Đi đầu trong triển khai thực hiện nghị quyết của Đảng
Trình bày sự cần thiết của việc ban hành dự luật CAND (sửa đổi), Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, Bộ Công an được giao trách nhiệm đi đầu trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết của Trung ương Đảng.
Trên cơ sở đề xuất của Đảng ủy Công an Trung ương và Bộ Công an, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 15/3/2018 “về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, trong đó xác định: tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm an ninh, trật tự và xây dựng lực lượng Công an nhân dân thống nhất thực hiện chế độ thủ trưởng đơn vị đồng thời làm bí thư cấp ủy, kết thúc việc thực hiện Quy định số 216-QĐ/TW ngày 09/12/2013 của Ban Bí thư về thực hiện chế độ chính ủy, chính trị viên ở Bộ tư lệnh Cảnh sát cơ động...
Bộ trưởng Tô Lâm trình bày tờ trình dự luật CAND (sửa đổi) sáng nay 7-6
Việc ban hành luật cũng nhằm đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an, không tổ chức cấp tổng cục, nâng cao chất lượng cấp cục trực thuộc Bộ Công an, sáp nhập Cảnh sát phòng cháy chữa cháy với Công an tỉnh, xây dựng Công an xã, thị trấn chính quy; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về an ninh, trật tự, đấu tranh phòng, chống tội phạm của Bộ Công an.
Bên cạnh đó, theo Bộ trưởng Tô Lâm, việc Quốc hội đã thông qua nhiều luật, bộ luật có những quy định liên quan đến chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Công an nhân dân cũng đòi hỏi phải sửa đổi, bổ sung Luật Công an nhân dân năm 2014 bảo đảm đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật của Nhà nước ta.
Luật ra đời cũng nhằm khắc phục kịp thời những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong thi hành Luật Công an nhân dân năm 2014
Điều 25.000 Công an chính quy xuống công an xã
Theo dự luật, điểm đáng chú ý trong thay đổi tổ chức Công an nhân dân là dự luật không quy định về Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy tại Điều 18 dự thảo Luật (bỏ khoản 2 Điều 16 Luật Công an nhân dân năm 2014). Để đáp ứng yêu cầu bảo đảm an ninh trật tự, dự luật cho phép Bộ trưởng Bộ Công an quyết định thành lập các đồn, trạm Công an và các đơn vị độc lập bố trí tại những địa bàn cần thiết.
Quán triệt chủ trương xây dựng Công an xã, thị trấn chính quy theo Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 15-3-2018 của Bộ Chính trị, dự thảo Luật không quy định Công an xã là lực lượng bán chuyên trách (bỏ khoản 3 Điều 16 Luật Công an nhân dân năm 2014). Đồng thời, bổ sung một khoản vào Điều 18 dự thảo Luật với nội dung như sau: “Chính phủ quy định việc xây dựng Công an xã, thị trấn chính quy”, để thể chế hóa quan điểm của Bộ Chính trị trong Nghị quyết số 22-NQ/TW.
Như thế, bộ máy sẽ được bố trí phù hợp với đặc điểm tình hình an ninh, trật tự tại địa bàn xã, thị trấn. Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, hiện nay số đơn vị Công an xã, thị trấn đã được bố trí Công an chính quy là 1.065; số đơn vị Công an xã, thị trấn chưa được bố trí Công an chính quy còn 8.516.
Để xây dựng Công an xã, thị trấn chính quy thì Bộ Công an sẽ điều động khoảng 25.000 Công an chính quy trong biên chế hiện có (không tăng thêm biên chế) xuống đảm nhận các chức danh Công an xã. Chính phủ chỉ đạo việc sắp xếp, bố trí lại đội ngũ công chức đang làm Trưởng Công an xã, thị trấn.
Ngoài ra, dự luật sửa đổi cũng bổ sung vào khoản 1 Điều 19 dự thảo Luật nội dung: “Chính phủ quy định cục đặc biệt thuộc Bộ Công an”. Sửa đổi quy định về thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Công an quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Công an thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt (khoản 2 Điều 19 dự thảo Luật).
Không quy định cứng số lượng các vị trí có hàm cấp tướng
Tại chương IV về sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ Công an nhân dân dự thảo Luật đã sửa đổi tên điều và nội dung các khoản, điểm về chức vụ, chức danh để phù hợp với tổ chức bộ máy mới (Điều 25 dự thảo Luật).
Dự luật cũng sửa đổi quy định cấp bậc hàm cao nhất đối với chức vụ của sĩ quan Công an nhân dân theo hướng không quy định cứng số lượng các vị trí có cấp bậc hàm cao nhất là cấp Tướng mà chỉ xác định các chức vụ, chức danh có cấp bậc hàm cao nhất là cấp Tướng để bảo đảm linh hoạt và phù hợp với tổ chức bộ máy mới của Bộ Công an (khoản 1 Điều 26 dự thảo Luật).
Sửa đổi quy định về thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ như sau: “Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm chức vụ Thứ trưởng Bộ Công an; Cục trưởng cục đặc biệt; nâng lương cấp bậc hàm Đại tướng, Thượng tướng”; bổ sung thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Công an về nâng lương cấp bậc hàm Trung tướng, Thiếu tướng phù hợp với các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành (Điều 27 dự thảo Luật). Đồng thời bổ sung quy định về hạn tuổi phục vụ cao nhất của hạ sĩ quan (45 tuổi), nữ sĩ quan cấp Tướng trong Công an nhân dân (60 tuổi) (Điều 31 dự thảo Luật).