(CAO) Mỗi khi thực khách thích thú bỏ những nhúm rau muống bào tươi xanh, giòn rụm vào tô bún bò hay bún riêu nhằm “tăng vị” khi thưởng thức, ít người ngờ được họ đang chuốc họa vào thân.
Hôm nay 9-9, phóng viên theo chân những trinh sát Phòng Cảnh sát môi trường – Công an TP.HCM (PC49) xuống khu vực xã Bình Mỹ - huyện Củ Chi để lập biên bản về hành vi “vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm” của 3 cơ sở sơ chế rau muống đóng trên địa bàn. Tại đây, PC49 đã yêu cầu những cơ sở vi phạm thực nghiệm lại quy trình nhuộm rau héo úa thành “xanh tươi” chỉ trong phút chốc bằng một loại hóa chất không rõ nguồn gốc.
Những gì chứng kiến khiến chúng tôi thật sự hãi hùng khi nghĩ đến lượng hóa chất đưa vào cơ thể mỗi khi thích thú ăn rau muống bào.
Rau héo hóa xanh chỉ trong nháy mắt
Trước đó vào ngày 7-9, Phòng PC49 – Công an TP.HCM phối hợp với Chi cục bảo vệ thực vật Thành phố, Công an xã Bình Mỹ, huyện Củ Chi bất ngờ kiểm tra 3 cơ sở sơ chế rau muống tại khu vực này. Bình Mỹ là vựa rau lớn, mỗi ngày cung cấp hàng tấn rau muống cho các chợ khắp thành phố.
Kiểm tra tại cơ sở sơ chế rau muống do ông N.V.T (quê Nam Định) phát hiện ông sơ chế 440 kg rau muống bằng cách bào mỏng cọng rau rồi ngâm vào hóa chất để thành phẩm “tươi xanh” trước khi đưa đi phân phối. Tại cơ sở sơ chế của ông N.V.G (quê Ninh Bình, hiện ngụ ấp 5 xã Bình Mỹ) cũng phát hiện ông G. sơ chế 490 kg rau muống bào bằng cách ngâm hóa chất cho “xanh mướt mắt”. Tại cơ sở sơ chế rau muống của ông N.Đ.T (quê Ninh Bình, ngụ ấp 6B xã Bình Mỹ) cũng sơ chế rau muống bằng cách tương tự.
Clip: Thực nghiệm quá trình ngâm hóa chất cho rau "xanh" tại cơ sở vi phạm:
Quy trình ngâm hóa chất cho rau muống bào tươi xanh (từ trái qua): Pha hóa chất, ngâm hóa chất và thành phẩm "xanh tươi" - Ảnh: Anh Duy
Khi chúng tôi trở lại địa bàn vào hôm 9-9 để lập biên bản, niêm phong tang vật và thực nghiệm lại quy trình vi phạm, “công thức” sơ chế để rau ngả màu vàng úa thành rau “xanh” hiện lên rõ nét. Theo đó, cả 3 hộ kinh doanh này đều khai nhận mua một loại hóa chất nhuộm màu không rõ nguồn gốc ở chợ Nông sản Thủ Đức và chợ Kim Biên theo sự “mách nước” của những nông dân trồng rau khác trong vùng và của cả những đầu mối thu mua rau.
Ông Thìn khai nhận: “Tôi không rõ đó là hóa chất gì, chỉ nghe những người trồng trước mách bảo. Chỗ thu mua rau tôi tiêu thụ cũng chỉ mua chất này vì theo họ nếu không ngâm, rau sẽ mua ngả màu thành vàng úa, bán không chạy”.
Tại cơ sở của ông V.T hôm 7-9, đoàn kiểm tra đã phát hiện 35 lít hóa chất được sử dụng trong ngành công nghiệp in để nhuộm màu xanh cho lượng rau muống đã bào mỏng. Tại cơ sở ông G., phát hiện 3 thùng nhựa (mỗi thùng dung tích 20 lít) đựng hóa chất nhuộm xanh. Tại cơ sở ông Đ.T cũng phát hiện 1 thùng nhựa chứa 15 lít hóa chất nhuộm màu và 1 thùng nhựa chứa 15 lít hóa chất nhuộm đã pha loãng để nhuộm xanh rau.
Clip: Nguồn gốc hóa chất mua ngâm rau:
Hóa chất nhuộm xanh rau
Quy trình sơ chế để nhuộm rau “tươi xanh” gồm 3 bước chính: Rau muống sau khi thu hoạch ngoài đồng được nhặt bỏ hết lá, đưa vào máy bào mỏng. Sau đó số rau này sẽ được nhúng vào dung dịch hóa chất được pha loãng để nhuộm màu xanh lá rồi đem phân phối đến các điểm tiêu thụ trên địa bàn thành phố.
Hóa chất nhuộm…rẻ bèo
Ba cơ sở sơ chế trên đều khai nhận hành vi sử dụng hóa chất nhuộm xanh của mình với đoàn kiểm ra. Họ cho biết đều mua hóa chất ngâm với giá khá rẻ, khoảng 500.000 đồng/ lít, hay ở dạng bột với mức giá tương tự cho 1kg. 1kg có thể nhuộm màu xanh cho 20 tấn rau muống.
Ông Đ.T – chủ cơ sở rau vi phạm cho biết nếu không ngâm hóa chất thì bán sẽ không có lời vì khách hàng mê màu xanh của rau muống sẽ không chịu mua rau hơi ngả màu vàng. Đây là một thực tế vì khi rau muống được cắt hay bào, chỉ trong thời gian ngắn chúng sẽ bị ngả màu sang vàng úa do quá trình oxi hóa diễn ra.
Hơn 1670kg rau muống sơ chế ngâm hóa chất của 3 cơ sở trên đã bị tịch thu, tiêu hủy tại bãi rác Đông Thạnh – Hóc Môn. Những người chủ của các cơ sở này đều cho rằng họ không rõ hóa chất ngâm xanh rau trên là gì, nghĩ nhiều hộ trồng đã ngâm trước đó để bán không sao nên “có lẽ không gây nguy hại cho sức khỏe”!
Chậu hóa chất ngâm rau cho xanh
Theo hồ sơ của Phòng PC49 kết luận, hành vi ngâm rau cho “tươi xanh” của 3 cơ sở bị bắt quả tang đã được họ thực hiện từ năm 2014. Ông Đ.T – chủ một trong các sơ sở này khai nhận mỗi kg rau muống bào, ông bán với giá 5000 đ ra thị trường, lời 3000 đ/kg.
Mỗi ngày hàng trăm tấn rau muống bào “tươi xanh” tỏa đi khắp các ngõ ngách của Sài Gòn rồi theo chiếc đũa của thực khách vào dạ dày. Nhiều căn bệnh nguy hiểm từ đó cũng được dịp nảy sinh. Hành vi của các hộ trồng và sơ chế rau gian dối này cũng gây ảnh hưởng không nhỏ đến những cơ sở trồng rau sạch trong thành phố.
Rau muống báo "tươi xanh" sau khi ngâm