(CAO) Theo nghiên cứu mới đây, vi khuẩn cổ đại có thể đang ngủ yên bên dưới bề mặt sao Hỏa, nơi nó đã được che chắn khỏi bức xạ không gian khắc nghiệt trong hàng triệu năm.
Trong khi chưa tìm thấy bằng chứng về sự sống trên hành tinh đỏ, các nhà nghiên cứu đã mô phỏng các điều kiện trên sao Hỏa trong một phòng thí nghiệm để xem vi khuẩn và nấm có thể tồn tại như thế nào.
Các nhà khoa học đã rất ngạc nhiên khi phát hiện ra rằng vi khuẩn có thể tồn tại trong 280 triệu năm nếu nó được chôn vùi và bảo vệ khỏi bức xạ ion hóa và các tia bức xạ của Mặt trời bắn phá bề mặt sao Hỏa.
Phát hiện cũng chỉ ra rằng nếu sự sống từng tồn tại trên sao Hỏa, thì dấu tích của nó có thể vẫn âm thầm nằm dưới bề mặt hành tinh - nơi có thể khám phá trong tương lai khi khoan vào lớp đất của sao Hoả.
Trong khi sao Hỏa có thể là một môi trường hiếu khách hơn cho sự sống hàng tỷ năm trước, bao gồm bầu khí quyển và nước trên bề mặt của nó, ngày nay hành tinh đỏ lại giống như một sa mạc đóng băng. Các vùng giữa khô cằn của hành tinh có nhiệt độ trung bình là âm 62 độ C. Và sau đó là mối đe dọa bức xạ thường xuyên vì sao Hỏa có bầu khí quyển mỏng.
Đồng tác giả nghiên cứu Brian Hoffman, Charles E. và Emma H. Morrison, Giáo sư Hóa học và giáo sư sinh học phân tử tại Đại học Northwestern, Đại học Weinberg, cho biết: "Người ta cũng biết rằng nhiệt độ bề mặt trên sao Hỏa gần tương tự như băng khô, vì vậy nó thực sự bị đóng băng ở tầng sâu".
Vi khuẩn Deinococcus radiodurans trong môi trường nuôi cấy - Ảnh: Đại học Northwestern
Một nhóm nghiên cứu đã xác định giới hạn tồn tại của sự sống vi sinh vật khi nó tiếp xúc với bức xạ ion hóa giống như trên sao Hỏa. Sau đó, nhóm nghiên cứu đã đưa 6 loại vi khuẩn và nấm được tìm thấy trên Trái đất vào môi trường bề mặt sao Hỏa mô phỏng trong khi quét chúng bằng proton hoặc tia gamma để bắt chước bức xạ không gian.
Cuối cùng một trong những vi khuẩn đã chịu được điều kiện khắc nghiệt này là Deinococcus radiodurans - nó dường như hoàn toàn phù hợp với sự sống trên sao Hỏa.
Vi khuẩn này thuộc loại polyextremophile, có nghĩa là nó có thể sống sót trong các điều kiện khắc nghiệt như mất nước, môi trường axit và nhiệt độ lạnh. Vi khuẩn này cũng là một trong những sinh vật kháng bức xạ nhất mà khoa học từng biết.
Nghiên cứu trước đây đã phát hiện ra rằng vi khuẩn có thể tồn tại 1,2 triệu năm ngay dưới bề mặt sao Hỏa trong điều kiện bức xạ khắc nghiệt và môi trường khô, đông lạnh - và tồn tại lâu hơn một số vi sinh vật được biết là tồn tại trên Trái đất hàng triệu năm.
Nghiên cứu mới xác định rằng khi vi khuẩn Deinococcus radiodurans khi được làm khô, đông lạnh và chôn sâu dưới bề mặt sao Hỏa, nó có thể tồn tại trong môi trường chịu lên đến 140.000 đơn vị bức xạ - lớn hơn 28.000 lần so với mức độ phơi nhiễm phóng xạ có thể giết chết một con người.
Vi khuẩn này, nhìn giống như một quả bí ngô khi quan sát dưới kính hiển vi, có thể chỉ tồn tại vài giờ trên bề mặt sao Hỏa sau khi tiếp xúc liên tục với tia cực tím. Thời gian tồn tại dự kiến của nó đã tăng lên 1,5 triệu năm khi chỉ cách bề mặt 4 inch (10 cm) và khoảng 280 triệu năm nếu vi khuẩn nằm cách bề mặt 10 mét.
Tạp chí Astrobiology đã công bố một nghiên cứu chi tiết về những phát hiện này hôm 25-10.