(CAO) Cả hai ứng cử viên trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng của lưỡng đảng: cựu tổng thống Mỹ Donald Trump và phó tổng thống Mỹ Kamala Harris đang cạnh tranh nhau để giành lấy sự ủng hộ của cử tri dựa vào các chính sách kinh tế của họ.
Kinh tế là quan tâm trọng yếu
Cuộc thăm dò dư luận luôn cho thấy kinh tế là vấn đề mà cử tri Mỹ quan tâm nhất. Một cuộc thăm dò như vậy do tạp chí The Economist và YouGov thực hiện trong những ngày gần đây đã liệt kê “lạm phát/giá cả” và “việc làm và nền kinh tế” là những mối quan tâm hàng đầu của cử tri.
BBC nhận định có lẽ cách mà ông Trump vận động tranh cử lần này là nhắc nhở cử tri rằng họ không hài lòng như thế nào về tình trạng giá cả tăng cao và đổ lỗi cho bà Harris về tình trạng lạm phát đã đẩy chi phí sinh hoạt tăng cao trong thời gian bà làm việc bên cạnh Tổng thống Biden tại Nhà Trắng.
Phía bà Harris đã sớm nhận ra kinh tế là một vấn đề trọng yếu. Trong bài phát biểu tại bang Bắc Carolina hôm 16/8, bà Harris hứa sẽ mở rộng tín dụng thuế trẻ em, giúp mọi người mua căn nhà đầu tiên và khuyến khích xây dựng nhà ở giá phải chăng hơn. Bà cũng cho biết bà hy vọng có thể giải quyết tình trạng giá lương thực và hàng tạp hóa tăng cao liên tục bằng cách cấm hành vi nâng giá với mức “giá cắt cổ” hoặc trục lợi cho công ty quá mức.
Harris nhấn mạnh: “Theo bất kỳ thước đo nào, nền kinh tế của chúng ta là hùng mạnh nhất thế giới. Nhiều người Mỹ vẫn chưa cảm nhận được sự tiến bộ đó trong cuộc sống hàng ngày của họ”.
Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy ông Trump được đánh giá cao hơn đối thủ trong việc xử lý các vấn đề kinh tế của đất nước
Joe Biden và Kamala Harris lẽ ra có thể tự hào về một số chỉ số kinh tế rất tốt. Có sự tăng trưởng mạnh mẽ, mức độ tạo việc làm kỷ lục và tuần này tỷ lệ lạm phát lần đầu tiên giảm xuống dưới 3% trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Biden. Nhưng vì giá vẫn cao nên cử tri cũng không cảm thấy khá hơn chút nào. Cử tri không quan tâm đến tỷ lệ lạm phát – họ quan tâm đến mức giá.
“Một thống đốc ngân hàng trung ương muốn lạm phát quay trở lại mục tiêu. Người mua hàng muốn lấy lại giá cũ” - Jared Bernstein - Chủ tịch Hội đồng cố vấn kinh tế của Tổng thống Biden, cho biết trong bài phát biểu hồi tháng 7.
BBC dẫn lời Jeff Tester - người làm việc tại bến du thuyền trên Vịnh Chesapeake ở bang Maryland cho biết giá cả tăng cao đang thực sự gây tổn hại cho anh.
“Tôi được trả tiền theo giờ. Tôi thức dậy để đi làm mỗi ngày. Tôi nghĩ bạn phải làm điều đó để có được giấc mơ Mỹ. Nhưng tôi chỉ biết nó ngày càng khó khăn hơn” – Tester chia sẻ.
Tuy nhiên không phải ai cũng quy trách nhiệm cho ông Biden hay bà Harris.
Dan Nardo, một nhà môi giới du thuyền đã nghỉ hưu, cho biết ông tin rằng đại dịch, giá dầu, chiến tranh nước ngoài và các vấn đề về chuỗi cung ứng có liên quan nhiều đến việc tăng giá hơn là Tổng thống Mỹ.
Bạn của ông - Randy Turk, một luật sư đã nghỉ hưu chia sẻ với BBC rằng ông cảm thấy chính quyền mới có thể sẽ đi theo con đường tương tự để cố gắng giảm lạm phát, bất kể là ai thắng. Ông nhận định: “Không phải là một tổng thống khác có thể thực sự tạo ra sự khác biệt lớn như vậy”.
Ai sẽ điều hành nền kinh tế tốt hơn?
Ruth Igielnik, biên tập viên của tờ New York Times cho biết dữ liệu mới nhất mà cô thu thập được cho thấy “cử tri có nhiều cảm xúc tiêu cực về nền kinh tế với tổng thống Joe Biden”. Nói chuyện với tôi trên podcast của BBC, bà giải thích rằng trong cuộc thăm dò của mình, Trump vẫn được cử tri ưa chuộng hơn khi điều hành về mặt kinh tế, nhưng khi ông từng dẫn trước ông Biden 18 điểm thì giờ đây ông chỉ dẫn trước bà Harris khoảng 8 điểm.
Một cuộc thăm dò riêng trong tuần này được thực hiện bởi tờ Financial Times và Trường Kinh doanh Ross của Đại học Michigan cho thấy bà Harris đang dẫn trước Trump về người mà dân Mỹ tin tưởng để xử lý nền kinh tế.
Ông Trump và bà Harris dự kiến sẽ so kè nhau về vấn đề kinh tế
Vì thế, không có gì ngạc nhiên khi đảng Cộng hòa công khai cầu xin Trump tập trung vào các vấn đề, đặc biệt là nền kinh tế và ngừng tiến hành các cuộc tấn công cá nhân chống lại bà Harris.
Trong bài phát biểu tuần này, Trump nói với những người ủng hộ rằng ông sẽ nói về nền kinh tế nhưng lại gặp khó khăn trong việc duy trì chủ đề. “Họ nói đây là chủ đề quan trọng nhất” - ông nói, “họ” ám chỉ các cố vấn và chiến lược gia của ông, những người tin rằng đây là cách thức tấn công mạnh nhất của ông để lấy điểm trước cử tri về đối thủ: Hãy nói về vấn đề kinh tế. “Tôi không chắc là như vậy. Nhưng họ nói đó là điều quan trọng nhất” - ông nói thêm, trước khi liệt kê vấn đề nhập cư, tội phạm.
BBC dẫn lời Matt Terrill - cựu chánh văn phòng chiến dịch tranh cử tổng thống của thượng nghị sĩ Marco Rubio cho biết: “Cử tri không quan tâm đến tính cách hoặc ai đang thu hút quy mô đám đông lớn hơn. Các cử tri độc lập, chưa quyết định, dao động ở các bang quan trọng quan tâm đến nền kinh tế và lạm phát nên chỉ cần tập trung vào những vấn đề cốt lõi đó. Hãy tập trung vào việc nói về cách bạn sẽ làm cho cuộc sống của người Mỹ tốt hơn trong bốn năm tới”.
Trở lại năm 1992, đảng viên Đảng Dân chủ Jim Carville đã đặt ra khẩu hiệu “Đó là do nền kinh tế, thật ngu ngốc” khi ông đang thực hiện chiến dịch tranh cử tổng thống của Bill Clinton.
Đó là lời khuyên mà mọi chiến dịch kể từ đó đều tuân theo. Nhưng Trump, lần này, dường như đang cảm thấy khó gắn bó với điều đó một cách bất thường. Rốt cuộc, theo cuộc thăm dò của tờ Financial Times, để trả lời câu hỏi của ông Trump “Bây giờ bạn có khá hơn so với khi tôi còn là tổng thống không?” mà ông đăng trên tài khoản cá nhân, chỉ có 19% cử tri đồng ý như vậy.