Ả Rập Saudi chế tạo tên lửa đạn đạo với sự giúp đỡ của Trung Quốc

Đây được xem là một sự phát triển có thể gây ra tác động đáng kể trên khắp Trung Đông và làm phức tạp nỗ lực của chính quyền Biden nhằm kiềm chế tham vọng hạt nhân của Iran, đối thủ hàng đầu trong khu vực của Ả Rập Saudi.

Được biết, Ả Rập Saudi đã mua tên lửa đạn đạo từ Trung Quốc trong quá khứ nhưng chưa bao giờ có thể tự chế tạo - cho đến nay. Các hình ảnh vệ tinh do CNN thu được cũng cho thấy quốc gia Vùng Vịnh này hiện đang sản xuất vũ khí tại ít nhất một địa điểm.

Trong những tháng gần đây, các quan chức Mỹ tại nhiều cơ quan, bao gồm Hội đồng An ninh Quốc gia tại Nhà Trắng, đã được thông báo về thông tin tình báo tiết lộ nhiều vụ chuyển giao quy mô lớn công nghệ tên lửa đạn đạo nhạy cảm giữa Trung Quốc và Ả Rập Saudi.

Chính quyền Biden hiện đang phải đối mặt với những câu hỏi ngày càng cấp bách về việc liệu những tiến bộ về tên lửa đạn đạo của Ả Rập Saudi có thể thay đổi đáng kể cán cân quyền lực trong khu vực và có làm phức tạp thêm nỗ lực mở rộng các điều khoản của thỏa thuận hạt nhân với Iran bao gồm các hạn chế đối với công nghệ tên lửa của nước này hay không.

Iran và Ả Rập Saudi "không đội trời chung" và không có khả năng Tehran sẽ đồng ý ngừng chế tạo tên lửa đạn đạo nếu Ả Rập Saudi bắt đầu tự sản xuất.

Hố đốt xuất hiện ở cơ sở gần Dawadmi, Ả Rập Saudi - Ảnh: Planet

Jeffrey Lewis, một chuyên gia vũ khí và là giáo sư tại Viện Nghiên cứu Quốc tế Middlebury cho biết: “Trong khi sự chú ý đáng kể đã được tập trung vào chương trình tên lửa đạn đạo lớn của Iran, việc phát triển và hiện nay là sản xuất tên lửa đạn đạo của Ả Rập Saudi đã không nhận được mức độ giám sát tương tự.

Việc sản xuất tên lửa đạn đạo trong nước của Ả Rập Saudi cho thấy rằng bất kỳ nỗ lực ngoại giao nào nhằm kiểm soát việc phổ biến tên lửa sẽ cần có sự tham gia của các nước khác trong khu vực, như Ả Rập Saudi và Israel, những nước sản xuất tên lửa đạn đạo của riêng họ".

Bất kỳ phản ứng nào của Mỹ cũng có thể trở nên phức tạp trước những cân nhắc ngoại giao với Trung Quốc, khi chính quyền Biden tìm cách thu hút lại Bắc Kinh trong một số vấn đề chính sách ưu tiên cao khác, bao gồm khí hậu, thương mại và đại dịch.

Khi được hỏi liệu có bất kỳ sự chuyển giao công nghệ tên lửa đạn đạo nhạy cảm nào gần đây giữa Trung Quốc và Ả Rập Saudi hay không, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói với CNN trong một tuyên bố rằng, hai nước là "đối tác chiến lược toàn diện" và "đã duy trì hợp tác hữu nghị trên tất cả các lĩnh vực, kể cả trong lĩnh vực thương mại quân sự".

"Sự hợp tác như vậy không vi phạm bất kỳ luật pháp quốc tế nào và không liên quan đến việc phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt" - tuyên bố cho biết.

Theo ông Lewis, khi xem xét cơ sở đang được đề cập đến được xây dựng với sự hỗ trợ của Trung Quốc và các đánh giá tình báo mới cho thấy Ả Rập Saudi đã mua công nghệ tên lửa đạn đạo nhạy cảm từ Trung Quốc, rất có thể các tên lửa đang được sản xuất ở đó là thiết kế của Trung Quốc.

Nhưng cũng có bằng chứng Ả Rập Saudi đã tìm đến các quốc gia khác để được giúp đỡ trong việc phát triển chương trình tên lửa đạn đạo trong những năm gần đây, khiến việc xác định chính xác hệ thống vũ khí mà nước này đang chế tạo tại cơ sở này rất khó khăn.