(CAO) Hôm 5/7, Reuters đưa tin tân Thủ tướng Anh Keir Starmer vừa đắc cử cam kết sẽ xây dựng lại đất nước, giảm bớt sức nóng chính trị sau nhiều năm biến động và xung đột.
Đứng bên ngoài văn phòng và nơi ở mới tại Số 10 phố Downing, Starmer thừa nhận quy mô của thách thức sau chiến thắng áp đảo của đảng ông (Công đảng) trong cuộc bầu cử quốc hội, chấm dứt 14 năm nắm quyền của chính phủ đảng Bảo thủ đầy biến động.
Ông cảnh báo rằng bất kỳ sự cải thiện nào cũng sẽ mất thời gian và trước tiên ông cần phải xây dựng lại niềm tin vào chính trị.
"Sự thiếu tin tưởng này chỉ có thể được chữa lành bằng hành động chứ không phải lời nói. Tôi biết điều đó" - ông nói.
"Trên thực tế, cho dù bạn có bỏ phiếu cho Công đảng hay không, đặc biệt nếu bạn không bầu cho tôi, tôi nói thẳng với bạn - chính phủ của tôi vẫn sẽ phục vụ bạn. Chính trị có thể là một lực lượng tốt. Chúng tôi sẽ chứng minh điều đó".
Starmer đã được chào đón bởi những tiếng reo hò nồng nhiệt và dành thời gian trước khi phát biểu để bắt tay và ôm các trợ lý cũng như những người chúc mừng xếp hàng ở Phố Downing – những cảnh gợi nhớ đến người tiền nhiệm Công đảng Tony Blair nhậm chức vào năm 1997.
Đứng sau bục diễn thuyết, vị tân thủ tướng nói rằng ông hiểu rằng nhiều người Anh đã vỡ mộng về chính trị sau nhiều năm.
Starmer cho biết sự thất cử của Đảng Bảo thủ báo hiệu rằng nước Anh đã sẵn sàng thiết lập lại: "Bởi vì cho dù cơn bão trong lịch sử có khốc liệt đến đâu, một trong những sức mạnh to lớn của quốc gia này luôn là khả năng di chuyển đến những vùng nước yên tĩnh hơn" – ông ví von.
Tân thủ tướng Anh Starmer và phu nhân - Ảnh: Reuters
Chiến thắng áp đảo
Đảng Lao động (Công đảng) trung tả đã giành được đa số lớn trong quốc hội gồm 650 ghế, khiến Rishi Sunak phải từ chức thủ tướng vào sáng 5/7, trước khi Starmer đến gặp Vua Charles và chính thức được bổ nhiệm làm thủ tướng.
Ông cho biết ông sẽ chiến đấu hàng ngày để xây dựng lại niềm tin, nói rằng nước Anh sẽ có một "chính phủ không bị gánh nặng bởi học thuyết", nhấn mạnh điều mà ông đã lặp lại trong chiến dịch tranh cử - rằng ông sẽ đặt quốc gia lên hàng đầu.
Đảng Bảo thủ của Sunak đã phải gánh chịu thành tích tồi tệ trong lịch sử lâu dài của đảng khi các cử tri trừng phạt họ vì cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt, dịch vụ công không đạt và một loạt vụ bê bối.
“Đối với đất nước, tôi muốn nói lời xin lỗi đầu tiên và quan trọng nhất” - Sunak nói bên ngoài Phố Downing, đồng thời cho biết thêm ông sẽ tiếp tục giữ chức lãnh đạo Đảng Bảo thủ cho đến khi đảng sẵn sàng bổ nhiệm người thay thế ông.
"Tôi đã cống hiến hết mình cho công việc này, nhưng bạn đã gửi một tín hiệu rõ ràng rằng chính phủ Vương quốc Anh phải thay đổi, và phán quyết của bạn là quan trọng duy nhất. Tôi đã nghe thấy sự tức giận, thất vọng của bạn và tôi chịu trách nhiệm về sự mất mát này” – ông nhấn mạnh.
Bất chấp chiến thắng thuyết phục của Starmer, các cuộc thăm dò cho thấy có rất ít sự nhiệt tình dành cho Starmer hoặc đảng của ông ấy. Nhờ sự khác biệt của hệ thống ưu tiên đầu tiên của Anh và tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu thấp, chiến thắng của Đảng Lao động đã đạt được với ít phiếu bầu hơn mức họ giành được vào năm 2017 và 2019 - kết quả tồi tệ nhất mà đảng này giành được trong 84 năm.
Đồng bảng Anh, chứng khoán và trái phiếu chính phủ của Anh tăng nhẹ vào ngày 5/7, nhưng Starmer lên nắm quyền vào thời điểm đất nước đang phải đối mặt với một loạt thách thức khó khăn.
Gánh nặng thuế của Anh sắp đạt mức cao nhất kể từ sau Thế chiến thứ hai, nợ ròng gần như tương đương với sản lượng kinh tế hàng năm, mức sống giảm sút và các dịch vụ công đang rơi vào tình trạng ọp ẹp.
Một số kế hoạch đầy tham vọng hơn của Công đảng, chẳng hạn như các cam kết chi tiêu xanh hàng đầu của họ, đã bị thu hẹp lại, trong khi Starmer hứa sẽ không tăng thuế đối với "người dân lao động".
Tương tự như vậy, ông đã hứa sẽ loại bỏ chính sách gửi người xin tị nạn đến Rwanda của Đảng Bảo thủ, nhưng với việc di cư là một vấn đề bầu cử quan trọng, bản thân ông sẽ phải chịu áp lực phải tìm cách ngăn chặn hàng chục nghìn người đến eo biển Manche từ Pháp để tìm đường vượt biên sang Anh.
“Tôi không hứa với bạn rằng mọi chuyện sẽ dễ dàng” - Starmer nói trước đó tại một cuộc mừng chiến thắng. "Thay đổi một quốc gia không giống như bật công tắc. Đó là công việc khó khăn. Kiên nhẫn, quyết tâm, nỗ lực và chúng ta sẽ phải hành động ngay lập tức" – ông nhấn mạnh.