(CAO) Hôm 11-3, AAP đưa tin Iran và ẢRập Saudi đã đồng ý thiết lập lại quan hệ ngoại giao sau 7 năm rạn nứt làm gia tăng căng thẳng ở vùng Vịnh và làm sâu sắc thêm xung đột từ Yemen cho đến Syria.
Thỏa thuận này được công bố sau 4 ngày đàm phán tại Bắc Kinh (Trung Quốc) giữa các quan chức an ninh hàng đầu của hai cường quốc Trung Đông.
Iran và Ả Rập Saudi đã đồng ý "nối lại quan hệ ngoại giao giữa họ và mở lại các đại sứ quán và cơ quan đại diện của họ trong khoảng thời gian tới" - theo một tuyên bố của Iran, Ả Rập Saudi và Trung Quốc.
"Thỏa thuận bao gồm việc họ khẳng định tôn trọng chủ quyền của các quốc gia và không can thiệp vào công việc nội bộ" – tuyên bố 3 bên cho biết thêm.
Ả Rập Saudi trước đó đã nhiều lần cáo buộc Iran về các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái nhắm vào các cơ sở dầu mỏ của vương quốc này vào năm 2019 cũng như các cuộc tấn công vào các tàu chở dầu ở vùng Vịnh.
Iran phủ nhận các cáo buộc này.
Phong trào Houthi liên kết với Iran của Yemen thường thực hiện các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái xuyên biên giới nhắm vào lãnh thổ Ả Rập Saudi - quốc gia đã dẫn đầu một liên minh chống lại Houthi và vào năm 2022 đã mở rộng các cuộc tấn công sang Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.
Iran và Ả Rập Saudi nối lại quan hệ ngoại giao
Trong thỏa thuận hôm 11-3, Ả Rập Saudi và Iran cũng đồng ý kích hoạt thỏa thuận hợp tác an ninh được ký năm 2001 cũng như một hiệp định khác trước đó về thương mại, kinh tế và đầu tư.
Cả hai nước đều cảm ơn Trung Quốc cũng như Iraq và Oman đã tổ chức các cuộc đàm phán trước đó vào năm 2021 và 2022.
Thỏa thuận được ký bởi quan chức an ninh hàng đầu của Iran, Ali Shamkhani, và cố vấn an ninh quốc gia của Ả Rập Saudi Musaed bin Mohammed Al-Aiban.
Hai cường quốc Hồi giáo hàng đầu ở Trung Đông đã bất hòa trong nhiều năm và ủng hộ các bên đối lập trong các cuộc chiến tranh ủy nhiệm từ Yemen đến Syria và các nơi khác.
Ả Rập Saudi cắt đứt quan hệ với Iran vào năm 2016 sau khi đại sứ quán nước này ở Tehran bị xông vào trong cuộc tranh chấp giữa hai nước về việc Ả Rập Saudi hành quyết một giáo sĩ Hồi giáo dòng Shiite.
Bộ trưởng Ngoại giao Iran Hossein Amirabdollahian nói rằng việc bình thường hóa quan hệ mang lại triển vọng lớn cho cả hai nước và cho Trung Đông, đồng thời gợi ý về các bước tiếp theo.
“Chính sách láng giềng, với tư cách là trục chính trong chính sách đối ngoại của chính phủ Iran, đang đi đúng hướng và bộ máy ngoại giao đang tích cực chuẩn bị cho các bước đi mang tính khu vực hơn” - Amirabdollahian viết trên Twitter.
Một quan chức an ninh cấp cao của Iran cho biết thỏa thuận hôm 11-3 đã được Lãnh đạo tối cao Iran - Ayatollah Ali Khamenei xác nhận.
“Đó là lý do tại sao Shamkhani đến Trung Quốc với tư cách là đại diện của nhà lãnh đạo tối cao”, quan chức này nói với Reuters.