(CAO) Để chiếm đoạt tiền ngân hàng, bị cáo Tòng sử dụng tiền vay tại 13 khế ước nhận nợ của Hợp đồng tín dụng xuất khẩu để trả cho các khoản nợ tại các ngân hàng khác, sử dụng tiền vào mục đích cá nhân. Sau đó, Tòng chỉ đạo nhân viên kế toán lập giả báo cáo kết quả kinh doanh từ lỗ trên thực tế thành có lãi để vay tiền ngân hàng.
Ngày 30-3, TAND TP.Cần Thơ đã mở phiên tòa xét xử vụ án lừa đảo chiếm đoạt gần 150 tỷ đồng. Cáo trạng của Viện KSND Tối cao truy tố Phan Bá Tòng (44 tuổi, tự Tòng Thiên Mã, giám đốc Công ty Thiên Mã, KCN Trà Nóc II); Trần Thị Diễm (48 tuổi, nguyên kế toán trưởng) về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Bị cáo Phan Bá Tòng
Ba cán bộ của ngân hàng có chi nhánh tại Cần Thơ, gồm: Nguyễn Thị Mai (61 tuổi, nguyên trưởng phòng tín dụng xuất khẩu một chi nhánh ngân hàng ở Cần Thơ; Lâm Chí Công (42 tuổi, nguyên phó phòng tín dụng xuất khẩu) và Huỳnh Thanh Trúc (38 tuổi, nguyên cán bộ tín dụng) bị truy tố cùng về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.
Tòng Thiên Mã nổi tiếng cả miền Tây vì từng sở hữu siêu xe Hummer H2 với giá 4 tỷ đồng từ Mỹ, mang biển số tứ quý 3333 và chiếc ôtô Camry biển tứ quý 9999. Ngoài ra, Tòng được biết đến với việc tiêu tiền như nước. Để chứng tỏ giàu có và chịu chơi, lúc đương thời, Tòng từng muốn chính quyền địa phương cho phép qua Mỹ học làm phi công và mua máy bay.
Theo cáo trạng của Viện kiểm sát, năm 2005, Công ty Thiên Mã thành lập với ngành nghề kinh doanh chính: sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu thủy sản, với vốn điều lệ 70 tỷ đồng. Các thành viên góp vốn là Phan Bá Tòng góp 66,5 tỷ đồng, tương đương 95% và bà Trần Thị Kim Yến (vợ Tòng), góp là 3,5 tỷ đồng tương đương 5%.
Người đại diện theo pháp luật là Phan Bá Tòng, Chủ tịch Hội đồng thành viên kiêm Giám đốc công ty. Từ năm 2008, Công ty Thiên Mã bắt đầu quan hệ tín dụng với Chi nhánh Ngân hàng Phát triển Việt Nam, Khu vực Cần Thơ (VDB CầnThơ).
Trong đó, gồm có 2 loại tín dụng, tín dụng đầu tư (TDĐT) và tín dụng xuất khẩu (TDXK). Quá trình ký kết, thực hiện các hợp đồng vay vốn TDXK. Tính đến ngày 31-3-2016, tổng dư nợ của Công ty Thiên Mã tại VDB Cần Thơ trên 471 tỷ đồng. Dư nợ khoản vay TDĐT là hơn 104 tỷ đồng, nợ tiền TDXK hơn 366 tỷ đồng. Trong đó, số tiền nợ gốc hơn 147 tỷ đồng.
Các khoản vay TDĐT của công ty phần lớn đựợc đảm bảo bằng tài sản hình thành từ vốn vay (nhà máy chế biến Thuỷ sản Thiên Mã 3). Toàn bộ dư nợ nêu trên đã được ngân hàng phân loại nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn), doanh nghiệp không có khả năng trả nợ, các tài sản đảm bảo không có khả năng tất toán các khoản vay gốc và lãi.
Các cơ quan chức năng xác định, từ năm 2009 đến tháng 3-2011, Tòng đã chỉ đạo nhân viên lập khống các hồ sơ, chứng từ vay vốn tại VDB. Số tiền vay, Tòng sử dụng không đúng mục đích, chiếm đoạt và trả nợ trước. Hiện nay, sau khi xử lý tài sản đảm bảo và thu nợ tài sản là tiền gởi cầm cố, số dư nợ của Công ty Thiên Mã đến 31-3-2016 là 147,3 tỷ đồng. Khoản vay của Công ty Thiên Mã tại VDB Cần Thơ đã quá hạn, tài sản của của công ty và cá nhân Tòng chỉ đủ trả nợ gốc và một phần lãi vay TDĐT, không đủ trả cho khoản vay TDXK.
Để thực hiện hành vi trên, Tòng được sự tiếp tay của Trần Thị Diễn, kế toán trưởng của công ty đã làm báo cáo tài chính giả với kết quả kinh doanh từ lỗ thành lãi để đủ điều kiện xin vay vốn tại VDB Cần Thơ, ký duyệt trên các chứng từ, bảng biểu lập khống trong các hồ sơ vay vốn, xin giải ngân… Dù hành vi này của Diễm không trực tiếp hưởng lợi nhưng đã phạm vào tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, với vai trò đồng pháp, giúp sức.
Các bị cáo tại phiên tòa
Cáo trạng cho rằng, Tòng và Diễm phải liên đới chịu trách nhiệm dân sự với số tiền lãi phát sinh từ số tiền 147,3 tỷ đồng đã chiếm đoạt là 219,5 tỷ đồng (tính đến ngày 30-3-2016). Các bị cáo Mai, Công và Trúc là những người có nhiệm vụ, quyền hạn trong việc thẩm định, xét duyệt, đề xuất cho Công ty Thiên Mã vay vốn nhưng không làm đúng theo quy định về điều kiện vay vốn tín dụng xuất khẩu, quy chế quản lý vốn tín dụng xuất khẩu…
Việc này dẫn đến hậu quả, Tòng và Diễm chiếm đoạt hơn 147,3 tỷ đồng tiền vay gốc, không có khả năng thu hồi nên bị truy tố hành vi Cố ý làm trái quy định của Nhà nước. Viện KSND Tối cao giao cho Viện KSND TP.Cần Thơ thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử vụ án. Tòa triệu tập hơn 70 đương sự có nghĩa vụ liên quan đến vụ án. Phiên tòa dự kiến kéo dài khoảng 5 đến 7 ngày.