả trí tuệ, sự quyết đoán và tinh thần đoàn kết một lòng của lực lượng Công an TPHCM, quyết làm trong sạch lại một hệ thống đăng kiểm với nhiều sai phạm gây nhức nhối dư luận suốt hàng chục năm qua. Chiến công này làm nức lòng người dân, nhờ đó lực lượng Công an TPHCM càng được nhân dân tin yêu, quý mến.