Phóng viên Báo Công an TP.HCM đã có nhiều ngày rong ruổi cùng những chuyến xe buýt trên mọi ngả đường của TP và ghi nhận những điều mắt thấy, tai nghe...
KỲ 1: TRÊN NHỮNG CHUYẾN XE "BA KHÔNG"
Không điều hoà, không văn minh và cả không an toàn, đó là “đặc sản” mà hành khách hay nhắc về những chuyến xe buýt “3 không”. 04, 19, 32, 102 cùng hàng chục tuyến xe buýt khác đang “rơi” vào danh sách “chẳng ai mong muốn” đó.
Phóng viên Báo CATP đã thử một lần leo lên những chuyến xe này để có cảm nhận cho riêng mình…
“Đường ta, ta cứ đi”
Chiều 17-7, từ Bến xe Miền Tây, chúng tôi leo lên tuyến xe buýt số 102 BS: 53N-6205 đi về Bến Thành. Trên xe lúc này có khá đông người, tiếng khóc của trẻ sơ sinh, tiếng nói cười rôm rả từ những hàng ghế sau vang khắp cả xe.
Phụ xe có vẻ khó chịu, anh này lườm mắt, gằn giọng: “Giữ trật tự đi”. Tiếng ồn dịu hẳn, chỉ còn lại âm thanh “cót két” phát ra từ những hàng ghế sắt hoen gỉ.
Vừa qua chốt đèn giao thông tại vòng xoay An Lạc (Q.Bình Tân), một hàng khách cất tiếng: “Bác tài ghé trạm!”. Đến lượt tài xế tỏ vẻ bực bội, trả lời với giọng khô khốc: “Lần sau báo trạm sớm giùm cái. Qua mất cả trăm mét rồi”.
Dẫu vậy, tài xế vẫn nhá đèn, bật còi xi – nhan rồi tấp xe vào cho thanh niên này xuống đường. “Tấp sai trạm vậy có sao không bác tài” – chúng tôi hỏi. “Thì ở đâu không là đường, tấp cho người ta xuống chứ gì đâu”.
“Nhưng như vậy chỉ sợ nguy hiểm cho khách thôi, lỡ xe ở sau không để ý thì khổ” – sau lần thắc mắc thứ 2, bác tài im re, không hồi đáp.
Xe buýt số 102 BS: 53N-6205 đón trả khách bừa bãi rất gây nguy hiểm trên đường - Ảnh chụp vào chiều 17-7
“Chuyện lạ” trên chuyến xe vẫn chưa hết! Khi xe chạy đến giao lộ Kinh Dương Vương - Hồ Ngọc Lãm, thấy một người phụ nữ bồng con đứng ven đường, nam phụ xe không ngần ngại thò cánh tay ra cửa xe bắt khách, mặc cho ở phía sau nhiều phương tiện cùng chiều đang lưu thông và mặc cho người phụ nữ này không đứng đúng trạm dừng.
Tài xế cũng chẳng thua kém, “chơi một pha” thót tim hơn nữa: Đang trong làn đường dành cho ô tô, ông này bất ngờ đá đèn xi – nhan, đánh tay lái tấp vào trong khiến nhiều phương tiện chạy ở phía sau phải thắng gấp để né một cú va chạm.
Sau “màn biểu diễn” táo bạo, nữ hành khách được đón thành công nhưng khá nhiều người ngồi trong chiếc xe phải một phen thót tim với “ê kíp” của bác tài.
Ngoài tuyến 102, theo phản ánh của nhiều hành khách, các tuyến xe như 02, 19, 32, 38… và đặc biệt là các tuyến từ một số tỉnh như Đồng Nai, Bình Dương vào trung tâm thành phố cũng nằm trong diện phóng nhanh vượt ẩu, thường xuyên có những màn uy hiếp người đi đường. Một trong nhiều clip mà chúng tôi được bạn đọc cung cấp trước đó cũng cho thấy những hình ảnh “hết hồn” như thế.
Thời điểm ấy là buổi chiều 1-6-2017, đúng vào giờ tan tầm trên đường Nguyễn Thị Minh Khai (Q3). Trong lúc nhiều phương tiện đang ùn ứ, xe buýt số 38 (tuyến Khu dân cư Tân Quy - Đầm Sen) chạy dưới lòng đường bỗng nhiên lách vào vỉa hè, rồi cứ thế phóng đi như chốn không người (!).
“Xe buýt được ưu tiên mà, cứ chỗ này “rảnh” là mình lách để chạy cho kịp giờ. Đường ta ta cứ đi thôi” – một tài xế của tuyến xe 32 (Bến xe Miền Tây về ngã tư Ga), vừa cười nói thản nhiên khi bị chúng tôi phàn nàn về việc phóng nhanh, vượt ẩu của anh này.
Nam phụ xe trên chuyến 102 BS: 53N-6205 thản nhiên thò cánh tay ngoắc hành khách trên đường - Ảnh chụp vào chiều 17-7
Căng mình “chịu trận”
Nhắc lại câu chuyện trên tuyến xe 102 vào chiều 17-7 mà chúng tôi đã “trải nghiệm”. Không chỉ “ớn lạnh” về cách chạy mạo hiểm của bác tài, nhiều hàng khách còn phải “đổ mồ hôi hột” vì sự xuống cấp của chiếc xe này.
Dường như tất cả các cửa kính trên xe đều được mở toang để… hành khách đón gió. Giải thích cho kiểu phụ vụ lạ đời này, nam nhân viên bán vé nói rằng phải để như vậy vì hệ thống điều hoà đã bị “chết”.
“Mở cửa kính như vậy thì nguy hiểm quá. Nhỡ có ai vô ý thò đầu ra ngoài thì không biết chuyện gì xảy ra. Nhất là đối với trẻ nhỏ” – chúng tôi đặt vấn đề. Nam phụ xe nhìn chúng tôi với vẻ ái ngại, giải thích rằng không còn cách nào khác vì điều hoà đã hư từ lâu nhưng chưa thấy ai tới sửa. Chẳng riêng gì điều hoà, tuyến xe 102 này còn xuống cấp đến mức “ở đâu cũng tìm ra bệnh”.
Cảnh tượng bầy hầy, nhếch nhác, xuống cấp trên một chuyến xe buýt 102
Thời điểm chúng tôi có mặt, xe vang lên không ngớt những tiếng động “leng keng” của các phụ tùng bên trong. Các hàng ghế ngồi đã xuống cấp, phần đệm ghế có chỗ bị rách nhiều lỗ. Đặc biệt hơn, nơi tài xế ngồi hỗn độn đủ các vật dụng, nhìn rất bầy hầy và mất thẩm mỹ.
“Nói thật chứ cực chẳng đã mới đi mấy chuyến xe này, vì chỉ có nó mới đến đúng tuyến mình xuống. Lần nào lên xe cũng bực bội hết. Đủ thứ chuyện anh à!” – chị Huyên (ngụ Bình Tân), than thở.
Xe chạy về trạm Bến Thành (Q1) cũng là lúc kim đồng hồ điểm qua 18 giờ. Lúc này, chúng tôi lại tiếp tục bắt chuyến xe số 42 BS 51B-03589 để về lại Thủ Đức. Không có phụ xe, tài xế phải đảm nhiệm cả 2 vai trò: vừa cầm vô - lăng vừa thu tiền. Phía ngoài những ô cửa kính gió, trời bắt đầu đổ mưa nặng hạt. Bên trong chỉ lác đác một vài nữ sinh ngồi ở hàng đầu và cuối xe là hai thanh niên trông có vẻ “rất bụi đời”.
2 anh này gây sự thu hút của mọi người bằng những “ngôn ngữ rất khó nghe”. Hầu như nội dung câu chuyện của họ chỉ toàn những lời văng tục không đầu không đuôi, khiến ai cũng khó chịu, nhất là các cô nữ sinh, mặt lộ rõ sự thẹn thùng. Chúng tôi bèn “bí mật” cầu viện sự can thiệp của bác tài.
“Bác ơi, nhắc giùm 2 anh dưới kia giữ lịch sự để mọi người khỏi phải khó chịu”. Tuy nhiên, hành động tế nhị này của chúng tôi đã không đem lại hiệu quả. “Ráng mà nghe đi. Giờ hành khách trăm người trăm tính, biết nói sao đây?”. Thế là chúng tôi cùng hàng chục hành khách khác phải “chịu trận” suốt quảng đường về…
Xe buýt số 38 (tuyến Khu dân cư Tân Quy - Đầm Sen) ngang nhiên chạy lên vỉa hè đường Nguyễn Thị Minh Khai để né… kẹt xe!
Trộm cắp, đánh nhau và còn gì…?
Với các băng nhóm trộm cắp, xe buýt luôn là một “mảnh đất màu mỡ” để chúng “hành sự”. Trước đó, vào tháng 1-2017, phóng viên Báo CATP đã có cuộc thâm nhập vào một đường dây móc túi trên xe buýt rất có tổ chức, do những đối tượng trộm cắm có nhiều tiền án tiền sự thực hiện. Cầm đầu đường dây này là Trần Văn Thành, (tự Tuyến “chùa” - SN 1972).
Chúng chuyên chọn các tuyến xe buýt như 19, 150, 30 để thực hiện hành vi phạm tội. Nếu có ai “cản địa” hoặc phản ứng thì sẽ lập tức bị các đối tượng này hành hung để uy hiếp. Tính từ thời điểm chúng tôi bắt đầu cuộc điều tra đến khi băng này bị Công an Q.Thủ Đức triệt phá, có đến hàng trăm hành khách từng là nạn nhân của chúng, ai nhắc lại cũng khiếp đảm.
Nạn móc túi hoành hành trên các tuyến xe buýt 19, 150… mà phóng viên Báo CATP từng ghi nhận được.
Đáng nói hơn, bọn bất lương này còn “nhẵn mặt” đến mức hầu như tất cả các tiếp viên trên từng chuyến xe đều biết mỗi khi chúng xuất hiện nhưng do sợ bị trả thù nên không dám “hé răng”.
Khi được chúng tôi đặt câu hỏi về sự thật này, ông Trần Chí Trung (Giám đốc Trung tâm Quản lý và Điều hành Vận tải Hành khách TPHCM) thừa nhận, đường dây nóng của trung tâm nhận được nhiều phản ánh của người dân về việc bị móc túi trên xe buýt số 19 và nhiều tuyến xe khác. Nhưng các tài xế, tiếp viên có biết cũng chỉ thông báo mọi người cảnh giác chứ chăng ai dám “chỉ mặt đặt tên” ngay tại trận.
Ngoài ra theo ông Trung, nhằm cảnh báo hành khách trước nạn móc túi, trung tâm này còn cho lắp đặt thêm các phần mềm tự động thông báo, nhắc nhở hành khách mỗi khi qua các khu vực nhạy cảm. Đồng thời, tiếp tục mở các lớp tập huấn kỹ năng phòng chống tội phạm cho toàn bộ tài xế, tiếp viên… để cùng xây dựng một hệ thống giao thông công cộng văn minh, lịch sự.
Phương án là vậy nhưng cho đến nay, sau hơn một năm, chúng tôi quay lại các tuyến xe được xem là “điểm nóng” về trộm cắp nêu trên, thì “chuyện đâu vẫn hoàn đó”. Theo ghi nhận của nhóm phóng viên tại tuyến xe buýt số 19, 150… nhiều người dân khẳng định mới đây, mình vừa là nạn nhân của một băng trộm và trên thực tế, những phần mềm cảnh báo, nhắc nhở an ninh trật tự mà người đứng đầu trung tâm này đã đề cập trước đó, dường như vẫn còn là điều gì đó quá đỗi xa vời (!).
Vụ ẩu đả giữa nhân viên bán vé và hàng khách trên chuyến xe buýt 102 gây bức dư luận vào giữa năm 2017
Thực trạng an ninh trật tự phức tạp, nếu không nói là bị bỏ ngỏ ở các chuyến xe buýt không chỉ dừng lại ở chuyện trộm cắp, trấn lột. Giữa năm 2017, vụ 01 nam nhân viên bán vé trên chuyến xe buýt số 102 BKS 53N-4301 ẩu đả với 2 hành khách (1 nam, 1 nữ), khiến nhiều hành khách sợ hãi nháo nhào bỏ chạy đã làm bức xúc dư luận.
Nguyên nhân của vụ việc chỉ đơn giản là do mâu thuẫn giữa hành khách và nam nhân viên nhưng vụ xô xát không đáng có đã tiếp tục hằn thêm một “tì vết” vào thái độ ứng xử văn minh – điều vốn dĩ đã bị lãng quên trên xe buýt.
Vì sao từ một loại hình phương tiện mà đáng ra, phải đáp ứng được nhu cầu đi lại rất lớn của người dân thành phố, nay lại đồn đọng quá nhiều mặt trái? Trộm cắp, đánh nhau và rất nhiều vụ việc tương tự như thế trên xe buýt như đã nêu, suy cho cùng cũng là kết quả của những “lỗ hổng” trong công tác quản lý. “Lỗ hổng” ấy sẽ còn thêm những câu chuyện gì khác?
Còn tiếp...