Có lúc tưởng chừng như dịch đã được kiểm soát hoàn toàn, để rồi sau đó không lâu, chúng ta lại phải đối diện với nguy cơ bùng phát trở lại chỉ vì những trường hợp nhập cảnh bất hợp pháp, trốn tránh khai báo YT và cách ly tập trung. Trong thời điểm Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán cận kề, nguy cơ bùng phát từ những trường hợp này càng trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết.
Tìm mọi cách để vượt biên
Sáng 29-12, nguồn tin của phóng viên Báo CATP cho biết, Trung tâm YT quận Thủ Đức (TPHCM) vừa phát hiện nhóm người có biểu hiện nhập cảnh trái phép trên chuyến xe khách gồm 5 người quốc tịch Trung Quốc (TQ) và 4 người Việt.
Người nhập cảnh qua cửa khẩu
Cụ thể, khoảng 1 giờ 45 ngày 28-12, lực lượng CSGT Bình Triệu phát hiện xe khách chở 8 người với nhiều dấu hiệu nghi vấn nên ra hiệu lệnh dừng xe. Quá trình kiểm tra nhanh xác định trong số hành khách (HK) trên xe có 5 người TQ không giấy tờ tùy thân, còn lại gồm 1 tài xế (TX), 2 phụ xe và 1 HK. Quá trình làm việc với lực lượng chức năng, TX xe khách khai xuất phát từ Bến Thượng Lý (Hải Phòng) sáng 26-12, chở tổng cộng 14 HK vào TPHCM, quá trình di chuyển, đón trả nhiều khách dọc đường nên không nắm bất kỳ thông tin nào của HK. Hiện 5 người TQ đã được đưa đến khu cách ly tập trung tại H. Củ Chi và lấy mẫu xét nghiệm theo quy định. Riêng 4 người Việt cách ly tại khu tập trung Q. Thủ Đức.
Phát động toàn dân trình báo khi có người vượt biên trái phép về nước
Trong 3 ngày qua, Chính phủ liên tục nhấn mạnh công tác vận động nhân dân báo ngay cho chính quyền địa phương khi phát hiện các trường hợp nhập cảnh trái phép.
Cổng Thông tin điện tử Chính phủ thông tin về Hội nghị Chính phủ với các địa phương diễn ra từ ngày 28 đến 29-12. Theo đó, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu các địa phương không được mất cảnh giác trong công tác PC dịch Covid-19. Cần tiếp tục kiểm soát nghiêm ngặt biên giới, nhất là biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc. Từng gia đình, từng khu dân cư, từng người dân thông báo ngay khi phát hiện các trường hợp nhập cảnh trái phép. Tinh thần là báo động, đề phòng tối đa từ nay tới Tết Nguyên đán 2021.
Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, ngoài tăng cường kiểm soát chặt chẽ biên giới, chúng ta cần có hệ thống để người dân cung cấp thông tin, phản ánh những người có dấu hiệu nhập cư trái phép. "Tất cả các cấp ủy Đảng, chính quyền vận động người dân, đề nghị báo chí vào cuộc để mọi người dân có người thân ở nước ngoài chủ động thông tin cho người thân của mình tuyệt đối không nhập cảnh trái phép. Không vì ngại cách ly của riêng mình mà gây họa cho cộng đồng và cả đất nước" - Phó thủ tướng nói.
Trước đó, chỉ trong 2 ngày 27 và 28-12, Bộ đội biên phòng (BĐBP) đã phát hiện 196 người nhập cảnh trái phép vào VN, tất cả được người dân ở các địa phương dẫn đường, sử dụng đường mòn, lối mở xuyên suốt tuyến biên giới VN - TQ, VN - Campuchia để vượt biên. Đa số khai xuất cảnh trái phép sang TQ để tìm việc trong giai đoạn từ tháng 2-2019 đến tháng 5-2020, nhưng do dịch bệnh căng thẳng và lực lượng chức năng TQ liên tục truy quét, nhóm này đã tìm cách vượt biên trở về.
Chiều 29-12, lãnh đạo UBND TPHCM xác nhận 1 thanh niên tên K. dương tính với Covid-19. Đây là trường hợp nhập cảnh "chui" về Q9 cùng 5 người khác, trong đó có BN1440. Trung tâm kiểm soát bệnh tật TPHCM (HCDC) cho biết đang tiếp tục truy vết, khoanh vùng những địa điểm mà bệnh nhân này từng đến. Đây là một trong những vụ nhập cảnh trái phép để lại hậu quả rất nghiêm trọng khi 4 trong số 6 người nhập cảnh trái phép cùng K. dương tính với Covid-19.
người nhập cảnh trái phép gây khó khăn cho công tác chống dịch
Tại Hội nghị Chính phủ với các địa phương diễn ra vào sáng 29-12, đại tướng Tô Lâm - Bộ trưởng Bộ CA - cho biết, từ đầu năm đến nay cơ quan chức năng đã liên tiếp phát hiện, xử lý theo quy định khoảng 14.000 người nhập cảnh trái phép. Theo bộ trưởng, cần tập trung lực lượng để xử lý nghiêm tình trạng này trong quá trình phòng chống (PC) Covid-19, không để việc nhập cảnh trái phép làm ảnh hưởng đến đời sống người dân và việc phát triển kinh tế - xã hội.
Kiểm soát người nhập cảnh trái phép
Hiện có khoảng 70.000 người VN ở nước ngoài được Chính phủ tổ chức đón về nước, nhưng số lượng có nhu cầu hồi hương vẫn rất lớn, tăng nhanh trong dịp cuối năm. Số lao động người Việt ở Lào, Campuchia, Thái Lan, TQ lên đến hàng trăm nghìn người, trong khi sát chúng ta là TQ và Campuchia, lượng người Việt đi bằng đường bộ về rất lớn. Do đó, chúng ta phải đảm bảo tốt công tác PC dịch.
Theo PGS Trần Đắc Phu, Cố vấn Trung tâm đáp ứng khẩn cấp sự kiện YT công cộng VN, việc cần làm ngay là các cơ quan chức năng tiếp tục khẩn trương truy tìm các trường hợp F1, bởi nếu không truy vết, khoanh vùng được các F1, trong trường hợp F1 dương tính có thể trở thành F0 và lây lan ra cộng đồng là điều rất nguy hiểm. "Vừa qua, TPHCM đã phong tỏa một số nhà chung cư liên quan đến BN1451 là việc làm cần thiết. Trong thời điểm này, chúng ta phải hết sức cảnh giác những trường hợp nhập cảnh, nhập cảnh trái phép. Giả sử chúng ta không phát hiện sớm mà những ca bệnh này cũng không có triệu chứng nhưng vẫn có khả năng lây nhiễm thì nó sẽ lan ra cộng đồng, rất nguy hiểm!", ông Phu nhận định.
Mỗi ngày có hàng trăm người nhập cảnh trái phép
PGS.TS Nguyễn Huy Nga - nguyên Cục trưởng Cục YT dự phòng - cho rằng, việc Chính phủ ra Nghị định 117/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực YT, trong đó có xử phạt rất nặng, thậm chí phạt tù người không tuân thủ quy định cách ly là cần thiết. Trong khi dịch đang diễn biến phức tạp trên thế giới, biến chủng mới của virus SARS-CoV-2 ở Anh lây lan rất nhanh, nhiều nước khác đã ghi nhận các ca dương tính với biến chủng mới. Nếu người nhập cảnh trái phép vào VN nhiễm virus biến chủng thì thực sự là hiểm họa lớn nếu lây nhiễm ra cộng đồng.
"Những trường hợp nhập cảnh trái phép cần nhanh chóng được cách ly, điều trị nếu mắc Covid-19. Cùng với đó, lực lượng YT lập tức có biện pháp khai thác lịch trình di chuyển, tiếp xúc của bệnh nhân và phối hợp với CA tìm kiếm người tiếp xúc gần (F1) để cách ly, sau đó truy đến F2" - ông Nga cho biết.
PGS Trần Đắc Phu nhận định, đến thời điểm này VN đã có những biện pháp PC dịch chủ động rất tốt so với các nước trong khu vực. Tuy vậy, nhiều nước cũng PC dịch tốt như Hàn Quốc, Nhật Bản, hay gần nhất là Thái Lan, sau nhiều ngày không có ca nhiễm trong cộng đồng thì giờ dịch tiếp tục bùng phát. Vì vậy, theo ông, ý thức của người dân lúc này vô cùng quan trọng. "Nhập cảnh trái phép mà không khai báo nếu nhiễm Covid-19 sẽ lây lan ra cộng đồng, trong khi việc truy vết gặp không ít khó khăn. Trên hết, mỗi người dân phải có trách nhiệm PC dịch thì mới có thể ngăn chặn dịch bệnh xâm nhập, lây lan".
Xem xét khởi tố BN1440
Ngày 28-12, đại tá Đoàn Minh Lý - Giám đốc CA tỉnh Vĩnh Long - cho biết, cơ quan chức năng sẽ xem xét xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về PC dịch Covid-19. Trường hợp BN1440, quá trình điều tra xem xét nếu đủ điều kiện, định lượng và các hành vi vi phạm, cơ quan tố tụng sẽ tiến hành khởi tố vụ án hình sự để điều tra, xử lý nghiêm, qua đó tăng cường công tác tuyên truyền, răn đe, phòng ngừa chung.
"Trước mắt, tỉnh sẽ tập trung triển khai thực hiện tốt công tác PC dịch, xác định lộ trình di chuyển, các đầu mối liên quan đến BN1440 để phòng ngừa, ngăn chặn và hạn chế đến mức thấp nhất tình hình dịch bệnh không để lây lan ra cộng đồng", đại tá Lý chia sẻ.
Bắt 4 đối tượng đưa 9 người Trung Quốc nhập cảnh trái phép
Ngày 27-12, CA tỉnh Hà Giang đã ra lệnh bắt khẩn cấp 4 người gồm Lù Tờ Sấn (32 tuổi), Đinh Xuân Kiên (35 tuổi), Nguyễn Đức Hải (37 tuổi) và Nguyễn Anh Quang (37 tuổi) để điều tra về hành vi "tổ chức cho người khác nhập cảnh trái phép".
Trước đó, rạng sáng 22-12, CA TP.Hà Giang trên đường tuần tra phát hiện 3 ôtô 7 chỗ chở 9 người TQ nhập cảnh trái phép vào VN. Khi bị phát hiện, TX tăng ga bỏ trốn, sau đó bỏ lại nhóm người TQ nói trên dọc đường. Đến tối cùng ngày, lực lượng chức năng phát hiện 9 người TQ trốn trong rừng nên nhanh chóng đưa đi cách ly theo quy định.
Mở rộng điều tra, CA Hà Giang xác định Lù Tờ Sấn là người dẫn đường cho 9 người TQ nhập cảnh trái phép qua khu vực biên giới huyện Yên Minh của tỉnh.