Bên cạnh những núi: Cảnh Long, hòn Trại Thủy, hòn Sanh Trung, hòn Hoa Sơn giữa lòng thành phố Nha Trang, kết hợp sông Cái, sông Quán Trường và vịnh Nha Trang, tạo nên thế “Tứ thủy triều quy, tứ thú tụ” cho TP.Nha Trang (Khánh Hòa); xa hơn, thành phố này còn được bao bọc bởi núi Cô Tiên, hòn Rớ, Cù Hin, Chín Khúc, hòn Tre...
Với thế núi kết hợp với những dòng sông và biển, Nha Trang giống như một bức tranh sơn thủy, nên thơ mà hùng vĩ. Nhưng vẻ đẹp hài hòa thiên tạo ấy đang dần bị phá vỡ bởi những dự án bạt núi, lấp vịnh một cách trái phép.
KỲ 1: Ồ ẠT "XẺ THỊT" NÚI CÔ TIÊN
Núi Cô Tiên là ngọn núi nổi tiếng, điểm đến ưa thích của giới trẻ tại thành phố biển Nha Trang (Khánh Hòa). Thế nhưng hiện nay, cả chục dự án đồng loạt triển khai tại khu vực chân và sườn núi. Với hoạt động đào bới thô bạo, núi Cô Tiên thực sự đang bị... “xẻ thịt”.
Núi Cô Tiên đang bị “xẻ thịt”
Điểm đến ưa thích
Theo người dân địa phương, núi Cô Tiên có 3 đỉnh, chạy từ đèo Rù Rì ra đến bãi Tiên. Tài liệu địa chính xác định, núi Cô Tiên (tên khác là Hòn Khô) gồm vùng đồi núi chu vi khoảng 20km, diện tích gần 1.591 héc-ta, giới hạn bởi một bên là Khu dân cư (KDC) Đường Đệ, đèo Rù Rì, đường Phạm Văn Đồng và QL1, thuộc địa phận P.Vĩnh Hòa và xã Vĩnh Lương (TP.Nha Trang).
Nhìn từ xa, núi có hình dáng một cô gái nằm ngửa, xõa tóc xuống biển, hai đỉnh núi phía tây như bầu ngực vươn cao. Núi Cô Tiên nổi tiếng bởi vị trí của nó. Núi có 3 đỉnh chính, cao khoảng 300m, nhô dần từ đông sang tây. Dù độ cao khá khiêm tốn so với nhiều ngọn núi khác ở Nha Trang, nhưng do không bị che chắn, lại nằm gần trung tâm thành phố và sát biển, đỉnh núi là vị trí lý tưởng để ngắm nhìn phố biển.
Từ đỉnh núi Cô Tiên có thể ngắm trọn thành phố biển và vịnh Nha Trang. Đứng ở đỉnh cao nhất có thể ngắm nhìn phố biển Nha Trang ở góc 360 độ, vươn tầm nhìn đến cả Bãi Dài (huyện Cam Lâm) và đầm Nha Phu, Hòn Hèo (TX.Ninh Hòa, Khánh Hòa).
Dấu ấn là phần đỉnh của núi Cô Tiên hầu như chưa bị tác động, cơ bản còn giữ được thảm thực vật tự nhiên với nhiều loài cây đặc trưng. Về đêm, từ đỉnh núi nhìn xuống, TP.Nha Trang như con đại bàng lửa tạo nên bởi địa hình và những vệt sáng của đèn đường, đang dang cánh hướng ra đại dương.
Với cảnh quan hoang dã, địa hình vừa đủ hiểm trở, núi Cô Tiên rất phù hợp với những người ưa thích môn thể thao leo núi, kết hợp ngắm cảnh, thư giãn. Những năm gần đây, vùng núi này là điểm đến ưa thích, đặc biệt đối với giới trẻ. Sự hoang dã, nguyên sơ ở núi Cô Tiên là yếu tố quan trọng tạo nên cảnh quan và giá trị của ngọn núi.
Dự án làng biệt thự Cô Tiên (Công ty Granitvina Nha Trang) đã được phát dọn mặt bằng
Ồ ạt "xẻ" núi
Dự án khu nhà ở cao cấp Hoàng Phú Nha Trang (do Công ty TNHH Đầu tư và phát triển Thanh Châu làm chủ đầu tư) có mặt bằng trên sườn phía nam núi Cô Tiên, thuộc địa phận P.Vĩnh Hòa. Cả vạt đồi có diện tích lên đến gần 11,6 héc-ta ở độ cao 50 - 60m đã bị đào bới, san bằng.
Cách đó không xa, dự án Marina Hill (do Công ty TNHH Đồi Xanh Nha Trang làm chủ đầu tư) nằm trên sườn phía nam Hòn Nghê, phần kéo dài của núi Cô Tiên, thuộc địa bàn xã Vĩnh Ngọc (TP.Nha Trang), với diện tích gần 4,2 héc-ta. Theo thiết kế cơ sở, dự án có gần 70 biệt thự lớn, nhỏ, độ cao cốt nền cách biệt hàng chục mét so với KDC phía dưới.
Khu nghỉ dưỡng Kim Vân Thủy (Công ty Thương mại du lịch Kim Vân Thủy) nằm trên lưng chừng núi Cô Tiên, được thiết kế nhiều biệt thự san sát
Tại sườn dốc phía đông nam của ngọn núi phía bắc Cô Tiên, dự án Khu nghỉ dưỡng Kim Vân Thủy (do Công ty TNHH Thương mại du lịch Kim Vân Thủy làm chủ đầu tư) đã động thổ từ đầu năm 2018. Chỉ một thời gian ngắn sau đó, cả vạt núi xanh đã bị “cạo trọc”, đào bới nham nhở, thảm thực vật bị phá trắng. Theo sơ đồ dự án công khai tại chân công trình, có mấy chục biệt thự nằm san sát ngay lưng chừng núi.
Kề bên dự án Khu nghỉ dưỡng Kim Vân Thủy về phía bắc là dự án Khu đô thị (KĐT) mới Mountain View Nha Trang, nằm trên sườn núi dốc đứng, vươn tới độ cao đến 100m. Trong khi ở phía tây, dự án Khu biệt thự Đường Đệ Tâm Hương (do Công ty TNHH Đầu tư và xây dựng Đông Hưng làm chủ đầu tư) đang được thi công rầm rộ. Trên sườn núi cao, đập vào mắt là những biệt thự cao tầng vừa xây dựng, sừng sững, sơn màu trắng, hoàn toàn tương phản với màu xanh của cây cỏ.
Nhiều biệt thự khủng thuộc dự án Khu biệt thự Đường Đệ Tâm Hương (Công ty Đầu tư và xây dựng Đông Hưng) trên sườn núi được thi công
Cách đó không xa, trên triền phía nam núi Cô Tiên, Dự án làng biệt thự Cô Tiên (do Công ty TNHH Granitvina Nha Trang làm chủ đầu tư), diện tích hơn 6,5 héc-ta, đã tiến hành chặt cây, phát dọn mặt bằng từ đầu năm 2018. Khu vực phía trên hồ điều hòa (P.Vĩnh Hòa), gần một năm qua, xuất hiện một “đại công trường”.
Cả khu sườn núi rộng lớn, thảm thực vật bị phá trắng, chân núi bị đào bới dọc, ngang, lộ những “hàm ếch” cao đến cả chục mét. Theo quảng cáo trên một trang Facebook thì công trường này thuộc dự án DamEva Resdences (do Công ty cổ phần Đông Dương Nha Trang làm chủ đầu tư), với diện tích lên tới 115 héc-ta, trong đó giai đoạn 1 là 12 héc-ta.
Khu vực núi Cô Tiên có diện tích là 1.591 héc-ta. Theo rà soát của Sở Xây dựng tỉnh Khánh Hòa, tại đây hiện có 29 dự án đầu tư, chủ yếu là các dự án đất ở đô thị, một số phân lô, bán nền, phần lớn đã được cơ quan thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đầu tư.
Quan sát thực địa, có ít nhất 5 dự án đã triển khai thi công xây dựng. Ngoài những dự án này, khu vực chân và sườn núi Cô Tiên ở cả 4 phía, đang có gần chục dự án, tác động ở mức độ khác nhau, mới phát quang thảm thực vật, đang đào bới sườn núi, san ủi mặt bằng hoặc thi công đường giao thông.
Chưa đủ thủ tục pháp lý
Tại Văn bản số 432/TB-UBND ngày 19-8-2016 về việc nghe báo cáo về kết nối giao thông khu vực núi Cô Tiên, UBND tỉnh Khánh Hòa giao Sở Xây dựng tổ chức lập Quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2.000 KĐT và dịch vụ du lịch núi Cô Tiên, bằng nguồn vốn do các doanh nghiệp đóng góp.
Theo văn bản này, quy hoạch 1/2.000 là cơ sở để các dự án thành phần có cơ sở triển khai công tác lập quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500. Theo Sở Xây dựng tỉnh Khánh Hòa, hiện nay vẫn chưa có phê duyệt quy hoạch 1/2.000 khu vực núi Cô Tiên. Thế nhưng trước đó, trong giai đoạn 2009 - 2016, nhiều dự án đã được phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỉ lệ 1/500 (?!).
Theo rà soát của Sở Xây dựng tỉnh, đến thời điểm giữa tháng 3-2019, có 9 dự án đã được phê duyệt quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500. Cá biệt, có dự án mới qua thủ tục thỏa thuận phương án kiến trúc quy hoạch (dự án Khu biệt thự Kim Vân Thủy), thế nhưng dự án đã được cấp phép xây dựng (!). Trên thực tế, chủ đầu tư đã động thổ, san ủi mặt bằng trên sườn phía đông núi Cô Tiên.
Chia sẻ với báo chí, ông Nguyễn Lê Đình Trị (Chủ tịch HĐND TP.Nha Trang) cho biết: Quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2.000 của khu vực núi Cô Tiên chưa được UBND tỉnh Khánh Hòa phê duyệt. Kiểm tra cho thấy, các thủ tục pháp lý của các dự án này chưa đầy đủ hoặc gần như không có, thế nhưng các dự án vẫn tiến hành san ủi, đào bới. Mặt khác, trong khi hệ thống hạ tầng ở đây cũng chưa có, nhưng nhiều dự án lại được phê duyệt quy hoạch tỉ lệ 1/500.
Về vấn đề này, ông Lê Văn Dẽ (Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Khánh Hòa) xác nhận, việc cấp phép cho các dự án tại núi Cô Tiên diễn ra từ năm 2005. Qua rà soát, các dự án tại phần trên rìa núi Cô Tiên không phù hợp quy hoạch chung đang được xem xét. Theo ông Võ Tấn Thái (Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh), về quy hoạch đất, toàn bộ núi Cô Tiên có khu vực ghi là đất đồi núi, đất rừng sản xuất, có khu vực ghi là đất rừng phòng hộ. Đến nay, tồn đọng căn bản tại khu vực này là chưa giải quyết được về việc quy hoạch chung toàn bộ núi Cô Tiên.
Ông Lê Đức Vinh (Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa) thừa nhận, thời gian qua công tác quy hoạch tại nhiều khu vực, gồm cả khu vực núi Cô Tiên có nhiều thiếu sót, do đó việc cấp giấy chứng nhận đầu tư là chưa phù hợp.
(Còn tiếp...)