Phóng viên BBC Jugal Purohit đã có chuyến tham quan con tàu trước khi nó được biên chế vào lực lượng hải quân Ấn Độ.
Vào sáng 2-9, tàu Vikrant nặng 45.000 tấn đã được hạ thuỷ tại một buổi lễ với sự tham dự của Thủ tướng Narendra Modi.
Đó là một khoảnh khắc mà Ấn Độ đã mong chờ sau 13 năm.
Con tàu dài 262m và cao gần 60m - là tàu sân bay đầu tiên mà Ấn Độ tự thiết kế và chế tạo. Nó có khả năng chứa 30 máy bay chiến đấu và trực thăng.
Thủ tướng Modi gọi tàu sân bay này là "một thành phố nổi" và là "biểu tượng của tiềm năng nội địa".
"Với INS Vikrant, Ấn Độ đã gia nhập danh sách các quốc gia sản xuất hàng không mẫu hạm khổng lồ với công nghệ bản địa. Điều này đã mang đến cho đất nước một niềm tin mới" - ông nói tại buổi lễ hạ thuỷ.
Hàng không mẫu hạm khác của Ấn Độ, INS Vikramaditya, có thể chở hơn 30 máy bay. HMS Queen Elizabeth của Hải quân Hoàng gia Anh có thể chở khoảng 40 chiếc và các tàu sân bay lớp Nimitz của Hải quân Mỹ có thể chứa hơn 60 máy bay.
Vikrant, có giá khoảng 200 tỷ rupee (2,5 tỷ USD), dự kiến sẽ được biên chế vào hải quân vào năm 2017. Nhưng giai đoạn thứ hai của quá trình chế tạo đã bị chậm trễ.
Tàu sân bay Vikrant - Ảnh: BBC
Nhưng việc đưa con tàu vào hoạt động vẫn là một thời khắc lịch sử đối với Ấn Độ, quốc gia hiện sẽ gia nhập một nhóm các quốc gia có khả năng đóng một con tàu như vậy. Đây cũng là 'phát súng' giúp ông Modi có kế hoạch tăng cường sản xuất thiết bị quốc phòng trong nước.
Cái tên Vikrant (có nghĩa là can đảm) cũng rất đặc biệt - đó là tên gọi hàng không mẫu hạm đầu tiên của Ấn Độ, mua từ Anh và đưa vào hoạt động năm 1961. Chiếc INS Vikrant đầu tiên là một biểu tượng chính của niềm tự hào dân tộc và đóng một vai trò quan trọng trong một số hoạt động quân sự - bao gồm cả cuộc chiến năm 1971 với Pakistan - trước khi ngừng hoạt động vào năm 1997.
Sau khi đi vào hoạt động hôm 2-9, tàu Vikrant mới sẽ đi qua cả vùng biển Ấn Độ và quốc tế, cùng với một đội tàu khu trục nhỏ và tàu ngầm để bảo vệ nó.
Khám phá bên trong con tàu
Hiện tại, Vikrant đang ở nhà máy đóng tàu Cochin thuộc sở hữu của chính phủ ở bang Kerala - nơi con tàu được đóng và là nơi tổ chức lễ chạy thử.
Sau khi đi vào hoạt động, nó sẽ là nơi làm việc - và là nhà riêng của 1.700 thành viên.
Trước buổi lễ, có các kỹ thuật viên ở khắp mọi nơi sửa chữa dây cáp, đánh bóng nội thất và đảm bảo mọi thứ đã ổn định để đưa vào vận hành.
Với đầy đủ thủy thủ đoàn, các nhà báo và du khách, bên trong con tàu có cảm giác như một khu phức hợp ồn ào không ngừng nghỉ.
Một sĩ quan chỉ cho chúng tôi đi vòng quanh Phòng điều khiển - "trái tim của con tàu".
Con tàu nội địa này là niểm tự hào của Ấn Độ - Ảnh: BBC
“Từ đây, các động cơ tuabin khí có thể được vận hành, đó là cách thành phố nổi này di chuyển” - Trung úy Sai Krishnan, một sĩ quan kỹ thuật cấp cao, cho biết. Bốn động cơ trên tàu cùng nhau tạo ra công suất 88MW - đủ để cung cấp điện cho một thành phố, ông nói thêm.
Có ba phòng trưng bày, hoặc phòng đựng thức ăn, có máy bán cà phê tự động, bàn ghế và nơi để đồ dùng lớn.
"Nếu bạn kết hợp các phòng trưng bày này, gần 600 nhân viên có thể dùng bữa cùng một lúc", một sĩ quan cho biết.
Trên tàu còn có một bệnh viện 16 giường, hai phòng mổ và khoa chăm sóc đặc biệt.
Trong nhà chứa máy bay, hai máy bay xuất xứ Nga - một tiêm kích MiG-29K và một trực thăng cảnh báo sớm Kamov-31 - được đặt về phía đuôi.
Trung úy Vijay Sheoran cho biết: "Hãy coi đây giống như một bãi đậu xe, với một đội trông coi việc bảo trì và sửa chữa. Từ đây, các thang máy đặc biệt sẽ đưa máy bay lên sàn đáp để thực hiện các hoạt động bay".
Hải quân có kế hoạch thử nghiệm các hoạt động bay chuyên sâu từ con tàu vào cuối năm nay.
“Kích thước sàn đáp của chúng tôi gần 12.500m2 - gần bằng 2,5 sân khúc côn cầu - và chúng tôi có thể vận hành 12 máy bay chiến đấu và 6 máy bay trực thăng cùng một lúc,” Trung úy Siddharth Soni, sĩ quan tàu sân bay cho biết.
Một chiếc MiG-29K bên trong tàu sân bay - Ảnh: BBC
Mặc dù bây giờ Ấn Độ sẽ có hai tàu sân bay - INS Vikramaditya và Vikrant - nhiều tư lệnh hải quân đã tuyên bố công khai rằng họ cần thêm ít nhất một chiếc nữa. Nhưng chính phủ vẫn chưa cấp vốn cho việc này.
Phó đô đốc đã nghỉ hưu AK Chawla, người cho đến gần đây đã giám sát quá trình chế tạo và vận hành của Vikrant, nói rằng sự lựa chọn là hành động ngay bây giờ hoặc bỏ mặc. Ông nêu ví dụ về Trung Quốc, nước đã mở rộng sức mạnh hàng hải bằng cách "đóng tàu sân bay với tốc độ đáng kinh ngạc".
"Bạn không thể chế tạo tàu sân bay trong một sớm một chiều, cần có thời gian và do đó, điều rất quan trọng là chúng ta phải có nhiều tàu hơn như Vikrant có thể bảo vệ hạm đội của chúng ta, đi xa và hạ gục tàu địch trước khi chúng có thể tới hàng không mẫu hạm hoặc các tàu khác” - ông nói.
Từ năm 2012 đến năm 2022, Trung Quốc đã đưa vào hoạt động hai tàu sân bay. Nước này cũng có lực lượng hải quân lớn nhất thế giới về số lượng - mặc dù Mỹ vẫn dẫn đầu về năng lực.
Madhu Nair, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành của Cochin Shipyard, cho biết việc chế tạo con tàu (mặc dù bị ảnh hưởng bởi sự chậm trễ lớn) đã khiến họ tự tin hơn.
Phòng bệnh viện bên trong con tàu - Ảnh: BBC
Với 76% các bộ phận của con tàu có nguồn gốc từ bản địa - khoảng 500 công ty Ấn Độ đã nhập khẩu - cả hải quân và Nhà máy đóng tàu Cochin cho biết chi phí của tàu Vikrant là một khoản đầu tư vào việc tăng cường khả năng quốc phòng của Ấn Độ.
Nhà máy đóng tàu hiện đang đầu tư vào một bến tàu mới - sẽ sẵn sàng vào năm 2024 - để đóng tàu sân bay tiếp theo của Ấn Độ, ông Nair nói.
"Tôi hy vọng rằng sự chấp thuận cho việc đóng tàu sân bay tiếp theo sẽ có hiệu lực. Nếu đúng như vậy, chúng tôi sẽ sẵn sàng cho việc giao hàng nhanh hơn nhiều" – ông nói.