(CAO) Từ những năm 2008 trở lại đây, hầu hết các địa phương trong cả nước đã thực hiện việc hợp nhất Trung tâm Y tế Dự phòng (cấp huyện) và phòng Y tế huyện thành Trung tâm y tế (TTYT) cấp huyện, giao sở Y tế địa phương trực tiếp quản lý TTYT cấp huyện. Thế nhưng, đến nay, Quảng Bình là tỉnh duy nhất chưa hợp nhất thành TTYT cấp huyện và chưa quyết được sở Y tế hay UBND cấp huyện quản lý. Vì sao lại xảy ra chuyện lạ này?
Cả nước thống nhất
Ngày 4-11-2015, tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về việc quản lý đơn vị sự nghiệp y tế ở địa phương, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã chỉ đạo: “Thống nhất mô hình trong cả nước giao sở y tế các địa phương trực tiếp quản lý các TTYT cấp huyện”.
Trong thực tế, trong nhiều năm qua, tại 59 tỉnh, thành phố, việc thực hiện quản lý hệ thống y tế theo ngành dọc từ tuyến tỉnh trở xuống theo chỉ đạo của Bộ Chính trị tại kết luật số 43-KL/TW ngày 1-4-2009 đã phát huy hiệu quả, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân; trình độ, năng lực, chuyên môn của cán bộ, nhân viên y tế, đặc biệt là tuyến cơ sở (huyện, xã) được nhân lên qua việc luân chuyển, điều động cán bộ trong ngành y tế tạ từng địa phương. Ý kiến của hầu hết các địa phương cũng đề nghị tiếp tục thực hiện mô hình quản lý này.
Ngày 4-1-2016, Kết luận của Ban Bí thư về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 46-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa IX về công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới. Theo đó, đối với mô hình tổ chức hệ thống y tế cơ sở (tuyến huyện, xã) cần nghiên cứu để đổi mới, bảo đảm sự quản lý thống nhất theo ngành dọc.
Ngày 11-12-2015, Bộ Y tế và Bộ Nội vụ có Thông tư liên tịch số 51 cho rằng, TCYT xã, phường, thị trấn (gọi chung là Trạm Y tế xã) là đơn vị y tế thuộc TTYT cấp huyện.
Ngày 21-5-2015, UBND tỉnh Quảng Bình do ông Trần Tiến Dũng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình ký, gửi Bộ Nội vụ, thống nhất, Quảng Bình sẽ thực hiện TTYT tuyến huyện theo phương án 2: TTYT huyện trực thuộc sở Y tế như hiện nay. Cùng ngày 21-5-2015, UBND tỉnh Quảng Bình gửi Văn Phòng Chính phủ cho rằng, UBND tỉnh Quảng Bình thống nhất thực hiện mô hình Trung tâm Y tế huyện thực hiện hai chức năng (y tế dự phòng và khám bệnh, chữa bệnh); là đơn vị sự nghiệp y tế công lập trực thuộc Sở Y tế (quản lý theo ngành).
Quảng Bình "lẻ loi"…
Đến thời điểm này, Quảng Bình là tỉnh duy nhất chưa thực hiện mô hình này. Theo đó, hiện Quảng Bình vẫn đang tồn tại TTYT Dự phòng do sở Y tế quản lý và phòng Y tế cấp huyện do UBND huyện quản lý. Trong đó, phòng Y tế có trách nhiệm tham mưu UBND huyện về chức năng quản lý Nhà nước chăm sóc y tế ban đầu, quản lý tế tư nhân, An toàn vệ sinh thực phẩm; quản lý Trạm Y tế cấp xã quản lý về mặt nhân sự, tài chính…
Theo một giám đốc TTYT Dự phòng cấp huyện, thì TTYT Dự phòng thực hiện về mặt nghiệp vụ y tế dự phòng, chăm sóc sức khỏe ban đầu (chiếm khoảng 90% khối lượng công việc) được thực hiện tại các Trạm Y tế dẫn đến việc chồng chéo.
Phía TTYT Dự phòng về chỉ đạo, phối hợp công tác chuyên môn nghiệp vụ với Trạm Y tế không được hiểu quả, do việc cấp phát tài chính, nhân sự do phòng Y tế cấp huyện quản lý nên phía Trạm Y tế ít tuân thủ, thích thì thực hiện, không thích thì thôi chứ khó có biện pháp nào để chỉ đạo hiệu quả được. Phía phòng Y tế cấp huyện cho 5-6 biên chế, nhưng trong đó khoảng 3 biên chế được rút lên từ cấp Y tế xã phường nên trình độ nghiệp vụ, năng lực có hạn; trang thiết bị, phương tiện không đủ nên thực sự không phát huy được hiệu quả.
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Đức Cường, Giám đốc sở Y tế Quảng Bình cho biết, về phía ngành, sở đã tham mưu cho tỉnh thực hiện việc hợp nhất TTYT cấp huyện, quản lý các Trạm Y tế cấp xã và TTYT cấp huyện do sở Y tế quản lý.
Theo ông Cường, mới đây, tại cuộc họp do Chủ tịch tỉnh Quảng Bình đã triệu tập, nhưng lãnh đạo các huyện thì muốn TTYT cấp huyện để cho cấp huyện quản lý, trái với sự thống nhất chung trên toàn quốc (trừ Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh). Tại cuộc họp này, Chủ tịch tỉnh đồng tình việc thực hiện mô hình quản lý chung nhưng đến nay vẫn chưa thống nhất là TTYT cấp huyện do cấp huyện hay sở Y tế quản lý?.
“Nên hợp nhất, thống nhất để ngành Y tế quản lý để thống nhất trong cả nước, tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc báo cáo, triển khai công việc theo ngành dọc. Chứ để cấp huyện quản lý TTYT cấp huyện thì vướng nhiều vấn đề như đã đề cập. Chúng tôi cũng đề xuất triển khai nhanh nhưng do chưa thống nhất nên UBND tỉnh chưa ra quyết định cuối cùng. Lãnh đạo tỉnh cần sớm thực hiện hợp nhất, thống nhất để tư tưởng cán bộ ổn định, từ đó công việc mới đạt hiệu quả cao”, ông Cường đề xuất.