Bị can Bùi Thị Mai Liên
Tổng số tiền các bị can chiếm đoạt của khoảng 40 bị hại là trên 120 tỷ đồng; trong đó, gần 56 tỷ đồng là trách nhiệm hình sự, còn lại là quan hệ dân sự.
Lôi kéo người thân phạm tội
Bùi Thị Mai Liên nguyên là Trưởng phòng hành chính tư pháp thuộc Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng, chồng là ông Đ.X.S. (SN 1972), nguyên Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng. Ông S. cũng bị nhiều người tố là lợi dụng uy tín, chức danh trả lời điện thoại, hứa hẹn và cùng đi vay tiền với vợ là bà Liên khiến nhiều bị hại tin tưởng, yên tâm đưa tiền cho bà Liên vay mượn. Nhưng do chứng cứ không đảm bảo cấu thành tội phạm nên không bị xử lý theo pháp luật.
Sau khi bị can Liên bị khởi tố bắt giam, ông S. có đơn xin thôi chức và bị điều xuống làm chuyên viên của một công ty lâm nghiệp tại địa phương.
Cùng bị truy tố với bị can Liên có Bùi Hữu Quang Luận (SN 1990, cháu ruột của Liên), Chu Văn Sửa (SN 1958, Trưởng văn phòng công chứng Đoàn Quang Lưu - VPCC). 3 bị can này cùng bị truy tố tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Ngoài ra, Trần Thị Quỳnh Lâm (SN 1995, cháu dâu của Liên) cũng bị Liên lôi kéo, trở thành đồng phạm của Liên, tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Tội phạm và hình phạt của các bị can, chiếu theo Bộ luật hình sự có khung án phạt từ 12 năm đến 20 năm, cao nhất là mức án tù chung thân.
Trên cơ sở kết quả điều tra, cơ quan chức năng xác định hành vi của bị can Liên và nhóm đồng phạm như sau: Trong khoảng thời gian từ tháng 1-2019 đến tháng 3-2020, Bùi Thị Mai Liên thu nhận, chuyển nhượng nhiều thửa đất có diện tích lớn của nhiều người dân trên địa bàn TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. Sau đó, Liên nhờ ông Phạm Hà (trú P.9, TP Đà Lạt) vẽ họa đồ dự kiến phân thành nhiều diện tích nhỏ nhằm mục đích tách thửa, chuyển nhượng từng lô nhỏ để kiếm lời.
Tổng số, bị can Liên tự chia và sở hữu khoảng 70 lô đất, tài sản gắn liền với đất, sau đó giao dịch mua bán chồng chéo với hàng chục người. Đối với những lô đất có giấy CNQSDĐ, Liên nhận cọc của người mua rồi lại thế chấp ngân hàng vay tiền. Tuy nhiên, một số người đã không tố cáo bị can. Hàng chục lô đất chưa có "sổ đỏ", Liên dùng nhiều thủ đoạn nhận cọc, nhận tiền đợt 2 theo thoả thuận chờ ra sổ rồi "xù" khách hàng.
Văn phòng công chứng Đoàn Quang Lưu do bị can Liên đầu tư, hai bị can Sửa và Lâm làm việc.
Thủ đoạn chiếm đoạt tài sản của nhóm bị can
Sau khi có họa đồ dự kiến, Liên nhờ các cá nhân hoặc các công ty môi giới bất động sản rao chuyển nhượng các lô đất trên ra thị trường. Liên sử dụng hợp đồng đặt cọc theo mẫu chung do Liên tự làm, hình thức thanh toán thành 3 đợt (đợt 1: ký hợp đồng đặt cọc và nhận tiền cọc, đợt 2: thanh toán 70-80% số tiền nhận chuyển nhượng đất ngay sau khi làm hợp đồng công chứng việc chuyển nhượng, đợt 3: thanh toán số tiền còn lại sau khi nhận Giấy CNQSD đất đã sang tên người nhận chuyển nhượng theo thỏa thuận).
Quá trình làm các thủ tục cho vay, ngân hàng chỉ đồng ý cho một người định mức vay tối đa khoảng 15 tỷ đồng nên Liên đã nhờ người thân, anh chị em, họ hàng, đồng nghiệp đứng tên trên các thửa đất nhận chuyển nhượng để đứng tên các hồ sơ vay; đồng thời vẫn tiếp tục làm thủ tục nhập, tách thửa để phân chia lô đất theo hoa đồ dự kiến để chuyển nhượng.
Khi có người nhận chuyển nhượng, Liên giao cho Luận hoặc thoả thuận nhờ Công ty TNHH BĐS 49.com nhận trước tiền đặt cọc và cam kết sẽ chuyển mục đích đất ở, tách sổ... Trong khi các thửa đất vẫn đang được thế chấp ngân hàng, Liên làm đơn đề nghị ngân hàng cho phép liên hệ Chi nhánh VPĐKDĐ TP.Đà Lạt làm thủ tục nhập, tách thửa để phân lô. Việc này được thực hiện theo đúng quy định và làm tăng giá trị tài sản thế chấp nên các ngân hàng đồng ý.
Lợi dụng bản thân là chủ đầu tư của VPCC Đoàn Quang Lưu, Liên yêu cầu Chu Văn Sửa - công chứng viên, Trưởng VPCC chứng nhận nhiều hợp hồng chuyển nhượng (HĐCN) quyền sử dụng đất và các văn bản thỏa thuận phân chia vị trí, diện tích đất theo các họa đồ dự kiến.
Để tránh sự phát hiện của các ngân hàng và người nhận chuyển nhượng, sau khi Chu Văn Sửa chứng nhận các HĐCN, đóng dấu công chứng của VPCC Đoàn Quang Lưu, sẽ không đãng tải thông tin lên mạng dữ liệu của tổ chức hành nghề công chứng. Do tin tưởng vào HĐCN đã được VPCC Đoàn Quang Lưu công chứng, người nhận chuyển nhượng đã đồng loạt thanh toán tiền đợt 2 theo tiến độ đã ký trên các HĐ đặt cọc. Từ đó, Liên đã chiếm đoạt thêm số tiền đợt 2 của khách hàng nhận chuyển nhượng đất trên địa bàn TP Đà Lạt.
Cơ quan chức năng khám xét Phòng công chứng số 1, nơi bị can Luận làm công chứng viên
Đối với một số trường hợp khác, khi lô đất được sang tên cho Luận hoặc Trần Thị Quỳnh Lâm thì Liên yêu cầu nhận cọc và yêu cầu Chu Văn Sửa chứng nhận HĐCN cho khách hàng để tiếp tục lấy tiền thanh toán đợt 2, sau đó làm thủ tục nhập, tách thửa đất rồi thế chấp tài sản vào ngân hàng để rút tiền sử dụng.
Sau đó, do không có khả năng trả tiền gốc vào ngân hàng để rút các tài sản đã thế chấp ra làm thủ tục tách sổ như đã cam kết trong HĐ đặt cọc với khách, đến tháng 3-2020, Liên bị người dân lần lượt gửi đơn tố giác về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Hành vi của Bùi Thị Mai Liên và 3 đồng phạm giúp sức đã khiến nhiều người tin tưởng họ, mua đất nhưng không nhận được đất, mất sạch tiền một cách ona uổng. Hầu hết các bị hại đều cư trú trên địa bàn TP Đà Lạt. Điển hình như các ông bà T.T.L., Đ.Đ.B.H., H.T.S. liên quan các lô đất cụm Nguyễn Văn Cừ - Đoàn Thị Điểm, P.1 và P.4 - TP.Đà Lạt.
Một vụ khác, vào tháng 7-2019 và tháng 3-2020, Liên cùng Bùi Hữu Quang Luận lập HĐ mua bán đất, văn bản cam kết nhận cọc trên 1 tỷ đồng của chị em bà L.T.A.- L.T.V., để giao dịch mua bán tài sản là một thửa đất tại P.7 - TP Đà Lạt. "Sổ đỏ" đứng tên Hoàng Thị Thuỳ Dung.
Bà Liên cam kết ngày 9-4-2020 sẽ giao sổ đứng tên chị em bà L.T.A. Có giấy tờ này, chị em bà L.T.A. lập HĐCN cho chị P.T.T.V. với giá trên 2,3 tỷ đồng để kiếm lời trên mảnh đất, nhận cọc 400 triệu đồng. Nhưng tháng 1-2020, "sổ đỏ" này đã được Liên sang tên cho người khác là ông N.Q.V. Ông V. sau đó tặng cho bà N.T.L.C. Đây là một trong những hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của Liên, Luận và những người liên quan.
Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát xác định, trong vụ án này, bị can Bùi Thị Mai Liên là người tổ chức, chủ mưu, chỉ huy việc thực hiện các hành vi soạn thảo, ký tên, công chứng vào các văn bản liên quan đến các giao dịch đất đai với người khác để chiếm đoạt tiền của các bị hại. Bùi Hữu Quang Luận, Chu Văn Sửa, Trần Thị Quỳnh Lâm là đồng phạm với vai trò giúp sức, thực hành.
Hiện toàn bộ hồ sơ vụ án đã được Viện KSND tỉnh Lâm Đồng chuyển đến TAND tỉnh Lâm Đồng từ tháng 3-2022. Phía ngành TAND tỉnh Lâm Đồng cho biết, đang nghiên cứu hồ sơ và sẽ sớm lên lịch xét xử vụ án theo đúng quy định của pháp luật.