Nhưng kỳ lạ thay, dù chưa sử dụng được bao lâu và cũng rất ít phương tiện qua lạ, nhưng các tuyến đường này đã bị hư hỏng, tan nát đến mức kinh hoàng.
Đường tiền tỷ mới làm, nâng cấp đã vỡ nát
Nhiều hộ dân sinh sống, kinh doanh tại khu kinh tế mới (KKT) Cửa khẩu quốc tế Bờ Y (H.Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum) phản ánh, hàng trăm mét đường D7, D8 vào khu dân cư I-1 KKT Cửa khẩu Bờ Y dù chưa được đưa vào sử dụng đã bị sạt lở, sụt lún, không chỉ gây lãng phí cho ngân sách Nhà nước mà còn khiến dân cư vô cùng bất an.
Con đường dù vẫn còn mới nguyên nhựa đường nhưng nhiều chỗ đã bị đứt gãy, sụt lún thành từng mảng lớn. “Dù con đường chưa có phương tiện giao thông qua lại nhưng đã bị hư hỏng khiến chúng tôi đặt nghi vấn về chất lượng... liệu có việc rút ruột công trình ở đây chăng”, người dân hồ nghi.
Đường chưa sử dụng đã sụt lún, vỡ như bánh tráng khiến dư luận nghi ngờ có vấn đề
Theo báo cáo của các ngành chức năng, công trình đường vào khu dân cư Khu I-1 (đoạn nối từ đường D1 đến D2) có chiều dài 252,82m, nền đường rộng 7,5m, tổng vốn đầu tư hơn 3,4 tỷ đồng; do công ty CP tư vấn xây dựng giao thông Kon Tum, công ty CP TVXD Bắc Hải Vân, liên danh công ty TNHH MTV Lộc Quý và công ty TNHH MTV Nguyên Bình khảo sát, thiết kế, thi công; hoàn thành, bàn giao đưa vào sử dụng ngày 26-9-2014, nghĩa là mới sử dụng được 4 năm.
Đường này bị hư hỏng với chiều dài 101m. Mái ta-luy âm nền đường sụt trượt, sạt lở lớn đến hết bề rộng nền đường kéo theo toàn bộ mặt đường bê tông xi măng, vỉa hè và hệ thống thoát nước lún xuống, đổ sập, hư hỏng nặng.
Còn công trình đường D7 có chiều dài 1.088,62m, nền đường rộng 15,5 m, tổng vốn thực hiện 5,772 tỷ đồng, do công ty CP tư vấn xây dựng giao thông Kon Tum, Xí nghiệp TVTK xây dựng Hoàng Dương, công ty TNHH Đức Minh khảo sát, thiết kế và thi công, hoàn thành và đưa vào sử dụng vào năm 2006.
Sau đó, đường D7 và đường D9 cùng được nâng cấp mặt đường bê-tông xi măng với tổng kinh phí 12,141 tỷ đồng, do công ty CP xây dựng thương mại Trường Sơn thi công. Hiện trạng hư hỏng là sạt lở nền đường và mái ta-luy âm gia cố bê tông xi măng, vỉa hè hư hỏng dài cả trăm mét.
Tương tự, công trình đường D8 có chiều dài 1.743,94m, vốn 6,148 tỷ đồng, do công ty TNHH Đức Thành và công ty Nam Hải thi công. Sau đó, đường D8 được nâng cấp với tổng vốn là 7,7 tỷ đồng, công ty TNHH Nhật Á Châu thi công, hoàn thành đưa vào sử dụng vào năm 2017. Đường này bị sạt lở, hư hỏng khoảng 100m2; toàn bộ hệ thống cửa phai chắn nước hồ Âu Cơ tại vị trí cống hộp 3 cửa 360x360 cm bị hư hỏng hoàn toàn.
Các cơ quan chức năng của tỉnh Kon Tum sau khi đi kiểm tra đã kết luận rằng, nguyên nhân các công trình trên hư hỏng là do... thiên tai(?). Cụ thể là do ảnh hưởng mưa của cơn bão số 3 và số 4 năm 2018 (!?).
Đường hư hỏng, vỡ nát như thế này nhưng ngành chức năng tỉnh Kon Tum lại đổ lỗi cho... thiên tai
Trả lời báo chí, ông Vũ Mạnh Hải - Phó trưởng ban quản lý (BQL) KKT cửa khẩu quốc tế Bờ Y còn cho rằng, ngoài các tuyến I-1, D7, D8 hư hỏng, sạt lở nặng thì còn rất nhiều tuyến đường khác cũng lâm vào cảnh tương tự.
Cụ thể là đoạn trục chính khu II, do Sở GTVT tỉnh Kon Tum quản lý; đường nội bộ Trạm kiểm soát liên hợp Cửa khẩu quốc tế Bờ Y, đường tuần tra biên giới; đoạn đường huyết mạch QL18B nối Cửa khẩu Bờ Y (Việt Nam) với cửa khẩu Phù Cưa (nước bạn Lào) đã sụt lún, sạt lở gây ách tắc lưu thông và ngay cả 1 số lô đất giới thiệu cho doanh nghiệp đầu tư kinh doanh cũng sạt lở, hư hỏng...
Về nguyên nhân, ông Hải vẫn kiên định quan điểm là do biến đổi khí hậu, ảnh hưởng của cơn bão số 3, số 4 và mưa nhiều trong tháng 8. Sau khi sự cố xảy ra, chủ đầu tư và đơn vị quản lý đã kịp thời báo cáo Ban chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Kon Tum cùng các sở, ban, ngành, UBND huyện Ngọc Hồi phối hợp kiểm tra, đánh giá hiện trạng hư hỏng vào ngày 16-8-2018.
Lại xin ngân sách đổ tiền sửa đường
Ngày 1-10-2018, BQL KKT Cửa khẩu quốc tế Bờ Y có công văn số 219/BC-BQLKKT gửi đến UBND tỉnh Kon Tum báo cáo về các tuyến đường hư hỏng mà các cơ quan báo chí nêu.
Ngày 3-10, UBND tỉnh Kon Tum đã có văn bản số 2769 chỉ đạo, UBND các huyện, thành phố và các đơn vị liên quan rà soát, tổng hợp báo cáo cụ thể tình hình thiệt hại thực tế và nhu cầu kinh phí thực hiện theo chế độ quy định hiện hành. Trong đó lưu ý, lập chi tiết nội dung bị thiệt hại, số lượng, định mức hỗ trợ, kinh phí thực hiện, nguồn kinh phí đã cân đối, bố trí thực hiện...; chủ động sử dụng từ nguồn vốn dự phòng của ngân sách cấp mình để khắc phục sửa chữa theo đúng quy trình quy định.
Trường hợp vượt quá khả năng cân đối của ngân sách địa phương đề nghị các huyện, thành phố báo cáo về Ban chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Kon Tum để tổng hợp theo quy định. UBND tỉnh Kon Tum còn giao cho Ban chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh hướng dẫn các đơn vị thực hiện, theo dõi, tổng hợp, đồng thời chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan tham mưu đề xuất UBND tỉnh xem xét, theo khả năng ngân sách địa phương và đúng quy định hiện hành.
Báo cáo số 219 cho rằng, sự việc các con đường trên hư hỏng là do thiên tai mà không hề đả động gì đến các công tác khảo sát thiết kế, khảo sát đầu tư xây dựng và việc thi công... khiến dư luận hết sức hoài nghi. Bởi, rõ ràng là các tuyến đường trên đã hư hỏng từ lâu, Ban này đã nắm rõ, biết rõ song phải đợi đến khi báo chí vào cuộc “rầm rộ” thì mới vội vàng làm báo cáo cho UBND tỉnh Kon Tum.
Minh chứng là, vào ngày 16-8-2018, Ban này đã đến hiện trường và xác định được khối lượng các con đường hư hỏng. Sau đó, vào ngày 20-8, BQL KKT Cửa khẩu quốc tế Bờ Y có tờ trình số 43 gửi UBND tỉnh Kon Tum xin chủ trương khắc phục 3 tuyến đường trên với kinh phí khái toán là 5 tỷ đồng. Dự kiến nguồn vốn được lấy từ ngân sách nhà nước và quỹ phòng chống thiên tai.
Cũng trong tờ trình này, BQL khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Bờ Y cũng xin thêm 15 tỷ đồng vốn ngân sách để khắc phục các hồ chứa nước Lạc Long Quân và Âu Cơ(?).
Dường như UBND tỉnh Kon Tum chưa kiểm chứng việc BQL KKT Cửa khẩu quốc tế Bờ Y, các đơn vị khảo sát, thiết kế, thi công đã thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ được giao hay chưa; chưa minh bạch hóa vấn đề bằng cách kiểm tra xem việc các con đường hư hỏng có phải là do thiên tai hay không mà đã vội vàng tin “lời tấu” 1 chiều?
Cũng theo ông Hải, hiện nay, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, nhất là từ năm 2016 đến nay nên nền đất của các công trình đều đã ngậm nước, rất yếu, nguy cơ tiếp tục gây ra sạt lở rất cao. Chẳng lẽ các đơn vị liên quan không tính toán đến yếu tố ảnh hưởng do thiên tai?
Dư luận đang rất hoài nghi về chất lượng cũng như sự minh bạch trong quá trình thi công những tuyến đường này, mong các cơ quan chức năng tỉnh Kon Tum, Bộ GTVT và Trung ương sớm vào cuộc làm rõ, trước khi lại đổ tiền nhà nước ra sửa chữa đường hư hỏng mà chưa biết lỗi do đâu?