Kỳ 2: Đến lượt các sở 'ưu ái'
Nhiều tài liệu, chứng cứ cho thấy, chỉ riêng Giám đốc (GĐ) Công ty Quản lý kinh doanh nhà (QLKDN) TP.HCM Nguyễn Thị Thu Thủy thì 4 doanh nghiệp (DN) của Bộ Công thương thuê nhà tại số 8 -12 Lê Duẩn không dễ trở thành các cổ đông sáng lập của Công ty Lavenue; càng khó bán dự án từ trong “trứng nước” thu lợi 200 tỷ đồng, để Công ty CP đầu tư Kinh Đô (KIDO) chiếm đến 50% vốn góp. Và chỉ một mình GĐ Thủy thì Công ty Hoa Tháng Năm không dễ trở thành cổ đông lớn thứ hai chiếm 30% vốn góp của Lavenue..
Từ Sở Kế hoạch và Đầu tư "quên" thẩm định...
Ngay khi có chủ trương xây dựng khách sạn tiêu chuẩn 5 sao và Trung tâm thương mại (TTTM) tại khu đất số 8 - 12 Lê Duẩn năm 2007, Chủ tịch UBND TP lúc đó là ông Lê Hoàng Quân chỉ đạo rất rõ tại văn bản (VB) số 826/TP-VP, giao Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) chủ trì, phối hợp các cơ quan, đơn vị liên quan tiến hành các bước đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư theo quy định.
Tiếp theo đó, Sở KH&ĐT được UBND TP chỉ đạo thực hiện một số phần việc quan trọng liên quan đến dự án thể hiện tại tại các VB số 5206/UBND-ĐTMT ngày 6-10-2009; VB số 933/TB-UB ngày 30-12-2009: VB số 142/TB-UB ngày 18-3-2010; VB số 5425/VP-ĐTMT ngày 26-7-2010…
Theo đó, UBND TP giao Sở KH&ĐT chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính, Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT), Sở Quy hoạch - Kiến trúc, Sở Xây dựng và các đơn vị có liên quan hướng dẫn Công ty QLKDN và các đơn vị tham gia góp vốn, về các thủ tục, tổ chức hình thành pháp nhân theo đúng quy định pháp luật.
Sở KH&ĐT thẩm định quy mô dự án, tổng vốn đầu tư theo dự toán của Công ty QLKDN đồng thời phối hợp với Sở Tài chính thẩm định năng lực tài chính các đơn vị tham gia góp vốn, tỷ lệ góp vốn…
Một góc khu đất “vàng” số 8 - 12 Lê Duẩn bị bỏ hoang gần chục năm nay, thành bãi giữ xe
Do không tuân thủ theo chỉ đạo của UBND TP nhất là khâu thẩm định nên Sở KH&ĐT không biết 4 cổ đông (gồm Công ty CP Kim khí và Công ty CP Hoá chất vật liệu điện và Công ty VITACO) “nghèo” đến mức không có nỗi một đồng nên phải vay toàn bộ 50 tỷ đồng để góp vào vốn điều lệ của Công ty Lavenue (!).
Hai cổ đông khác là Công ty QLKDN và Công ty Hoa Tháng Năm cũng không được Sở KH&ĐT thẩm định năng lực tài chính trước khi thành lập Công ty Lavenue để thực hiện dự án.
Đến khi Lavenue bị “tư nhân hóa” trái với chỉ đạo của UBND TP, Sở KH&ĐT vẫn vô tư cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh thay đổi lần 1 cho DN này vào ngày 4-11-2010.
Đến Sở Tài nguyên và Môi trường "yểm trợ"
Sau khi được thành lập, Công ty Lavenue có văn bản ngày 19-1-2011 đề nghị được giao đất để thực hiện dự án. Đối với khu đất tại số 8 Lê Duẩn, Công ty Lavenue xin nộp tiền sử dụng đất một lần theo giá thị trường; còn khu đất 12 Lê Duẩn được thuê thời hạn 50 năm, nộp tiền thuê đất hàng năm theo giá thị trường.
Ngày 18-2-2011, Sở TNMT có văn bản số 885/TNMT-QHSDĐ trình UBND TP thống nhất theo đề xuất của Công ty Lavenue. Ngày 24-2-2011, UBND TP có văn bản chấp thuận đề xuất này của Sở TNMT.
Ngày 10-6-2011, Sở TNMT có văn bản số 3426/TNMT-QHSDĐ đề xuất việc sử dụng đất của Lavenue. Cùng ngày 10-6-2011, Sở Tài chính cũng có tờ trình về kết quả thẩm định giá trị quyền sử dụng đất và công trình xây dựng trên đất tại số 8-12 Lê Duẩn.
Căn cứ đề xuất của Sở TNMT và tờ trình của Sở Tài chính, ngày 14-6-2011, UBND TP ra Quyết định (QĐ) số 3029 và 3030/QĐ-UBND, chấp thuận cho Công ty Lavenue sử dụng 4.896m2 đất để đầu tư xây dựng dự án với hai hình thức.
Cụ thể: Khu đất số 8 Lê Duẩn, nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất; khu đất số 12 Lê Duẩn, nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê hàng năm.
Giá trị quyền sử dụng 3.433m2 đất tại số 8 Lê Duẩn theo giá thị trường được duyệt là 605,79 tỷ đồng (176,45 triệu đồng/m2); công trình xây dựng trên đất là 15,9 tỷ đồng. Đơn giá thuê đất tại 12 Lê Duẩn theo giá thị trường là 3,529 triệu đồng/m2. Đơn giá này là cơ sở để tính tiền thuê đất hàng năm và giữ ổn định trong 5 năm theo quy định.
Sau khi được duyệt, ngày 27-9-2011 Công ty Lavenue đã nộp hơn 620 tỷ đồng vào ngân sách. Ngày 8-11-2011, Lavenue được Sở TNMT ký giấy chứng nhận quyền sử dụng 3.433 đất tại 8 Lê Duẩn. Trước đó, ngày 30-6-2011 Sở TNMT ký hợp đồng cho Lavenue thuê đất tại số 12 Lê Duẩn, đồng thời cấp giấy chủ quyền cho công ty này một ngày sau đó. Phía Lavenue đã nộp tiền thuê đất trong 5 năm.
Phối cảnh tòa nhà của dự án cao 36 tầng
Hai khu đất số 8 và 12 Lê Duẩn thuộc sở hữu nhà nước, được sắp xếp, xử lý theo QĐ số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19-1-2007 của Thủ tướng Chính phủ. Trước khi giao đất để thực hiện dự án, 4 DN của Bộ Công thương đang thuê nhà đất tại đây, trả tiền thuê đất hàng năm.
Tại thời điểm UBND TP có QĐ giao đất, cả 4 DN trên đã chuyển nhượng toàn bộ cổ phần Công ty KIDO. Điều này đồng nghĩa với việc tổ chức kinh tế đang được nhà nước cho thuê đất, trả tiền hàng năm không còn nên không thể giao đất cho Công ty Lavenue bằng hai hình thức nêu trên vì không đúng đối tượng.
Khi Sở TNMT có văn bản chấp nhận theo đề nghị của Lavenue thì Nghị định (NĐ) số 121/2010/NĐ-CP ngày 30-12-2010 (sửa đổi, bổ sung một số điều của NĐ số 142/2005/NĐ-CP ngày 14-11-2005 của Chính phủ về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước) đã được ban hành.
Theo quy định tại NĐ này thì Lavenue phải trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê là 50 năm. Đối với 3.433m2 đất tại số 8 Lê Duẩn, thực chất là “bán chỉ định”. Theo quy định tại QĐ số 140/2008/QĐ-TTg ngày 21-10-2008 của Thủ tướng Chính phủ (sửa đổi bổ sung QĐ số 09/2007/QĐ-TTg) thì nhà đất trên thuộc diện phải được tổ chức bán đấu giá.
Sở TNMT đã có văn bản giải giải trình, cho rằng chủ trương về hình thức sử dụng đất của dự án đã được UBNDTP chấp thuận trước ngày NĐ số 121/2010/NĐ-CP có hiệu lực thi hành.
Tuy nhiên, giải trình này không được Thanh tra TP chấp nhận. Bởi khi Sở TNMT có văn bản số 885 ngày 18-2-2011 đề xuất và được UBND TP chấp thuận thì NĐ số 121 đã ban hành trước đó và có hiệu lực thi hành từ ngày 1-3-2011.
Lẽ ra chủ trương này phải được cân nhắc trước khi có QĐ cho phù hợp với quy định của pháp luật nhưng Sở TNMT và cơ quan chức năng đã không làm như vậy. Sau khi NĐ 121 có hiệu lực thi hành trên cơ sở đề xuất của Sở TNMT, UBND TP ban hành QĐ chấp thuận cho Công ty Lavenue được giao đất có thu tiền sử dụng đất và thuê đất trả tiền thuê hàng năm là không đúng quy định của pháp luật.
Liên quan đến nội dung này, Thanh tra Chính phủ cũng đã kết luận: QĐ giao đất và cho thuê đất tại thời điểm Công ty Lavennue có 2/3 cổ đông là Công ty KIDO và Công ty Hoa Tháng Năm chiếm 80% vốn góp (không phải là tổ chức kinh tế đang được nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm) là không đúng đối tượng, vi phạm quy định tại khoản 8 điều 2 NĐ số 121 của Chính phủ, và điểm c khoản 4 điều 1 QĐ số 140/2008/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Theo chỉ đạo của UBND TP, Thanh tra TP đã tiến hành thanh tra dự án tại số 8 - 12 Lê Duẩn và đã có kết luận thanh tra và đầu tháng 8-2013.
Theo đó, Thanh tra TP kiến nghị UBND TP xem xét ra QĐ thu hồi khu đất đồng thời giao Sở TNMT chấm dứt hợp đồng thuê đất với Công ty Lavenue. Sau khi có QĐ thu hồi đất, UBND TP giao UBND Q.1 thu hồi, hủy bỏ việc chấp thuận cho Công ty Lavenue làm chủ đầu tư dự án đồng thời giao Sở Tài chính chủ trì phối họp với cơ quan có liên quan báo cáo đề xuất, trình UBND TP xem xét, hoàn trả chi phí hợp lý cho Lavenue.
Ngoài ra, Thanh tra TP còn kiến nghị UBND TP giao Giám đốc Sở TNMT, Sở KH&ĐT tổ chức kiểm điểm các cá nhân có liên quan đến sai phạm. Giám đốc Sở Nội vụ chủ trì tổ chức kiểm điểm đối với cán bộ thuộc diện thành phố quản lý theo nội dung kết luận thanh tra.
(Còn tiếp...)
Nhóm phóng viên chuyên đề