(CAO) Việc khai quật tàu cổ tại biển Dung Quất (Quảng Ngãi) chỉ thu được các mảnh vỡ, ít hiện vật vụn vặt. Một doanh nghiệp của Trung Quốc chuyên thực hiện các dự án cảng biển ở Việt Nam có liên quan.
Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) tỉnh Quảng Ngãi đã có báo cáo gửi UBND tỉnh kết quả khai quật tàu cổ đắm tại vùng biển Dung Quất – thuộc Khu Kinh tế (KKT) Dung Quất.
Báo cáo có nội dung, việc khai quật tàu cổ và hiện vật thu được hầu như không còn nguyên vẹn, thu được 10.000 tiêu bản gốm sứ Trung Quốc. Số gốm sứ này được sản xuất trong giai đoạn thời Minh (1573 - 1620). Nếu các hiện vật nguyên vẹn thì đây là con tàu cổ vô cùng giá trị. Tuy nhiên, kết quả thu được rất ít hiện vật nguyên vẹn, hầu như chỉ thu được mảnh vỡ. Quá trình trục vớt xác định, xác tàu nằm trong gầm cầu cảng đang thi công, rất khó nghiên cứu và trục vớt nên chỉ thu được một số mảnh gỗ, thanh đà, đinh sắt.
Sau hơn 1 năm khai quật với kinh phí hơn 48 tỷ đồng, việc thu về kết quả chỉ toàn mảnh vỡ vụn. Ảnh: Minh Hoàng
Tháng 7-2017, trong quá trình thi công hút cát tạo bãi để xây dựng cảng biển (Cảng Hào Hưng), Công ty TNHH MTV Hào Hưng - Quảng Ngãi (gọi tắt là Cty Hào Hưng) phát hiện nhiều mảnh gốm sứ, mảnh gỗ nhỏ theo ống hút chảy tràn ra ngoài tại vị trí cách bờ khoảng 6 - 7m và sâu khoảng 9m, thuộc thôn Tuyết Diêm 3 (xã Bình Thuận, huyện Bình Sơn).
Cơ quan chức năng phát hiện xác tàu cổ dài từ 20 – 30m, mạn tàu phát lộ, thân tàu có nhiều gốm. Các chuyên gia nhận định, số hiện vật gốm sứ này thuộc thời nhà Minh và nhiều khả năng tàu chở cổ vật gốm sứ đi qua vùng biển này thì gặp nạn và bị chìm.
Cty Hào Hưng nhiều lần đề nghị UBND tỉnh khai quật tàu cổ nhằm làm sạch không gian để thi công Cảng. UBND tỉnh có văn bản chỉ đạo bảo vệ, thăm dò, khai quật khẩn cấp con tàu và cổ vật, hoàn trả mặt bằng cho Cty Hào Hưng.
Theo báo cáo của Sở, việc khai quật nhiều lần gặp khó khăn, vướng mắc do giải quyết việc yêu cầu bồi thường (khoảng 20 tỷ đồng - PV) của Cty Hào Hưng. Sau đó, Bộ VHTT&DL quyết định cho phép Bảo tàng Lịch sử Quốc gia phối hợp với Sở VHTT&DL Quảng Ngãi khai quật tàu và cổ vật với kinh phí 48,4 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước.
Ngày 9-7-2018, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia phối hợp với Sở VHTT&DL Quảng Ngãi tổ chức khởi công khai quật trên diện tích 800m2. Việc khai quật được thực hiện do hàng trăm chuyên gia, thợ lặn của Việt Nam thực hiện; có sự bảo vệ hiện trường của lực lượng Công an, Biên phòng.
Sở VHTT&DL kiến nghị UBND tỉnh Quảng Ngãi đề nghị Bộ VHTT&DL cho kết thúc công trường khai quật tàu cổ để triển khai công tác xử lý bảo quản, chỉnh lý, phân loại và giám định hiện vật đã trục vớt để phục vụ trưng bày tại Bảo tàng; đồng thời trả lại mặt bằng để Cty Hào Hưng tiếp tục thực hiện dự án nạo vét mặt biển để đưa vào khai thác.
Báo cáo, kiến nghị của Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ngãi các sự việc liên quan và xử lý khai quật tàu cổ và hiện vật.
“Việc tiếp tục khai quật tàu cổ và các hiện vật là không khả thi và hiệu quả thu được không cao”, ông Nguyễn Minh Trí – Giám đốc Sở VHTT&DL Quảng Ngãi khẳng định.
Công ty TNHH MTV Hào Hưng - Quảng Ngãi trực thuộc Công ty TNHH Hào Hưng (trụ sở P.1, Q.11, TP.HCM) do ông Thang Văn Hóa (quốc tịch Trung Quốc) làm Giám đốc. Công ty TNHH Hào Hưng chuyên thực hiện các dự án đầu tư cảng biển; xuất khẩu dăm gỗ; kinh doanh dịch vụ tàu biển; vận tải đường bộ, đường biển…
Công ty TNHH Hào Hưng đang thực hiện nhiều dự án ở nhiều khu kinh tế, vùng biển trọng yếu như: Cảng Quảng Ninh, bến phao khu vực chuyển tải Hòn Nét (Quảng Ninh), Cảng nước sâu Nghi Sơn (Thanh Hóa), Cảng Hòn La (Quảng Bình), Cảng Chân Mây (Thừa Thiên – Huế), Cảng Dung Quất (Quảng Ngãi), Cảng Gò Dầu (Đồng Nai); khu vực rừng phòng hộ ở Cà Mau…