Tiếp tục hoạt động chất vấn, sáng nay (7/6), Bộ trưởng, Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc Hầu A Lềnh đã làm rõ thêm một số nội dung các đại biểu Quốc hội đặt ra thuộc lĩnh vực ông phụ trách.
Tham gia giải trình thêm cùng Bộ trưởng, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cho biết sẽ báo cáo về chương trình phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, mở rộng thêm 3 chương trình mục tiêu quốc gia.
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang tham gia giải trình tại phiên chất vấn
“Trước hết với trách nhiệm được phân công chỉ huy trực tiếp việc thực hiện 3 chương trình này, chúng tôi xin nhận khuyết điểm trước Quốc hội, trước bà con đang sống ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và vùng núi vì các chương trình rất chậm, chưa đạt yêu cầu đặt ra” - Phó Thủ tướng nói.
Dẫn số liệu, Phó Thủ tướng cho biết, đến 31/5, phần vốn của năm 2022 dành cho chương trình này chỉ đạt hơn 58% vốn đầu tư phát triển. Riêng vốn của năm 2023 chỉ đạt hơn 17% vốn đầu tư phát triển.
“Rất nhiều khu vực, nhiều người đồng bào dân tộc thiểu số đang sống ở vùng biên cương, vùng phên dậu của đất nước chịu rất nhiều khó khăn để giữ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc nên chúng tôi nhận thấy trách nhiệm của mình rất lớn” - Phó Thủ tướng chia sẻ.
Nêu vướng mắc, nhiều đại biểu chỉ ra có sự chồng chéo xung đột trong cơ chế chính sách. Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng, “điều đó không quan trọng lắm”. Ông nhìn nhận, vấn đề là “tháo gỡ cho nó chạy và chạy thật nhanh thời gian tới”.
“Văn bản rất nhiều. Chỉ 3 chương trình mục tiêu quốc gia có tổng cộng 73 văn bản, đơn cử riêng chương trình này được tích hợp 118 chính sách, 10 dự án, 22 tiểu dự án và 55 nội dung thành phần, chịu sự quản lý của 23 bộ ngành Trung ương” – Phó Thủ tướng phản ánh.
Sau khi ghi nhận 339 thắc mắc từ cấp cơ sở liên quan 3 chương trình trên, Phó Thủ tướng thông tin, Thủ tướng đã có Công điện số 71, trong khoảng hơn 2 tháng, 18 bộ ngành đã có 59 văn bản trả lời để giải đáp 261 thắc mắc, chiếm khoảng 70%.
Phiên chất vấn tại Quốc hội sáng 7/6
“Còn lại chúng tôi sẽ sửa đổi Nghị định 27 (Nghị định về cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia - PV). Sáng nay có 23/27 ý kiến thành viên Chính phủ đồng ý, ngay hôm nay sẽ giao Bộ KH-ĐT báo cáo giải trình để báo cáo Chính phủ, có thể sẽ ban hành trước 15/6” – ông Quang nêu rõ.
“Cũng phải nói thật lòng với các đồng chí, tôi có hứa với Thủ tướng và Chủ tịch Quốc hội rằng trong quý I xong việc này nhưng phải mất thêm 2,5 tháng, đến nay mới có thể báo cáo về mốc thời gian 15/6” - Phó Thủ tướng thẳng thắn.
Từ số liệu ghi nhận qua thực tế địa phương, Phó Thủ tướng nhận ra một điều, là với thẩm quyền của địa phương thì giải quyết rất nhanh nhưng với quy định của trung ương thì lại có những khó khăn.
“Chúng tôi nỗ lực giải quyết cho xong quy định này” – Phó Thủ tướng khẳng định.
Vướng mắc nữa, theo Phó Thủ tướng, không phải địa phương nào cũng quan tâm chương trình này với mức độ như nhau. “Theo lý thuyết và cũng đúng trên thực tiễn thì nơi nào quan tâm, nơi đó công việc chạy” – Phó Thủ tướng nhìn nhận.
Hiện, theo Phó Thủ tướng, còn 6 địa phương là Bình Thuận, Long An, Trà Vinh, Vĩnh Long, Bạc Liêu, Bến Tre còn “nợ” hướng dẫn của thẩm quyền địa phương theo phân cấp cho chương trình này.
Vướng mắc cuối cùng, lãnh đạo Chính phủ chỉ ra, là trình độ của cán bộ trực tiếp triển khai chương trình ở địa phương còn hạn chế. “Trình độ hạn chế, thủ tục lằng nhằng, chậm và có nguy cơ sai sót” - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Vẫn qua khảo sát thực tế 3 chương trình mục tiêu quốc gia, Phó Thủ tướng đánh giá, dự án triển khai ở nhiều nơi manh mún, dàn trải. Nguồn lực không nhiều nên chia mỗi người một ít.
“Anh em ở địa phương thấy nơi nào cũng khó nên có tâm lý “hoa thơm mỗi người hưởng một tí” để đâu đó ổn định, vui vẻ” – Phó Thủ tướng nói, đồng thời cho rằng, sự dàn trải này có nguồn từ chính một số quy định.
“Chúng tôi đi khảo sát ở một tỉnh thuộc khu vực Tây Nguyên, cả nhiệm kỳ tỉnh này được bố trí 200 tỷ đồng nhưng có đến 400 dự án, đâu đó dự án cỡ tầm 500 triệu đồng. Với vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, 1 dự án hạ tầng 500 triệu, 1 đoạn đường ngắn ngủn thì phát huy giá trị kém vì khó kết nối” – Phó Thủ tướng phân tích.
Hệ lụy khác, Phó Thủ tướng cho biết, là khối lượng hồ sơ rất nhiều, nên mất cả năm dẫn đến chậm trễ triển khai.
“Với trình độ anh em như vậy thì rủi ro rất lớn, có thể mất cán bộ chính vì sự dàn trải này” – Phó Thủ tướng nêu quan điểm. Ông mong các đại biểu Quốc hội giúp cho việc này khi đi khảo sát.