Tổng hợp Báo cáo tài chính thời điểm 31/12/2017, giá trị sổ sách vốn chủ sở hữu Nhà nước của 19 tập đoàn, tổng công ty được chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước về Ủy ban này là trên 1 triệu tỷ đồng, tổng giá trị tài sản là hơn 2,3 triệu tỷ đồng.
Trong phát biểu tại lễ ra mắt, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh Uỷ ban không chỉ quản lý số lượng vốn lớn, tài sản lớn mà còn là những đơn vị có vị trí trọng yếu của nền kinh tế.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại lễ ra mắt Ủy ban Quản lý vốn nhà nước. Ảnh VGP/Quang Hiếu
Cùng dự sự kiện này có các Ủy viên Bộ Chính trị: Phạm Minh Chính, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tổ chức Trung ương; Vương Đình Huệ, Phó Thủ tướng Chính phủ.
Cùng dự có các Bí thư Trung ương Đảng: Nguyễn Hòa Bình, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao; Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý Luận Trung ương. Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ và lãnh đạo nhiều ban, bộ, ngành Trung ương cũng đã tới dự và chứng kiến buổi lễ.
19 Tập đoàn, tổng công ty quy về một mối
Theo Nghị định số 131/2018/NĐ-CP ngày 29/9/2018 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, đơn vị này được Chính phủ giao thực hiện quyền, trách nhiệm của đại diện chủ sở hữu Nhà nước đối với doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và phần vốn Nhà nước đầu tư tại công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên theo quy định của pháp luật.
7 Tập đoàn và 12 Tổng công ty được Chính phủ giao Ủy ban trực tiếp làm đại diện chủ sở hữu gồm: Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT), Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (VRG), Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV), Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem), Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC), Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), Tổng công ty Viễn thông Mobifone, Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines), Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR), Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC), Tổng công ty Thuốc lá Việt nam (Vinataba), Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines), Tống công ty Lương thực miền Bắc (Vinafoodl), Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2), Tổng công ty Cà phê Việt Nam (Vinacafe).
Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các Bộ ban ngành dự buổi lễ ra mắt
Cũng trong buổi Lễ ra mắt, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đã trao Quyết định của Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm bà Nguyễn Thị Phú Hà, Vụ trưởng Vụ Giám sát và Thẩm định đầu tư, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, giữ chức vụ Phó Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.
Tách biệt giữa quản lý Nhà nước và kinh doanh
Phát biểu tại lễ ra mắt, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn Nhà nước, từ đó nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế là yêu cầu cơ bản, góp phần nâng cao vai trò của kinh tế Nhà nước.
Theo Thủ tướng, việc thành lập Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước là bước quan trọng để phân biệt rõ, tách bạch chức năng quản lý Nhà nước và chức năng kinh doanh của doanh nghiệp. Điều này chính là lý do để ra đời Uỷ ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp. Thực tế, trong Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đã ghi rõ thời hạn thành hình của mô hình này.
Đáng chú ý, Thủ tướng chỉ rõ: Những tập đoàn, tổng công ty khi được chuyển giao về Uỷ ban sẽ không làm giảm đi vai trò, chức năng của các Bộ, ngành quản lý trước đây mà "thay vào đó, lượng công việc sẽ tăng lên". Bởi những "Tư lệnh ngành" sẽ phải tập trung vào những công việc vĩ mô, liên quan đến bức tranh chung của doanh nghiệp Nhà nước như: Quy hoạch, đổi mới khoa học công nghệ, đào tạo nhân lực...
Với vai trò đại diện quyền sở hữu vốn Nhà nước, không chỉ có Chính phủ mà các cơ quan liên quan, dư luận xã hội đều đang theo dõi, kỳ vọng rất lớn trong đổi mới tư duy, quản trị... của Ủy ban, Thủ tướng nói và nhấn mạnh, “những đơn vị thuộc về đây đều là trọng yếu của nền kinh tế”.
Đưa ra những viễn cảnh của Ủy ban, Thủ tướng khẳng định “tất cả đều muốn lựa chọn con đường thúc đẩy phát triển hiện đại, nâng cao hiệu quả cho doanh nghiệp Nhà nước. Nếu đây là một cơ quan bảo thủ, hành chính, quan liêu làm hạn chế sự phát triển của doanh nghiệp Nhà nước thì chúng ta không bao giờ lập Ủy ban".
“Làm sao khắc phục cho được yếu kém, tạo sự khác biệt lớn cho khu vực doanh nghiệp Nhà nước để khu vực này nói riêng và từng doanh nghiệp tăng hiệu quả hoạt động, kinh doanh hiệu quả", Thủ tướng đặt ra mục tiêu cho Ủy ban.
Lễ ký Biên bản ghi nhớ về việc chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại 19 doanh nghiệp về Ủy ban. Ảnh VGP/Quang Hiếu
Vun đắp môi trường bình đẳng với các thành phần kinh tế
Để đảm bảo thực hiện thành công các mục tiêu đã định, Thủ tướng yêu cầu Uỷ ban nhanh chóng kiện toàn bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Cần xây dựng mục tiêu, chỉ số đánh giá hiệu quả của từng bộ phận, cán bộ; “không tạo kẽ hở cho tham nhũng, tiêu cực”, hoàn thiện các công cụ quản lý, nâng cao trách nhiệm giải trình tại Uỷ ban cũng như tại các tập đoàn, cơ chế giám sát người đại diện tại các tập đoàn, tổng công ty được bàn giao. Nâng cao trách nhiệm giải trình tăng cường minh bạch, tránh thất thoát. Mỗi đơn vị trong Ủy ban cần có thước đo về kết quả công việc và cải thiện hàng năm.
Thủ tướng yêu cầu Ủy ban và các đơn vị trực thuộc đổi mới công nghệ quản lý theo hướng ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin; bổ sung chiến lược phát triển, xác định rõ mục tiêu hoạt động với từng Tập đoàn, Tổng công ty, nâng cao hiệu lực quản trị doanh nghiệp theo xu hướng quốc tế cũng như tiếp tục sắp xếp, đổi mới, cổ phần hoá doanh nghiệp theo hướng chất lượng hơn...
Thủ tướng yêu cầu Ủy ban sau 1 năm hoạt động cần đánh giá kết quả “góp phần tăng trưởng, giải quyết việc làm, nộp ngân sách Nhà nước và việc quan trọng là vun đắp một môi trường cạnh tranh bình đẳng, minh bạch, công bằng đối với các thành phần kinh tế”.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ trao quyết định cho bà Nguyễn Thị Phú Hà. Ảnh VGP/Quang Hiếu
Thủ tướng đề nghị các bộ có doanh nghiệp được chuyển giao cần phối hợp với Ủy ban để chuyển giao ngay, không để chậm trễ, phức tạp, sai sót xảy ra, không để khoảng trống pháp lý, ảnh hưởng đến công tác quản lý vốn Nhà nước, tiến trình cổ phần hóa, tái cơ cấu doanh nghiệp, hoạt động sản xuất kinh doanh của tập đoàn, tổng công ty.
Thủ tướng yêu cầu các tập đoàn, tổng công ty chuyển giao về Ủy ban cần phối hợp trong công tác chuyển giao, kịp thời báo cáo Ủy ban những vấn đề, vướng mắc phát sinh. Trong lúc chuẩn bị bàn giao, không để khoảng trống, không để tiêu cực xảy ra.
“Kỳ vọng của người dân, xã hội, cả hệ thống chính trị đặt lên vai các đồng chí rất lớn. Là cơ quan mới thành lập, Ủy ban sẽ có rất nhiều công việc phải làm và cũng sẽ có nhiều khó khăn thách thức, đòi hỏi nỗ lực rất lớn của đội ngũ lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của Ủy ban”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Theo ông Nguyễn Hoàng Anh, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn tại doanh nghiệp, thời gian qua, Ủy ban đã nỗ lực triển khai đồng bộ nhiều công việc để đảm bảo sẵn sàng đưa Ủy ban đi vào hoạt động chính thức ngay khi Nghị định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ủy ban được Chính phủ ban hành.
Nhằm áp dụng các tiến bộ khoa học công nghiệp lần thứ 4, đồng thời triển khai chủ trương xây dựng Chính phủ điện tử, Ủy ban đã nghiên cứu xây dựng phần mềm Bộ chỉ số giám sát, đánh giá hiệu quả doanh nghiệp để kết nối trực tiếp với các doanh nghiệp được giao quản lý.
Hệ thống này cũng sẽ giảm thiểu thời gian lập, gửi và tổng hợp báo cáo của doanh nghiệp đối với cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước theo quy định hiện hành nhờ hệ thống mạng và phần mềm chuyên biệt phục vụ tổng hợp, phân tích và xử lý dữ liệu.
Được sự cho phép của Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban đã làm việc và ký biên bản hợp tác với Temasek Holdings của Singapore để trao đổi thông tin nghiệp vụ, chia sẻ kinh nghiệm quản lý vốn hiện đại, theo cơ chế thị trường.
Tại Lễ ra mắt, trước sự chứng kiến của Lãnh đạo Đảng, Quốc Hội, Chính phủ, Ủy ban đã cùng với 5 Bộ: Công thương, Giao thông Vận tải, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Thông tin Truyền thông và Tài chính ký Biên bản ghi nhớ về việc chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước tại 19 Doanh nghiệp nêu trên về Ủy ban.